Διαφορά κουλτούρας

Στην Ελλάδα η επίθεση στο «Charlie Hebdo» μέσα σε ώρες θάφτηκε σε στρώματα άβολης προπαγάνδας. Ο Αντώνης Σαμαράς βρήκε την ευκαιρία να επιτεθεί στον ΣΥΡΙΖΑ ως κόμμα που θέλει να ανοίξει τα σύνορα στο όνομα της επίθεσης σε ένα περιοδικό που, αν έβγαινε στην Ελλάδα, θα ήταν ο πρώτος που θα άρχιζε αγώνα για να κλείσει. Ο ΣΥΡΙΖΑ καταδίκασε τη «βάρβαρη επίθεση στα γραφεία του γαλλικού περιοδικού “Charlie Hebdo” που στοίχισε τη ζωή σε 12 άτομα», αποφεύγοντας να γράψει από ποιους για να μη στενοχωρήσει τους πολυπολιτισμικούς ψηφοφόρους του. Οι υπόλοιποι, ο καθένας με το στυλ του και για τους ψηφοφόρους του. Από το Ποτάμι που «καμιά βαρβαρότητα και κανένας φανατισμός δεν θα καταφέρει να υπονομεύσει τις ανοιχτές ευρωπαϊκές κοινωνίες και τις αξίες μας» μέχρι το ΚΚΕ που με ένα «η βάρβαρη αυτή ενέργεια στρέφεται κατά του γαλλικού λαού και συνολικά κατά των λαών» φάνηκε ότι μια στάνταρ φράση μπορεί να καλύψει από διαδηλώσεις μέχρι επιθέσεις σε γραφεία σατιρικών περιοδικών. Πέραν της προπαγάνδας, όμως, υπάρχουν και κάποιες πραγματικότητες.

Πρώτον, η επίθεση στα γραφεία του «Charlie Hebdo» δεν έγινε από φασίστες, μηδενιστές ή οπαδούς της ΔΗΜ.ΑΡ., αλλά από ισλαμιστές. Φανατικούς, ακραίους, αλλά πάντα ισλαμιστές. Επίσης, το Ισλάμ είναι η μόνη θρησκεία που έχει πιστούς που φτάνουν σε τέτοια άκρα. Δεν είναι ισλαμοφοβία, αλλά η πραγματικότητα. Εκτός αν κάποιος μπορεί να αναφέρει αντίστοιχες επιθέσεις από χριστιανούς, βουδιστές ή σιντοϊστές. Η υποχρέωση της εκδίκησης στην προσβολή του προσώπου του προφήτη είναι μέσα στο γράμμα και το πνεύμα της θρησκείας.

Δεύτερον, δεν μπορεί να γίνει σύγκριση των φανατικών ισλαμιστών με τους δικούς μας ορθόδοξους. Στο παρελθόν ο Καντιώτης σταματούσε το πατρινό καρναβάλι, το Πρωτοδικείο, απαγόρευε την προβολή του «Τελευταίου πειρασμού» του Σκορσέζε, η κυρία Λουκά έκανε «ντου» στα στούντιο. Δεν θυμάμαι όμως κανέναν -μεταφορικά και κυριολεκτικά- χριστιανό να μπαίνει σε γραφεία περιοδικού και να τους εκτελεί.

Τρίτον, η επίθεση δεν είναι μέρος της γαλλικής ή δυτικής κουλτούρας. Στην Αναγέννηση στην Ισπανία καίγανε χριστιανούς επειδή ήταν αιρετικοί, στο Βυζάντιο τους διαπόμπευαν και τους δήμευαν την περιουσία, στη Γαλλία οι καθολικοί σφάξανε τους Ουγενότους τη νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου. Η κοινωνία εξελίχθηκε και περάσαμε σε ένα στάδιο αποποινικοποίησης της βλασφημίας.

Το να έρχεται κάποιος και να μεταφέρει τις ισλαμικές ευαισθησίες του δεν είναι συμβατό με την εξέλιξη της ευρωπαϊκής κουλτούρας. Το χρώμα και η καταγωγή δεν είναι καθοριστικά, αλλά η κουλτούρα είναι. Οσο υποκριτικό είναι να αποκαλείς Γάλλους τους τρεις που μπήκαν στα γραφεία του «Charlie Hebdo» τόσο κουτό είναι να αποκαλέσεις ξένους τον Σοφοκλή Σχορτσιανίτη και τον Γιάννη Αντετοκούνμπο επειδή έχουν άλλο χρώμα. «Ελληνας καλείσθαι τους της παιδεύσεως της ημετέρας, ή τους της κοινής φύσεως μετέχοντας» έχει γράψει ο Ισοκράτης. Ο,τι ίσχυε πριν από 2.400 χρόνια ισχύει και σήμερα όταν τρεις φανατικοί ισλαμιστές έμπαιναν στα γραφεία ενός σατιρικού περιοδικού για να εκδικηθούν μια κουλτούρα που ποτέ δεν κατάλαβαν.


Ελληνικές αντοχές

Τα «Je suis Charlie» και τα «Καμία βία δεν θα μας φοβίσει να λέμε, να γράφουμε και να ζωγραφίζουμε αυτά που θέλουμε» που φώναζε ο κόσμος στις εκδηλώσεις για την επίθεση στο «Charlie Hebdo» την περασμένη Πέμπτη σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη δεν αναιρούν ότι το περιοδικό δεν θα είχε καμία πιθανότητα να βγει στην Ελλάδα. Το «Charlie Hebdo» δεν έβγαινε με σκίτσα που μπορούσαν να σοκάρουν, αλλά με σκίτσα που έμπαιναν για να σοκάρουν. Από τον Θεό που τον πηδάει ο Χριστός και τον Χριστό το Αγιο Πνεύμα μέχρι τον Μωάμεθ να φιλιέται με ραβίνο, τα σκίτσα είχαν σκοπό να δοκιμάσουν αντοχές.

Η σάτιρα
Είμαστε στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα που όταν ο Μουζουράκης είχε κάψει μια σημαία τού είχαν επιτεθεί φασίστες στο μαγαζί που έκανε πρόγραμμα με αποτέλεσμα το βιντεάκι να κατέβει. Στην Ελλάδα που όταν είχε ανέβει στο Θέατρο Τέχνης το «Ταξιδεύοντας με τον ΠΑΟΚ» οπαδοί του Ολυμπιακού είχαν επιτεθεί με σιδηρολοστούς και τα έκαναν γης μαδιάμ. Είμαστε στην Ελλάδα που σάτιρα είναι μόνο αυτό που ενοχλεί τον άλλον.