Η διττή “μάχη” της εκπαίδευσης κατά της ανεργίας

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας ήταν, είναι και ίσως παραμείνει η ανεργία. Κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της χώρας είδαμε τα ποσοστά της να εκτινάσσονται στα επίπεδα του 28%-29% και αργά, σχεδόν βασανιστικά, να περιορίζονται με τα χρόνια στη ζώνη του 16%. Οι εμπλεκόμενοι στο επιχειρείν, όπως και οι κυβερνόντες, έδωσαν επί πολλά έτη όλο τους το «είναι» κόντρα στην ανεργία, ευελπιστώντας ότι σε εύλογο χρόνο ο δείκτης της θα μπορούσε να συρρικνωθεί χαμηλότερα του ψυχολογικού ορίου του 10%. Μια νέα κρίση, ωστόσο, αυτή του Covid-19, άλλαξε άρδην τη δυναμική μιας συμπαγούς προσπάθειας, με αποτέλεσμα η… αχίλλειος πτέρνα της χώρας να δεχθεί νέο πλήγμα. Κάποιοι λένε, μάλιστα, ότι αυτή τη φορά ίσως αποδειχθεί ισχυρότερο της 10ετούς κρίσης χρέους.

Ήδη τα τελευταία στοιχεία του ΟΑΕΔ καταδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος. Οι άνεργοι παραμένουν πλέον σταθερά πάνω από 1 εκατομμύριο άτομα. Τον Ιούλιο για παράδειγμα έφθασαν τους 1.095.997. Καταγράφηκαν αυξημένοι κατά 12,97% ή 125.796 σε σχέση με τους 970.201, που είχαν καταμετρηθεί τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Πρόκειται για αρνητική επίδοση, η οποία αποδίδεται στη μείωση της εποχικής απασχόλησης λόγω του πλήγματος που δέχθηκε ο τουρισμός από την πανδημική κρίση. Και τα χειρότερα έπονται…

Πώς αντιμετωπίζεται όμως η μάστιγα της ανεργίας σε μια οικονομία όπως η ελληνική; Η στρατηγική θα πρέπει να είναι διττή, προβλέποντας μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα.

Μεσοπρόθεμα δεν είναι άλλα από:

• την τόνωση της επιχειρηματικότητας και των επενδύσεων
• την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας με έμφαση στον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση, καθώς και
• την παράλληλη εξασφάλιση ορισμένων μεγάλων επενδύσεων, που θα «κλέψουν» τις εντυπώσεις, θα έλθουν για να «μείνουν» στη χώρα και θα διαμορφώσουν κλίμα αισιοδοξίας για την επόμενη μέρα της οικονομίας.

Προφανώς, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα παρεμβάσεις -μεταρρυθμίσεις όπως μάθαμε εδώ και χρόνια να λέμε- υποχρεωτικά θα πρέπει να γίνουν, όπως και γίνονται, και στους τομείς της φορολογίας, της δικαιοσύνης, της ψηφιοποίησης, καθώς και στο δημόσιο, ώστε να καταστεί περισσότερο αποδοτικό με λιγότερους απασχολούμενους, λιγότερες διαδικασίες, ταχύτερους χρόνους εκτέλεσης.

Η δεύτερη όψη της διττής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της ανεργίας θα πρέπει να εστιάσει στο σκέλος των μακροπρόθεσμων μεταρρυθμίσεων, πρωτοβουλιών δηλαδή που, συν τω χρόνω, επιδρούν στην κουλτούρα των Ελλήνων. Κουλτούρα σημαίνει πολιτισμός, συνείδηση, ενσυναίσθηση, γνώση, παιδεία, ζητήματα που κατά βάσει καθορίζονται από την εκπαίδευση. Κάθε νέος, από την πρώτη επαφή του με το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας -προ-νήπια, νήπια, πρώτες τάξης του δημοτικού- διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητά του, εν συνεχεία καλλιεργεί τις γενικές γνώσεις του στο γυμνάσιο και λύκειο και στο τέλος της μαθησιακής του εμπειρίας -ανάλογα με τις επιλογές και τις επιδόσεις του- τις εξειδικεύει επιλέγοντας, παράλληλα, τον επαγγελματικό του προσανατολισμό.

Στην κρίσιμη αυτή φάση, η πολιτεία καλείται να «διασπείρει» τους νέους στην αγορά ανάλογα με τις ανάγκες της οικονομίας, έχοντας φροντίσει -στο μεταξύ- να πείσει γονείς και παιδιά για το ποια πεδία της οικονομίας κρύβουν, πραγματικά, επαγγελματικές ευκαιρίες. Δίχως ιδιαίτερο προβληματισμό θα μπορούσαμε να πούμε ότι επαγγελματικές ευκαιρίες εντοπίζονται σε τομείς της αγοράς όπου στρέφουν το ενδιαφέρον τους οι επενδυτές, συγκεντρώνοντας κεφάλαια υψηλής αξίας, με χαρακτηριστικότερους την ενέργεια, τις νέες τεχνολογίες, την αγροτική οικονομία, τον κλάδο των τροφίμων και ποτών, τον τουρισμό.

Ο Διττός χαρακτήρας της εκπαίδευσης και δη της επαγγελματικής είναι αυτός που θα στρέψει τους νέους στην παραγωγή, δίνοντάς τους την ευκαιρία να κτίσουν την καριέρα τους με προοπτικές. Ο προσανατολισμός τους προς τη θεωρητική, αλλά και την πρακτική κατάρτιση στα επαγγέλματα του μέλλοντος θα αποτελέσει το «κλειδί» της επιτυχίας, θα ανοίξει την… πόρτα της απασχόλησης και θα τους «κρατήσει» στην αγορά εργασίας, «κλειδώνοντας» την ανεργία στο περιθώριο.

Το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο εφαρμόζοντας το δοκιμασμένο σύστημα της διττής εκπαίδευσης στον τουρισμό, πέτυχε σε μικροκλίμακα αυτό που θα μπορούσε να επιτύχει, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, σε οριζόντια βάση κι η πολιτεία: 91% διατήρηση των θέσεων εργασίας που κατέλαβαν όσοι νέοι ολοκλήρωσαν τον τριετή κύκλο εκπαίδευσής τους σε τουριστικά επαγγέλματα. Το γερμανικό μοντέλο Διττής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, που υποστηρίζει το Επιμελητήριο μέσω του εκπαιδευτικού κέντρου DUAL Hellas, προσφέροντας θεωρητική αλλά και πρακτική εμπειρία στους σπουδαστές, παραμένει ένα πρώτο – μικρό, αλλά άκρως επιτυχημένο, βήμα κατά της ανεργίας. Μένει από την πολιτεία να κάνει τα επόμενα…