Μήπως αρχίζει να χάνεται ο έλεγχος;

Η ψηφιακή επανάσταση και η πολιτική μηδενισμού των επιτοκίων που ακολούθησαν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες μετά την κρίση του 2008 έχουν οδηγήσει τη διεθνή οικονομία σε αχαρτογράφητα νερά. Διαμορφώνονται συνθήκες και ισορροπίες που δεν έχουμε ξαναδεί να συμβαίνουν. Οι αναλυτές περιμένουν ότι στις 12 Σεπτεμβρίου η ΕΚΤ θα ανακοινώσει μείωση επιτοκίων, εντάσσοντας και επίσημα την Ευρωζώνη, μαζί με την Ιαπωνία(-0,10%) και την Ελβετία(-0,75%), στο κλαμπ των οικονομιών με αρνητικά επιτόκια.

Οι επενδυτές επί χρόνια απέφευγαν τις αγορές χρυσού, επειδή δεν είχαν τόκους και επιβαρύνονταν με φύλακτρα και ασφάλιστρα. Όλα αυτά όμως συνέβαιναν σε άλλες περιόδους, όταν πχ ο Τρισέ όριζε επιτόκια 2-2,5% για το ευρώ. Τώρα ο χρυσός έγινε σαν νόμισμα, αφού έχει κόστος όπως και οι καταθέσεις. Credit Suisse και UBS ενημέρωσαν τους καταθέτες τους ότι από την 1η Σεπτεμβρίου θα τους χρεώνουν 0,60% για τις καταθέσεις πάνω από ένα εκατομμύριο.

Στη διεθνή αγορά ομολόγων υπάρχουν σήμερα 12,5 τρισεκατομμύρια με αρνητικά επιτόκια! Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν χιλιάδες επενδυτές που προτιμούν να πληρώνουν για τα χρήματα τους, ώστε να κοιμούνται ήσυχοι με την ιδέα ότι η Γερμανία, οι ΗΠΑ ή κάποιες πολυεθνικές στο μέλλον θα τους επιστρέψουν το κεφάλαιο τους έστω και μειωμένο κατά κάτι. Την ίδια στιγμή οι ΗΠΑ κατηγορούν την Κίνα ότι χειραγωγεί το νόμισμα της και ο Ντ. Τράμπ ξεφωνίζει από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη Fed για το σκληρό δολάριο.

Οι αναλυτές καταγράφουν την ανησυχία τους ότι μια φυσιολογική διόρθωση των διεθνών χρηματιστηρίων μπορεί να μετατραπεί σε ανεξέλεγκτη πτώση εξαιτίας των αυτοματοποιημένων χρηματιστηριακών εντολών που βασίζονται σε αλγόριθμους. Η Αμερικανική Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) έριξε πρόστιμο 5 δισεκατομμύρια δολάρια στο Facebook για τη διαρροή των προσωπικών δεδομένων 87 εκατ. χρηστών. Είναι το υψηλότερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί ποτέ και το ποσό προκαλεί δέος καθώς θα μπορούσε να γονατίσει πολυεθνικές. Όχι όμως και το Facebook καθώς τα έσοδα του το πρώτο τρίμηνο φέτος ήταν 15,1 δις και τα καθαρά του κέρδη 2,43 δις.

Ενας νέος ψηφιακός κόσμος ανατέλλει και μαζί του δημιουργείται μια οικονομία που δεν μπορούμε να φανταστούμε. Όποιος έλεγε πριν 3-4 χρόνια ότι στην Αθήνα θα κυκλοφορούσαν άνθρωποι με πατίνια, θα τον χλεύαζαν. Κι οι οικονομολόγοι, όπως κάνουν σχεδόν πάντοτε, θα δώσουν τις σωστές ερμηνείες κατόπιν εορτής, δηλαδή μετά το ατύχημα. Ας ελπίσουμε στο νέο κόσμο που δημιουργείται γύρω μας, να ισχύει ακόμη ο κανόνας της παλιάς οικονομίας που θέλει αγορές και οικονομία να πηγαίνουν καλά στις ΗΠΑ τη χρονιά που πραγματοποιούνται οι προεδρικές εκλογές.