Υδρογόνο: Έφτασε η ώρα και για την Ελλάδα

Από την τεχνολογία του υδρογόνου θα προέλθει το επόμενο μεγάλο επενδυτικό κύμα στην αγορά, βάζοντας στο επίκεντρο την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων για τη βιομηχανία και τις μεταφορές.

Η Ελλάδα θα είναι από τις χώρες που πολύ σύντομα θα έχει το δικό της εθνικό σχέδιο ανάπτυξης του υδρογόνου, το οποίο προβλέπει έως το 2025 την παραγωγή 1 GW ηλεκτρόλυσης έναντι ευρωπαϊκού στόχου 40 GW παραγωγής στην ΕΕ και επιπλέον 40 GW εισαγωγές από χώρες της Βόρειας Αφρικής (Αίγυπτος, Αλγερία, Τυνησία κ.α).

Υπολογίζεται ότι μονάδες ηλεκτρόλυσης ισχύος 1 GW, οποίες λειτουργούν κατά μέσο όρο 2.500 ώρες το χρόνο και παράγουν 140 τόνους υδρογόνου την ημέρα, (50.000 τόνους το χρόνο) μπορούν να τροφοδοτήσουν σε ημερήσια βάση στον τομέα των μεταφορών περισσότερα από 5.000 βαρέα οχήματα (φορτηγά και λεωφορεία).

Το ενεργειακό σχέδιο REPowerEU που ανακοίνωσε προ ημερών η Κομισιόν θέτει στόχο την παραγωγή 10 εκατ. τόνων πράσινου υδρογόνου και την εισαγωγή 10 εκατ. τόνων ως το 2030.

«Θα αδράξουμε την ευκαιρία για μία πολύ καλή αρχή» δήλωσε τις προηγούμενες ημέρες σε ενεργειακό συνέδριο, ο κ. Κωνσταντίνος Παπαλουκάς, Συντονιστής της Εθνικής Επιτροπής για το υδρογόνο επισημαίνοντας ότι ο ιδιωτικός τομέας παρακολουθεί ήδη στενά την νέα τεχνολογία. Ο ίδιος τόνισε ότι ρόλο επιταχυντή στις εξελίξεις διαδραματίζει η ουκρανική κρίση, με το υδρογόνο να αποτελεί έναν κρίσιμο παράγοντα στην ενεργειακή μετάβαση με στόχο να αποτελέσει μια «αξιόπιστη και ασφαλής πηγή ενέργειας με κόστος που θα γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστικό».

Το σχέδιο για την εθνική στρατηγική του υδρογόνου είναι έτοιμο από καιρό, ωστόσο πάγωσε λόγω της ενεργειακής κρίσης και της Ρωσικής εισβολής και αναμένεται να τεθεί εντός των επόμενων εβδομάδων σε δημόσια διαβούλευση.
Η ανάπτυξη του υδρογόνου παγκοσμίως θα είναι πολύ μεγάλη τα επόμενα χρόνια, με τις ετήσιες πωλήσεις σύμφωνα με την Morgan Stanley, να υπολογίζονται σε 600 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2050.

Ήδη, έχουν αναθεωρηθεί προς τα πάνω οι δεσμεύσεις των εθνικών σχεδίων δράσης των χωρών ως προς τον αριθμό των σταθμών ανεφοδιασμού υδρογόνου στις μεταφορές που προβλέπονταν μέχρι το 2025 (περίπου 842 σταθμοί) σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Σήμερα που το δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων έχει αυξηθεί, οι σταθμοί χρειάζεται να πυκνώσουν και έτσι από τον αρχικό σχεδιασμό της ΕΕ για 18 υδρογονάδικα στην Ελλάδα και ένα πρατήριο ανεφοδιασμού κάθε 200 χιλιόμετρα, έχουμε πέσει στα 150 χιλιόμετρα και θεωρείται ότι στο εθνικό σχέδιο θα αυξηθεί ο αριθμός των πρατηρίων λόγω της πυκνότητας πλέον των αυτοκινητοδρόμων (ΒΟΑΚ, ΙΟΝΙΑ ΟΔΟΣ κ.α).

Εκτιμάται ότι ο αντίστοιχος αριθμός για την ΕΕ θα υπερβεί τα 1.500 πρατήρια έως το 2026. Στα προνόμια που παρέχει το υδρογόνο είναι η ταχεία φόρτιση για ΙΧ (3 έως 4 λεπτά) αλλά και η μεγάλη αυτονομία έως και 800 χιλιόμετρα που δίνει ασυναγώνιστα πλεονεκτήματα σε σχέση με την ηλεκτροκίνηση.

Ουρά για επενδύσεις στο υδρογόνο
Η Γαλλο-Πολωνική Solaris, σύμφωνα με πληροφορίες, βρίσκεται σε συζητήσεις για συνεργασία με την Motor Oil, η οποία έχει ξεκινήσει να υλοποιεί μια οργανωμένη στρατηγική ανάπτυξης στην παραγωγή αλλά και τον εφοδιασμό της αγοράς με υδρογόνο.

