Αφροδίτη Γραμμέλη

Κατηφορίζοντας την Βασιλίσσης Σοφίας στην επιστροφή από το ΘΕΜΑ, το βλέμμα στέκεται στο Μέγαρο Μουσικής. Πάντα το κοιτάζω, όμως σήμερα δεν είναι το ίδιο. Λίγες ώρες αφότου πληροφορήθηκα τον θάνατό της, δεν είναι το ίδιο. Η Ισμα πέθανε. Η Ισμα, που λάτρευε το Μέγαρο, πέθανε.

Αν δεν υπήρχε η φωτογραφία της στην είδηση που διάβαζα νωρίς το πρωί, θα πίστευα πως είναι συνωνυμία. Πως μία άτυχη γυναίκα επέλεξε όπως εκείνη να απαρνηθεί το Ισμήνη και να μεταμορφώσει το όνομά της σε ένα διαφορετικό και ιδιαίτερο, το Ισμα.

Ηταν όμως η Ισμα Τουλάτου. Από τα ξημερώματα άρχισαν αμήχανα μηνύματα μεταξύ σοκαρισμένων συναδέλφων. Ολοι μουδιασμένοι. Ο Κοσμάς Βίδος, με τον οποίο πάντα την συνέδεε η αγάπη για την όπερα και την κλασική μουσική και μία βαθιά εκτίμηση. Ο Γιάννης Ζουμπουλάκης, σοκαρισμένος προσπαθεί να συνειδητοποιήσει τι συνέβη μέσα σε μία στιγμή. Ολοι σκορπισμένοι από τον πρώην ΔΟΛ προσπαθούμε να πιστέψουμε τι συνέβη και «έφυγε» η Ισμα λίγο πριν γίνει μαμά. Δεκάδες ποστ, σοκ, αμήχανα λόγια, ερωτηματικά, θλίψη.

Αν και όλοι σχεδόν χαθήκαμε, αν και οι περισσότεροι είχαμε να την δούμε χρόνια, δεν σήμαινε κάτι. Παγώσαμε. Δημοσιογράφοι από το «Βήμα» και από «Τα Νέα». Ανθρωποι που στελέχωσαν ιστορικά πολιτιστικά τμήματα δύο μεγάλων εφημερίδων…

Η Ισμα ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της πιο ένδοξης περιόδου του πολιτιστικού ρεπορτάζ στο «Βήμα». Την θυμάμαι με τα ακροδάχτυλά της να τυλίγει λίγο νευρικά τα μαλλιά αναμένοντας σχόλια από τον Κοσμά που διάβαζε το χειρόγραφό της. Περίμενε να ακούσει την γνώμη του. Τελειομανής πάντα. Φρόντιζε ακόμη και την λεζάντα. Πήγαινε στο ατελιέ και διακριτικά στο πλάι των συντακτών ύλης, μετά των γραφιστών, του Πέτρου, της Αργυρώς κοίταζε την σελιδοποίηση των θεμάτων της. Λέξη δεν ξέφευγε. Αψογη. Βαθιά καλλιεργημένη η Ισμα Τουλάτου, εξαιρετική δημοσιογράφος, ευαίσθητη γυναίκα. Αγαπούσε την μουσική, την κλασική μουσική. Λάτρευε την όπερα και τους μαέστρους. Διάβαζε, έψαχνε, δεν έχανε παράσταση στην Λυρική και στο Μέγαρο.

Την εμπιστεύονταν όλοι. Από το 1999 οπότε και συναντήθηκαν οι δρόμοι μας στο πολιτιστικό τμήμα του «Βήματος» ως το 2016, οπότε τα γεμάτα από λόγια του Ψυχάρη αμπάρια του ΔΟΛ άρχισαν να τον τραβούν στον βυθό, θυμάμαι την Ισμα σταθερή και συνεπή απέναντι στα κείμενά της. Ηταν η δημοσιογράφος που θαύμαζαν όλοι οι λάτρεις της κλασικής μουσικής και στον ΔΟΛ ευτυχώς ήταν πολλοί. Ο Γιάννης Καρτάλης, ο Στάθης Ευσταθιάδης, ο Λεωνίδας Ζενάκος, ο Νίκος Μπακουνάκης. Καθόταν στο γραφείο τους, μιλούσαν για αρκετή ώρα, για όπερες, για τραγουδιστές, για μαέστρους.

