Βασίλης Στεφανακίδης

Κι είναι άδικο και σουρεαλιστικό, χώρες των Βαλκανίων ως την Ουγγαρία που αναγκάζονται από τις τιμές χονδρικής που διαμορφώνονται από την προσφορά και τη ζήτηση, να πληρώνουν πανάκριβα το αναγκαίο προς κατανάλωση ρεύμα, ενώ λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά κάποιες άλλες χώρες, όπως η Αυστρία, να απολαμβάνουν τιμές πολύ χαμηλότερες. Κι είναι γεγονός πως ηλεκτρικό ρεύμα υπάρχει αρκετό για να καλυφθεί η ζήτηση, δεν έγιναν πουθενά περικοπές, αλλά το πρόβλημα είναι η βουλιμία του χρηματιστηρίου ενέργειας!

Από τη στιγμή λοιπόν που ως χώρες και ως κοινωνίες πήραμε την απόφαση να προσχωρήσουμε στην ελεύθερη και χωρίς σύνορα αγορά αγαθών και υπηρεσιών, χωρίς παράλληλα να φροντίσουμε για ένα ισχυρό και αδιάβλητο θεσμικό πλαίσιο, που θα προστατεύει τον καταναλωτή από τα χρηματιστηριακά κερδοσκοπικά παιγνίδια, είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε και πολλές μικρές ή μεγάλες κρίσεις που πλήττουν βάναυσα την αγοραστική δύναμη των πολιτών.

Η διασύνδεση των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι φυσικά καινούργιο φαινόμενο και προϋπήρχε πολύ πριν σπάσουν τα μονοπώλια στην παραγωγή ρεύματος από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα, όταν λίγα χρόνια πριν ο μοναδικός παραγωγός ηλεκτρικού ρεύματος που ήταν ΔΕΗ, αντιμετώπιζε το πρόβλημα της μεγαλύτερης ζήτησης από αυτό που η ίδια παρήγαγε, έβγαινε στην αγορά και έπαιρνε προσφορές από γειτονικές χώρες για να δει ποια πουλάει φθηνότερα, και στη συνέχεια επέλεγε από που θα εισάγει για να ισοσκελίσει το ενεργειακό ισοζύγιο. Και το αντίστροφο όταν υπήρχε περίσσεια παραγωγής.

Σήμερα οι καταναλωτές είμαστε έρμαια του Χρηματιστηρίου Χονδρικής ρεύματος και φυσικά οι παραγωγοί επωφελούνται τα μέγιστα όταν η αυξημένη ζήση ανεβάζει τις τιμές στα ύψη , παρότι το κόστος παραγωγής παραμένει το ίδιο.

Κάτι λοιπόν στραβό υπάρχει στην όλη λειτουργία του συστήματος και η δικαιολογία, τι να κάνουμε, έτσι λειτουργούν οι ελεύθερες αγορές, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ούτε από τους καταναλωτές ούτε από τις κυβερνήσεις.

Και το οξύμωρο είναι πως μια κυβέρνηση ιδεολογικά φιλελεύθερη όπως αυτή της Ν.Δ, αναγκάζεται εκ των πραγμάτων να λειτουργεί σαν σοσιαλιστική, προκειμένου να προστατεύσει τους πολίτες όχι μόνο από την ακριβή τιμή του ρεύματος αλλά και από τις αλυσιδωτές επιπτώσεις στον πληθωρισμό που έχει γίνει και ο μόνιμος βραχνάς τα 2,5 τελευταία χρόνια.

Φορολογεί τα απρόσμενα κέρδη που φέρνει στους παραγωγούς η χρηματιστηριακή λογική όπως φορολόγησε και τα αυξημένα κέρδη των διυλιστηρίων, με σχεδόν τιμωρητικό τρόπο, για να στηρίξει τα νοικοκυριά. Κι όμως αυτό το ιδεολογικό οξύμωρο, δεν θα υφίστατο αν οι κανόνες που διαμορφώνονται και ψηφίζονται στην Ευρώπη ήταν πιο σφικτοί και όριζαν ένα πλαφόν διακύμανσης των τιμών που να μην επέτρεπε την ασύστολη κερδοσκοπία, επειδή ένα καιρικό φαινόμενο όπως ο καύσωνας διαρκείας στη ΝΑ Ευρώπη, θα αύξανε τη ζήτηση.

Στην Ευρώπη λοιπόν πρέπει να δοθεί η μάχη, για να αλλάξουν οι κανόνες και όχι να προσπαθεί η κάθε κυβέρνηση με ελάχιστες λύσεις στα χέρια της, να αντιμετωπίζει το πρόβλημα.

Για παράδειγμα γιατί να χρειάζονται 3 μήνες με ράλι τιμών στο ρεύμα, για να πιστοποιηθεί πως υπάρχει πρόβλημα, για να δοθεί άδεια στη συνέχεια για εθνικές παρεμβάσεις; Άραγε με την κρίση του φυσικού αερίου όταν η Ρωσία έκλεισε τους αγωγούς και η ΕΕ αναγκάσθηκε να ξοδέψει εκατοντάδες δισ. ευρώ για να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση, η οποία στη συνέχεια μετατράπηκε σε πληθωρισμό που ταλανίζει μέχρι σήμερα όλη την Ευρώπη και την ανάπτυξης της, δεν μας δίδαξε τίποτα;

Ή μήπωςν αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις στα ευρωπαϊκά όργανα, δεν κατάλαβαν τίποτα, ώστε να θωρακίσουν την ΕΕ από τέτοια απρόσμενα γεγονότα; Εκτός κι αν το τωρινό πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε εμείς, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία, δεν τους αφορά;

Και για να τελειώνουμε, αυτοί που επενδύουν σε μετοχές και αξιόγραφα των χρηματιστηρίων, ξέρουν από πριν τους κινδύνους και αναλαμβάνουν τα ρίσκα τους για τα λεφτά τους. Οι απλοί πολίτες-καταναλωτές όμως δεν παίζουν σε κανένα χρηματιστήριο το ρεύμα που καταναλώνουν και επομένως, επειδή είναι άμοιροι ευθυνών, κάποιος πρέπει να τους προστατέψει κι αυτός δεν άλλος από τα ηγετικά όργανα της ΕΕ.