Άρνηση των εμβολίων, άρνηση του μέλλοντος

Αλλά για ένα πράγμα έχω απόλυτη βεβαιότητα: εγώ αγαπώ και τα δικά τους παιδιά, και μάλιστα πολύ περισσότερο από όσο εκείνοι τα δικά μου – ίσως και τα δικά τους. Γιατί θέτουν καθημερινά σε κίνδυνο τη ζωή τους...» Αυτά τόνιζε πριν από λίγες μέρες η Αμερικανίδα Juliette Kayyem, συγγραφέας και αρθρογράφος της εφημερίδας «The Washington Post».

Οι ΗΠΑ είναι αντιμέτωπες φέτος με μια σαρωτική επιδημία ιλαράς -τη σοβαρότερη από το 1991- με περισσότερα από 700 κρούσματα μέχρι στιγμής σε 22 Πολιτείες, ακόμα και στη Νέα Υόρκη, την Ουάσιγκτον και το Λος Άντζελες. Στην πλειονότητά τους αφορούν παιδιά υπερορθόδοξων Εβραίων, οι οποίοι αρνούνται τη χρήση των εμβολίων. To CDC, το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, εκτιμά ότι τουλάχιστον 100.000 παιδιά κάτω των δύο ετών δεν έχουν λάβει την πρώτη δόση του εμβολίου, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα. Να υπενθυμίσουμε, με την ευκαιρία, ότι η πρώτη δόση χορηγείται σε ηλικίες 12-15 μηνών, η δεύτερη ανάμεσα στα 4 και 6 έτη και η αποτελεσματικότητά του φτάνει το 97%.

Όμως, παρά τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων, το αντιεμβολιαστικό κίνημα παραμένει δυνατό στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού – και όχι μόνο στους κόλπους της υπερορθόδοξης εβραϊκής κοινότητας. Μαζί του θεριεύει όμως και η επί δεκαετίες «ξεχασμένη» ιλαρά, μία από τις νόσους με την υψηλότερη μεταδοτικότητα, στην οποία εύκολα μπορεί να προκληθεί επιδημική έξαρση, όταν μειωθούν έστω και λίγο τα επίπεδα εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού. Να, λοιπόν, το πιο ισχυρό επιχείρημα για την ανάγκη του εμβολιασμού: δεν έχει μόνο σημασία για να προστατεύσουμε μόνο τον εαυτό μας ή τα παιδιά μας, αλλά είναι υποχρέωσή μας απέναντι στην κοινωνία – για να δημιουργηθεί το λεγόμενο ανοσιακό τείχος.

Γι' αυτό το λόγο οι φωνές όσων επισημαίνουν την ανάγκη λήψης αυστηρών μέτρων ολοένα και πληθαίνουν στις ΗΠΑ. Όπως πολλοί -ανάμεσά τους επιστήμονες, πολιτικοί και opinion leaders- υποστηρίζουν, πρόκειται για μια κρίση δημόσιας υγείας που πρέπει να αντιμετωπιστεί με πρόστιμα, αυστηρά περιοριστικά μέτρα, ακόμα και με συλλήψεις.

Πολύ μακριά από τις αμερικανικές μητροπόλεις, στο Πακιστάν, οι αρνητές των εμβολίων έχουν προκαλέσει το «ξύπνημα» της πολιομυελίτιδας. Η χώρα της Νότιας Ασίας είναι ανάμεσα στις τρεις στον πλανήτη -μαζί με το γειτονικό Αφγανιστάν και τη Νιγηρία-, όπου η πολιομυελίτιδα (η οποία προκαλεί μόνιμη παράλυση, ακόμα και θάνατο) δεν έχει ακόμη εξαλειφθεί. Οι πακιστανικές υγειονομικές αρχές, με τη συνδρομή διεθνών οργανισμών, προσπαθούν να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα εμβολιασμού 40 εκατομμυρίων παιδιών, τα οποία, σημειωτέον, κυρίως πλήττονται από την ασθένεια. Όμως οι δυσκολίες είναι πολλές: οι εξτρεμιστές μουσουλμάνοι διατείνονται πως το εμβόλιο είναι «όπλο» των εχθρών του Ισλάμ για να προκαλέσουν στείρωση στα παιδιά τους. Την περασμένη εβδομάδα, μια νοσηλεύτρια και ένας αστυνομικός που συμμετείχαν στο πρόγραμμα δολοφονήθηκαν – ανεβάζοντας τον αριθμό των θυμάτων τέτοιων επιθέσεων σε πέντε.

Και, για να φωτιστεί μια πτυχή που θέματος που κάποιοι ενδεχομένως δεν έχουν συνειδητοποιήσει, η οικονομική, χαρακτηριστικό είναι ένα ακόμα παράδειγμα από τις ΗΠΑ. Μία δόση αντιτετανικού εμβολίου κοστίζει εκεί λιγότερο από 30 δολάρια – πέντε είναι αρκετές για να θωρακίσουν αποτελεσματικά ένα παιδί. Από τις αρχές του περασμένου Μαρτίου, ένα εξάχρονο αγόρι στο Όρεγκον νοσηλεύτηκε επί 57 ημέρες (τις 47 σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας), με σοβαρές επιπλοκές της νόσου και σήμερα βρίσκεται σε ειδικό κέντρο αποκατάστασης, καθώς δεν έχει ακόμη αναρρώσει πλήρως. Οι γονείς του αρνούνταν επίμονα να του χορηγηθεί το εμβόλιο. Πέρα από τα μόνιμα «σημάδια» που ενδεχομένως θα αφήσει στον γιο τους ο τέτανος, το κόστος της νοσηλείας του για το εθνικό σύστημα υγείας έχει μέχρι στιγμής ξεπεράσει τις 810.000 δολάρια.

Είναι λοιπόν προφανές: διεθνώς -και δυστυχώς όχι μόνο στον αναπτυσσόμενο κόσμο αλλά και στις προηγμένες χώρες της Δύσης- το αντιεμβολιαστικό κίνημα είναι συνώνυμο του σκοταδισμού και της οπισθοδρόμησης, φορέας επικίνδυνων απόψεων. Η άρνηση εμβολιασμού είναι εχθρική πράξη εναντίον όλων μας, άρνηση του μέλλοντος της ανθρωπότητας και της ευημερίας μας.

> Ο Αθανάσιος Τσακρής είναι καθηγητής Μικροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και υποψήφιος Αντιπρύτανης.