Δεν ξέρω αν ο Ρωμανός έχει σωφρονιστεί, αλλά θα ήθελα να το μάθω...

Τα αντίπαλα «στρατόπεδα» έχουν ήδη πάρει θέσεις: από τη μία στέκονται οι υπέρμαχοι του σωφρονισμού, οι υπερασπιστές ενός ανθρώπου που έσφαλε στη ζωή του σε πολύ μικρή ηλικία και τώρα το πληρώνει και αναζητά τρόπο να επανενταχθεί ομαλά στην κοινωνία. Οι ίδιοι, πάντως, δείχνουν να παραβλέπουν ότι αυτός ο νέος άνδρας δεν έχει απαρνηθεί ούτε στιγμή τα ιδεώδη και τα «πιστεύω» του και ουδεμία διάθεση μεταμέλειας έχει επιδείξει. Έχει, άραγε, σωφρονιστεί; Δύσκολη η απάντηση και είναι ένα ζήτημα το πώς ορίζει κανείς το σωφρονισμό...

Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο 21χρονος, πια, Ρωμανός, θα πρέπει να παραμείνει στη φυλακή, δίχως να έχει το δικαίωμα να σπουδάσει. Κι εκείνοι, ωστόσο, δείχνουν να μην υπολογίζουν δύο παραμέτρους: α) εάν δεν έχει τη δυνατότητα να φοιτήσει στη σχολή που πέρασε, τότε γιατί να μπει εξ αρχής στη διαδικασία των Πανελληνίων και β) δεν είναι λογικό, ένα παιδί που είδε, στα 15 του χρόνια, το φίλο και συνομήλικό του, Αλέξη Γρηγορόπουλο, να πέφτει νεκρός από σφαίρα αστυνομικού, να μεγαλώνει, «φτύνοντας» το σύστημα και θεωρώντας ότι μπορεί, μέσα από τις άνομες πράξεις του, να το χτυπήσει;

Νομίζω πως, στην πραγματικότητα, το ερώτημα αφορά την κοινωνία μας στο σύνολό της. Θέλουμε ένα σύστημα που τιμωρεί ή ένα που σωφρονίζει; Πού καταδικάζει έναν άνθρωπο για ένα του λάθος ή πού δίνει δεύτερες ευκαιρίες; Και ποιος, αλήθεια, έχει δικαίωμα να αρνηθεί σε έναν άνθρωπο να σπουδάσει;

Μας... χαλάει, άραγε, το νόμο και την τάξη, διαταράσσει την ατομική μας ηρεμία ο Ρωμανός; «Τρομοκρατεί» τους εφησυχασμένους νοικοκυραίους; Ή είμαστε πολύ απασχολημένοι με τα του οίκου μας και αδιαφορούμε για το τι συμβαίνει εκεί έξω; Έχουμε καταλάβει, άραγε, ότι είναι το ίδιο το σύστημα, που μας θέλει απαίδευτους, άβουλους και πειθήνιους, για να επιβάλει ανεμπόδιστα την καθεστηκυία τάξη; Ή μήπως η φωνή του Ρωμανού, έπειτα από σχεδόν ένα μήνα απεργίας πείνας, ηχεί πια τόσο σιγανά, που δεν μπορεί να φτάσει στα άμαθα αυτιά μας;

Θυμάμαι μια καθηγήτριά μου στο Πανεπιστήμιο. «Η ζωή δεν είναι μόνο άσπρο και μαύρο» συνήθιζε να μας λέει. «Υπάρχουν και οι υπέροχες αποχρώσεις του γκρίζου». Στην περίπτωση του Νίκου Ρωμανού, όμως, για μένα υπάρχουν μόνο το άσπρο και το μαύρο. Καλούμαστε όλοι να πάρουμε θέση και δεν υπάρχει μέση οδός. Είμαστε υπέρ ή κατά του αιτήματός του να σπουδάσει; Προσωπικά, δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω εάν κατά το διάστημα της παραμονής του στη φυλακή, έχει σωφρονιστεί. Θέλω, όμως, να έχω την ευκαιρία να το μάθω. Και, για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να του δοθεί η ευκαιρία να παρακολουθήσει τα μαθήματά του στο ΤΕΙ Αθηνών.

Επιτρέψτε μου, κλείνοντας, να εξηγηθώ ως προς τούτο: μιλώντας για σωφρονισμό του Ρωμανού, δεν εννοώ να γίνει «πρόβατο» του συστήματος, «παπαγαλάκι», «σκυλί» που... γαβγίζει και δεν δαγκώνει. Τουναντίον, θα επιθυμούσα να μείνει σταθερός στα «πιστεύω» του, να συνεχίσει να «ενοχλεί», αναζητώντας όμως άλλες οδούς, από την καταφυγή στη βία και την ένοπλη δράση. Γιατί, αν είναι να εγκαταλείψει τα ιδεώδη του, με αντάλλαγμα μια ψευδαίσθηση ελευθερίας, τότε καλύτερα να αποσύρει το αίτημά του και να αποφασίσει ο ίδιος πως θα βάλει τέλος σε αυτήν την ιστορία...