Αλέξανδρος Κασιμάτης

Ο Ντόναλντ Τραμπ κήρυξε την έναρξη του εμπορικού πολέμου επιβάλλοντας νέους δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα, η οποία με τη σειρά της απάντησε πως θα επιβάλει φόρο 15% στις εισαγωγές άνθρακα και υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ. Το Πεκίνο απειλεί να απαντήσει και με αγωγή κατά των ΗΠΑ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, ενώ αργότερα αυτή την εβδομάδα, όπως ανακοινώθηκε, ο Τραμπ θα έχει συνομιλίες με τον πρόεδρο της Κίνας. Ταυτόχρονα ο Αμερικανός πρόεδρος στο παρά πέντε ανέβαλε την οικονομική σύγκρουση με Καναδά και Μεξικό, καθυστερώντας την επιβολή των δασμών που ανακοίνωσε για έναν μήνα που θα διεξαχθούν συνομιλίες.

Η UBS υιοθετεί ως βασικό σενάριο ότι θα ακολουθήσει επιβολή επιλεκτικών δασμών στην ΕΕ. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ προς την Ευρώπη ήταν 156,7 δισ. ευρώ και οι μεγάλοι όγκοι συναλλαγών γίνονται από την Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ιρλανδία. Η επιβολή δασμών, με την τρέχουσα οικονομική συγκυρία σε Γαλλία και Γερμανία, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επηρεάσουν τον ρυθμό ανάπτυξης. Κατά την Goldman Sachs αν και η Ευρώπη δεν περιλήφθηκε στον αρχικό γύρο επιβολής δασμών, το σημαντικό εμπορικό έλλειμμα κάνει πιθανό να ακολουθεί τώρα η Ευρώπη. Οι αναλυτές σημειώνουν πως η εμπειρία από την προηγούμενη προεδρία Τραμπ είναι ότι οι δασμοί και η αβεβαιότητα στοίχισαν ακριβά στις αναπτυξιακές προοπτικές της Ευρωζώνης, ακόμη κι όταν η Ευρωζώνη δεν ήταν ο άμεσος στόχος.

Στην ΕΕ προβάλλεται η άποψη πως οι δασμοί μπορεί να είναι διαπραγματεύσιμοι και το εμπορικό έλλειμμα να μειωθεί πολύ ευκολότερα αν υπάρξουν συμφωνίες με τις ΗΠΑ για αγορές από την αμυντική τους βιομηχανία και για εισαγωγές καυσίμων. Λογικό επιχείρημα, αν και ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε την περασμένη Παρασκευή πως οι δασμοί είναι «καθαρά οικονομικοί» όπως και η σύνδεση των διμερών σχέσεων των ΗΠΑ με τα εμπορικά ελλείμματα, περνώντας το μήνυμα πως τα ελλείμματα δεν είναι εύκολο να μπουν σε διαπραγμάτευση.

Το αν η σκληρή γλώσσα που χρησιμοποιεί ο Τραμπ είναι διαπραγματευτική τακτική ή όχι, με σκοπό για να θέσει ψηλότερα τον πήχη, θα το διαπιστώσουμε σύντομα. Πάντως, το γεγονός ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα στις ΗΠΑ ξεπερνά το 6% του ΑΕΠ και το χρέος το 120%, σε συνάρτηση με το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών, σημαίνει ότι οι ΗΠΑ καλύπτουν τα ελλείμματά τους με τα ομόλογα που εκδίδουν. Ο Τραμπ έχει δεσμευτεί ότι θα συμμαζέψει την κατάσταση οπότε θα πρέπει να περιμένουμε πολλά ακόμη επεισόδια με τους δασμούς. Άλλωστε την 1η Απριλίου λήγει η προθεσμία των αμερικανικών ομοσπονδιακών υπηρεσιών για να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με τα επίμονα εμπορικά ελλείμματα και τις αθέμιτες κατά τις ΗΠΑ εμπορικές πολιτικές. Υλικό που προφανώς μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για έναν ακόμη γύρο επιβολής νέων δασμών.