Ο Πρόεδρος συνομιλεί... με τον Πρωταγόρα

Ετσι αναφέρθηκε έμμεσα στη γνωστή ρήση του μεγάλου φιλοσόφου της αρχαιότητας Πρωταγόρα: «Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος». Τα ίδια μας είχε παραγγείλει και τον περασμένο Φλεβάρη στον εορτασμό της Υπαπαντής, στην Καλαμάτα.

Η παρατήρησή του, αυτή τη φορά, έδωσε αφορμή για πολλά σχόλια. Και για πολλές πολιτικές και φιλολογικές αντιπαραθέσεις. Τι περίπου ήθελε να πει ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας; Οτι το νόμισμα δεν είναι το παν. Το παν είναι ο άνθρωπος.

Κάτι μου θυμίζει αυτή η παραφιλολογική αναφορά του. Τη διαβόητη φράση του Αλέξη Τσίπρα στις αρχές του καλοκαιριού του 2012: «Το ευρώ δεν είναι ταμπού».

Να ξεκινήσουμε με τα φιλολογικά. Ο Πρωταγόρας δεν είπε αυτό που επιχείρησε να εννοήσει ο Προκόπης Παυλόπουλος. Αλλα πράγματα είπε και εννοούσε ο Πρωταγόρας. Σε ακριβή μετάφραση: «Ολων των πραγμάτων (ζητημάτων) μέτρον είναι ο άνθρωπος». Και για να είναι πλήρης η θέση του μεγάλου φιλοσόφου: «Οσων μεν υπάρχουν ότι υπάρχουν. Και όσων δεν υπάρχουν ότι δεν υπάρχουν». Να κάνουμε ένα βήμα ερμηνεύοντάς τον: δεν υπάρχει αντικειμενική αλήθεια. Ο κόσμος είναι όπως μας φαίνεται. Παντού κυριαρχεί η ανθρώπινη εμπειρία, που ποτέ δεν μπορεί να αποκτήσει τις διαστάσεις της καθολικής γνώσης.
Προς Θεού! Με τίποτα δεν αναφέρθηκε στο χρήμα ως μέσον συναλλαγής και αποθήκευσης αξιών ο Πρωταγόρας. Αλλωστε, η σύγχρονη έννοια του χρήματος ήταν άγνωστη εκείνη την εποχή.

Γιατί, τότε, ο Προκόπης Παυλόπουλος διέπραξε αυτή την πελώρια γκάφα; Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Και για έναν πρόσθετο λόγο. Από τη φύση του αξιώματος του Προέδρου της Δημοκρατίας, αυτός που το κατέχει κάθε φορά οφείλει να βρίσκεται σε διαρκή θεσμική ετοιμότητα, να συνομιλεί με το σύνολο των ιστορικά υπαρκτών πολιτικών δυνάμεων. Και να ασκεί τις συγκεκριμένες συνταγματικές του αρμοδιότητες στις περιόδους κρίσεις με στόχο την ισορροπία του πολιτεύματος. Ειδικά στις περιπτώσεις όπου τα πολιτικά πάθη έχουν οξυνθεί και ο διχασμός του λαού μοιάζει να είναι αναπόφευκτος. Αυτόθροη συνέπεια είναι η «πολιτικά ορθή» στάση όλων των πολιτών: να αποφεύγεται η εύκολη κριτική στις πράξεις και στα λεγόμενά του.

Αλλά αρκετά! Μέχρις εδώ! Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει πολιτική ασυλία. Του έχουμε συγχωρέσει, για τις ανάγκες της θεσμικής του λειτουργίας, ένα σωρό σφάλματα. Ιδίως από το παρελθόν. Τις εκατοντάδες χιλιάδες προσλήψεις που ευλόγησε το 2004-2005. Την ανυπαρξία του ως κεντρικού υπουργού κατά το φοβερό Δεκέμβρη του 2008. Τη συνυπευθυνότητά του για τα τραγικά λάθη της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή. Για τον εκτροχιασμό της οικονομίας. Για τα πλαστά στατιστικά στοιχεία που παρέδιδε η τότε κυβέρνηση στις ευρωπαϊκές αρχές και που έχουν αναγνωρισθεί τελεσίδικα ως τέτοια από όλους τους διεθνείς οργανισμούς. Για την πλήρη σιωπή του Κώστα Καραμανλή και του ίδιου για τις τότε τραγικές ευθύνες τους.

Ιδίως ως προς το παρόν. Για το δημοψήφισμα, που δεν επέτρεψε στον ελληνικό λαό να τοποθετηθεί μετά από περίσκεψη και κρίση. Το πιο ανελεύθερο δημοψήφισμα στην ελληνική ιστορία. Με το πιο πλαστό ερώτημα. Που τα απαρνήθηκαν οι πανούργοι δράστες του μέσα σε εικοσιτέσσερις ώρες. Πριν αλέκτορα φωνήσαι τρις. Για τις ασφυκτικές προθεσμίες των εκλογών του περασμένου Σεπτέμβρη, που στραγγάλισαν κάθε ανοικτό διάλογο και κάθε γνήσια δυνατότητα ενημέρωσης του λαού. Για τις συνεχείς υιοθεσίες του κυβερνητικού γλωσσάριου. Ακόμα και στο Ασφαλιστικό. Ακόμα και στο Προσφυγικό.

Ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τουλάχιστον, ας προσέξει. Από εδώ και στο εξής. Το κύρος του θεσμού οικοδομείται δύσκολα. Και καταρρέει εύκολα. Ο ίδιος έχει πολλές και βαθιές νομικές γνώσεις. Η πολιτική του, όμως, πορεία μέχρι σήμερα δεν έχει αποδειχθεί ευτυχής. Το γεγονός ότι απολαμβάνει σήμερα της φαινόμενης εμπιστοσύνης μίας ευκαιριακής πλειοψηφίας 153 βουλευτών δεν πρέπει να του επιτρέπει εφησυχασμό. Μπορεί άνετα να αποδειχθεί ότι η σημερινή κυβέρνηση είναι η χειρότερη όλων των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων και ο ίδιος ο χειρότερος Πρόεδρος Δημοκρατίας από το 1974 και μετά.