Συγκρουόταν όταν ένιωθε ότι κάποιος την αμφισβητούσε ή διαφωνούσε μαζί της. Ομηρικοί καβγάδες αλλά και αμοιβαία εκτίμηση και αγάπη με τον Θανάση Λάλα, ο οποίος πάντα φρόντιζε να υπάρχουν κείμενά της στα περιοδικά και την συμβουλευόταν στις συνεντεύξεις των μεγάλων μαέστρων.

Εύθραυστη, ευαίσθητη και πάντα ανήσυχη μπροστά στις μικρές και μεγάλες αλλαγές της εφημερίδας, η Ισμα έψαχνε πάντα ανθρώπους να εμπιστευθεί, καθώς δεν ήταν ιδιαίτερα εξωστρεφής και «ανοιχτή». Θωρακισμένη, συνεσταλμένη, κομψή και ευγενής απέφευγε τις μεγάλες παρέες και στηριζόταν πάντα σε πρόσωπα που επέλεγε. Μία εξ αυτών, ίσως και η πιο ισχυρή σχέση, η γνωστή και ως «μάνα του λόχου», Ελένη Βουλτσίδου. Η αρχισυντάκτρια, που πέρα και πάνω από τα κείμενα, φρόντιζε τους δημοσιογράφους, έσκυβε πάνω από τα προβλήματα και αφιέρωνε χρόνο προκειμένου να γεφυρώσει χάσματα και να παρηγορήσει. Εκείνη ήταν πάντα στο πλάι της. Η Ελένη, η τρυφερή και δοτική Ελένη. Εκείνη άλλωστε θα ενημερώσει τον στενό κύκλο των συνεργατών για τον θάνατο της Ισμας.

Την στήριξε και στο μεγάλο πρότζεκτ της καριέρας της, που πάντρεψε την μόδα με την όπερα. Η Ισμα τότε ήταν απόλυτα ευτυχισμένη. Δούλευε ασταμάτητα για κάτι το οποίο ονειρευόταν, το οποίο αγαπούσε και ένας ισχυρός μιντιακός όμιλος της εμπιστεύθηκε. Αξια, έβαλε τα δυνατά της και έφτιαξε κάτι μοναδικό. Υπέροχο πρότζεκτ, όλα στην εντέλεια. Ελαμπε, αλλά πάντα διακριτικά, πάντα με την αγωνία ζωγραφισμένη στο πρόσωπο για το αν αυτό που έκανε άρεσε.

Μεταξύ των κειμένων και των μουσικών, η Ισμα ήθελε ένα παιδί. Και ήθελε να γίνει μητέρα. Πάντα το έλεγε. Μετά από χρόνια, έμεινε έγκυος. Την Τετάρτη θα γεννούσε το δικό της μωράκι… Θα πήγαινε ταξίδια, θα του έβαζε πολλή μουσική να ακούσει, θα ήταν πλήρης. Τραγικά σχεδόν, πέθανε λίγο πριν κρατήσει το μωρό της στην αγκαλιά της. Ένα μωρό που προσπαθεί να κρατηθεί στην ζωή.

Ηταν σπουδαίο κορίτσι η συνάδελφός μας, η Ισμα. Είχε πολλά να προσφέρει, να δημιουργήσει, να ζήσει.

Αντί επιλόγου, μία φράση της Ράνιας Βουγιουκαλάκη, μιας σπουδαίας συνεργάτιδας του Μεγάρου, αφιερωμένη σ’ εκείνη σε ένα κείμενο για την πολύτιμη γνωριμία τους: «Arrivederci carina mia!”

Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά της. Αντίο, Ισμα.