Ο όμιλος Motor Oil είναι ήδη παραγωγός υδρογόνου μέσω του διυλιστηρίου των Αγίων Θεοδώρων, καθώς διαθέτει μια μονάδα συνεχούς καταλυτικής αναμόρφωσης Νάφθας (CCR) που παράγει το αέριο καύσιμο ως παραπροϊόν και μια εξ’ολοκλήρου μονάδα παραγωγής υδρογόνου βασισμένη στην Καταλυτική αναμόρφωση μεθανίου με ατμό (SMR) προκειμένου να παρέχει καθαρό υδρογόνο στις μονάδες διυλιστηρίου.

Η Motor Oil έχει καταθέσει επίσης προς ένταξη στα έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (IPCEI) στις τεχνολογίες υδρογόνου το σχέδιο «BLUE MED» και φάκελο για χρηματοδότηση από το χρηματοδοτικό εργαλείο CEF Transport του 1ου σταθμού ανεφοδιασμού υδρογόνου στην Ελλάδα που θα είναι δημόσια προσβάσιμος. Ο σταθμός, που θα εγκατασταθεί εντός ενός νέου πρατηρίου της AVIN OIL, θα βρίσκεται στην περιοχή των Αγ. Θεοδώρων.

Παρεμφερές επενδυτικό ενδιαφέρον εκδηλώνουν και άλλες ισχυρές βιομηχανίες της χώρας όπως η ΔΕΗ, η οποία έχει συνάψει joint venture με την Motor Oil και πολύ σύντομα αναμένονται εξελίξεις ως προς την σύσταση της κοινής εταιρείας, τα EΛΠΕ, η ΔΕΠΑ, η οποία συντονίζει και συμμετέχει στο πρότζεκτ μαμούθ White Dragon, ο ΔΕΣΦΑ, η Μυτιληναίος, η ΕΛΙΝΟΙΛ, αλλά και άλλοι ιδιώτες από τους κλάδους των τσιμέντων, της βιομηχανίας, των μετάλλων και τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής που έχουν πάρει ή πρόκειται να πάρουν θέση στην αγορά του υδρογόνου καθώς προβλέπεται να είναι ένα από το βασικά όπλα για τον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας τα επόμενα χρόνια.

Αντίστοιχο ενδιαφέρον επιδεικνύουν και οι εταιρείες που εκμεταλλεύονται τις συμβάσεις παραχώρησης στους μεγάλους οδικούς άξονες (Ολυμπία Οδός, Εγνατία Οδός). Μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι, έχουν ξεκινήσει την σχετική «άσκηση» που απορρέει από την υποχρέωση να εγκαταστήσουν στα ΣΕΑ (Σταθμούς Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών), εκτός από σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και πρατήρια ανεφοδιασμού με υδρογόνο.

Για την επιτάχυνση των έργων υδρογόνου, η Κομισιόν έχει προβλέψει κονδύλια 200 εκατ. ευρώ για έρευνα το επόμενο διάστημα. Η αξιολόγηση των πρώτων σημαντικών έργων κοινού ενδιαφέροντος για το υδρογόνο, στα οποία περιλαμβάνονται και ελληνικά projects όπως το White Dragon θα ολοκληρωθεί εντός του καλοκαιριού.

Ο κ. Θάνος Στούμπος Διευθυντής Ερευνών στον Δημόκριτο, εκπρόσωπος της χώρας μας στην Κομισιόν για τις τεχνολογίες του υδρογόνου από το 2009, μέλος παράλληλα και της Επιτροπής για το υδρογόνο και τα εναλλακτικά καύσιμα στην Ελλάδα, εξηγεί ότι οι ρυθμοί πρέπει να επιταχυνθούν.

«Ο πλανήτης δεν μπορεί να περιμένει να γίνει πιο φθηνό το υδρογόνο για να το αξιοποιήσει. Αν η αγορά ξεκινήσει να αναπτύσσεται, το κόστος θα μειωθεί δραστικά». Ο ίδιος επισημαίνει ότι η ηλεκτροκίνηση με μπαταρίες δεν είναι μια ανταγωνιστική τεχνολογία του υδρογόνου.

Όπου η μπαταρία μπορεί να δουλέψει, όπως για παράδειγμα στα οχήματα πόλης, θα αξιοποιηθεί η ηλεκτροκίνηση. Ωστόσο για τα βαρέα οχήματα (φορτηγά, λεωφορεία, πλοία, τρένα αεροπλάνα) η τεχνολογία του υδρογόνου έχει μεγάλα πλεονεκτήματα καθώς προσφέρει μεγάλη αυτονομία και μειωμένο χρόνο φόρτισης.