Και αν ο Μακρόν έχει δίκιο για το ΝΑΤΟ;

Ο σάλος που προκλήθηκε στην Γερμανία αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ήταν άνευ προηγούμενου. Η Καγκελάριος Μέρκελ αναγκάστηκε να παρέμβει προσωπικά για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, προσπαθώντας να δικαιολογήσει την ανάγκη ύπαρξης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε, με τον γνωστό του τρόπο, να απαξιώσει κάθε προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναπτύξει μια κοινή αμυντική πολιτική. Ο πρόεδρος Τραμπ αποτελεί μια ιδιαίτερη προσωπικότητα. Είναι ένας ηγέτης, η «ποικιλία» του οποίου ευδοκιμεί τα τελευταία χρόνια της κρίσης. Βλάντιμιρ Πούτιν. Ταγίπ Ερτνογάν. Μπόρις Τζόνσον και γατί όχι ακόμα και ο Κιμ Γιονγκ Ουν της Βορείου Κορέας. Οι «ισχυροί ηγέτες» όπως τους έχει χαρακτηρίσει ο Πρόεδρος Τραμπ.

Ωστόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στην απέναντι πλευρά. Μετά από δύο ευρωπαϊκούς πολέμους ,τα κράτη – μέλη της ΕΕ γνωρίζουν ότι αυτό που χρειάζεται για μια ευημερούσα κοινωνία δεν είναι οι «ισχυροί ηγέτες», αλλά οι «ισχυροί δημοκρατικοί θεσμοί».

Τί συμβαίνει ωστόσο με τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν; Δυόμισι χρόνια μετά την «εισβολή του» στην εσωτερική πολιτική της Γαλλίας, ο πρόεδρος Μακρόν κατάφερε να εξαφανίσει πολιτικά κόμματα δεκαετιών. Ο 41 ετών πρόεδρος της μοναδικής πυρηνικής δύναμης της ΕΕ μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, μιλάει δυνατά. Πολύ δυνατά. Τόσο, που προκαλεί εκνευρισμό σε πολλά άλλα κράτη – μέλη τόσο του ΝΑΤΟ, όσο και της ΕΕ. Ωστόσο, σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο, του οποίου η όποια ισχύς σε πυρηνικά όπλα βασίζεται αποκλειστικά και μόνο σε αμερικανικούς πυραύλους, η Γαλλία έχει δικά της πυρηνικά όπλα, με τεχνολογία που ανέπτυξε η ίδια η χώρα.

Σύμφωνα με to Quai (σ.σ Quai d'Orsay, όπου βρίσκεται του υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας) ΕΕ δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει να λειτουργεί όπως λειτουργούσε τον 20ο αιώνα. Η ΕΕ αντιμετωπίζει προκλήσεις που ξεπερνούν τα κράτη – μέλη, τα οποία είναι παντελώς αδύναμα να αντεπεξέλθουν σε αυτές. Ο πρόεδρος Μακρόν θεωρεί ότι η ΕΕ δεν μπορεί να είναι παρατηρητής σε έναν κόσμο όπου το δίπολο θα είναι ΗΠΑ – Κίνα. Σύμφωνα με το Παρίσι, η ΕΕ πρέπει να αναπτύξει γεωπολιτικό ρόλο. Η Γαλλία μπορεί να τον εγγυηθεί. Σε αυτό το πλαίσιο μια προσέγγιση με τη Ρωσία θα ήταν ευχής έργον. Η Ρωσία είναι σημαντική στρατιωτική δύναμη, αλλά οικονομικά, είναι έναν νάνος. Έχει το ΑΕΠ της Ισπανίας, της τέταρτης οικονομίας της Ευρωζώνης. Η Γαλλία θεωρεί ότι το Πεκίνο θα μετατρέψει σε ελάχιστα χρόνια τη Ρωσία σε κράτος - δορυφόρο.

Σε αυτό το πλαίσιο ο Πρόεδρος Μακρόν καλεί την ΕΕ να αναλάβει γεωστρατηγικό ρόλο. Ποιος το εμποδίζει; Η Γερμανία. Το Βερολίνο δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς και θα ήθελε να δει την ΕΕ ως μια «μεγάλη Ελβετία». Μια «ουδέτερη περιοχή» στην οποία η ευημερία και η ευμάρεια θα αποτελούν τον κανόνα.

Για να κατανοήσει κάποιος τον Εμανουέλ Μακρόν θα πρέπει να δει το πού επιλέγει να χτίσει γέφυρες και πού να τις κάψει. Το Βερολίνο άργησε πολύ να απαντήσει στις εκκλήσεις των Παρισίων για δομικές αλλαγές στην ΕΕ. Ωστόσο η Γερμανία δεν έχει άδικο. Οι Γάλλοι πολίτες ήταν αυτοί που καταψήφισαν το ευρωπαϊκό σύνταγμα το 2005 και όχι οι Γερμανοί. Οι μονομερείς επιθέσεις του Εμανουέλ Μακρόν δεν συνάδουν με το ευρωπαϊκό πλαίσιο επίτευξης συμφωνιών. Η αναφορές του Προέδρου της Γαλλίας για το ΝΑΤΟ, πλήττουν εν τέλει την ίδια την ΕΕ. Σύμφωνα πάντα με τη Γερμανία.

Παρά ταύτα, ο κύριος σύμμαχος του Βερολίνου φαίνεται να είναι ο πρόεδρος Τραμπ. Μια παράξενη συμμαχία, τουλάχιστον τον 21ο αιώνα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν διστάζει να πει δημοσίως ότι θεωρεί την ΕΕ ως τον μεγαλύτερο εχθρό του. Κατηγορεί τα κράτη – μέλη της ότι δεν συνεισφέρουν αρκετά στον προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ. Τεράστιο σφάλμα. Η Ευρωπαϊκή 'Ένωση ξοδεύει πολλά δισεκατομμύρια για την άμυνα του ΝΑΤΟ. Η ΕΕ ξοδεύει το 40% των χρημάτων των ΗΠΑ. Τέσσερις φορές περισσότερα από όσα ξοδεύει για την άμυνά της η Ρωσία. Το πρόβλημα είναι ότι η ΕΕ ξοδεύει τόσα χρήματα όχι από κοινού, αλλά σε 27 κράτη – μέλη.

Ουδείς γνωρίζει φυσικά εάν θα άρεσε στην Ουάσινγκτον η ΕΕ να ξόδευε τα ίδια χρήματα για μια κοινή ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, εντός του ΝΑΤΟ. Για έναν κοινό ευρωπαϊκό στρατό. Για επενδύσεις στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Σε κάθε περίπτωση η ΕΕ αποφασίζει να παρακολουθεί τις εξελίξεις. Τα μόλις 6 δις ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας το επιβεβαιώνουν.