Οι «μοναχικοί λύκοι» μεγαλύτερη απειλή για τη Δύση

Η Κεντρική Ευρώπη υφίσταται την έξαρση ενός δεύτερου κύματος τζιχαντιστικής τρομοκρατίας το τελευταίο διάστημα. Η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώθηκε κατά τον πλέον τραγικό και αποτρόπαιο τρόπο με το μακελειό στο κέντρο της Βιέννης τη Δευτέρα 2 Νοεμβρίου. Δράστης ένας 20χρονος φανατικός ισλαμιστής μαχητής, ένας σεσημασμένος πρώην εγκάθειρκτος τζιχαντιστής με διπλή υπηκοότητα, βορειο-μακεδονική και αυστριακή. Προτού πέσει ο ίδιος νεκρός από τα πυρά των αστυνομικών, σκότωσε τέσσερις ανθρώπους και τραυμάτισε 22. Ολοι τους ήταν ανύποπτοι πολίτες. Της επίθεσης στην αυστριακή πρωτεύουσα είχε προηγηθεί η σφαγή τριών ατόμων σε εκκλησία της Νίκαιας στη Νότια Γαλλία. Αλλά και πριν από αυτό το αιματηρό επεισόδιο, στις 16 Οκτωβρίου η παγκόσμια κοινή γνώμη συγκλονίστηκε από την εν ψυχρώ δι’ αποκεφαλισμού δολοφονία του 47χρονου εκπαιδευτικού Σαμουέλ Πατί. Μέσα σε περίοδο μικρότερη του ενός μήνα και εν μέσω ασφυκτικής πολιορκίας από την πανδημία του κορωνοϊού οι Ευρωπαίοι πολίτες ζουν ξανά τον προ πενταετίας εφιάλτη των μαζικών δολοφονιών από μαχητές του Ισλαμικού Κράτους και βομβιστές αυτοκτονίας. Ισως δεν είναι εντελώς συμπτωματικό το γεγονός ότι στις 13 Νοεμβρίου συμπληρώνονται πέντε χρόνια από την κόλαση πυρός στο κλαμπ «Μπατακλάν» του Παρισιού. Τότε οι τζιχαντιστές είχαν σκορπίσει τον θάνατο σε 130 ανθρώπους.

Η τρέχουσα αναβίωση του τρόμου διακρίνεται από κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Το πρώτο αφορά ένα παράδοξο, ότι οι επιθέσεις γίνονται εις το όνομα του Αλλάχ και του ISIS αλλά χωρίς το ISIS. Το αυτόκλητο κράτος των τζιχαντιστών ανέλαβε την ευθύνη για την αιματοχυσία στη Βιέννη υπενθυμίζοντας ότι εξακολουθεί να υπάρχει. Διαλύοντας ταυτόχρονα την επικρατούσα εντύπωση -η οποία εν τέλει αποδείχτηκε αυταπάτη- ότι είχε διαλυθεί οριστικά και οι μαχητές του είχαν εξολοθρευτεί μετά τις μεγάλης κλίμακας πολεμικές επιχειρήσεις στα εδάφη των τζιχαντιστών από στρατιωτικές δυνάμεις της Δύσης. Αν μη τι άλλο, από το τέλος Οκτωβρίου του 2019 το ISIS είχε χάσει τον Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι. Ο επί εννέα χρόνια απόλυτος ηγέτης και ιθύνων νους όλων των τζιχαντιστικών χτυπημάτων ανά τον κόσμο αυτοκτόνησε προτού τον εκτελέσουν ή τον αιχμαλωτίσουν οι Αμερικανοί κομάντος, δυνάμεις των οποίων τον είχαν περικυκλώσει στη Βόρεια Συρία. Το «Χαλιφάτο», όμως, εξακολούθησε να υπάρχει, παρά τις βαριές απώλειες σε έμψυχο δυναμικό και εδάφη.

Μετωπική σύγκρουση

Ενα δεύτερο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό της τελευταίας τζιχαντιστικής αναζωπύρωσης είναι ότι συνδέεται με την αντιπαράθεση δύο συγκεκριμένων πολιτικών ηγετών, του Εμανουέλ Μακρόν και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Διαψεύδοντας εν μέρει τον καγκελάριο της Αυστρίας, Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος καταδίκασε το αιματοκύλισμα αθώων στη Βιέννη με τη δήλωση ότι «είναι μια επίθεση μίσους ενάντια στον τρόπο ζωής μας, ενάντια στη δημοκρατία», η νέα τζιχαντιστική βία δεν είναι αφηρημένη και απρόσωπη. Συναρτάται με τη σκληρή κόντρα Μακρόν - Ερντογάν. Δικαιολογημένα ή όχι, στα μάτια των ισλαμιστών -φανατικών και μη- ο Γάλλος πρόεδρος προσωποποιεί την προκλητική ασέβεια προς τη μωαμεθανική θρησκεία. Ο δε Ερντογάν έφτασε στα όρια της κήρυξης ιερού πολέμου εναντίον του Μακρόν, αναθέτοντας στον εαυτό του τον ρόλο του ηγέτη όχι μόνο της Τουρκίας, αλλά ολόκληρου του ισλαμικού κόσμου.
Η δήλωση του Εμανουέλ Μακρόν ότι «ο μωαμεθανισμός είναι μια θρησκεία σε κρίση», κυρίως όμως η επιμονή του να στηρίζει τις προκλητικά αντι-ισλαμικές γελοιογραφίες της σατιρικής εφημερίδας «Charlie Hebdo» εξοργίζουν όλο και περισσότερο τον Ερντογάν. Σε μία από αυτές απεικονίζεται ο Τούρκος ηγέτης να επιδίδεται με λάγνα χαρά σε μια άσεμνη κίνηση σηκώνοντας την κελεμπία μιας γυναίκας. Οπως ήταν αναμενόμενο, το χιούμορ του «Charlie Hebdo» έκανε έξαλλο τον Ερντογάν. Χαρακτήρισε «πνευματικά διαταραγμένο» τον Γάλλο ομόλογό του και απείλησε ότι θα υπάρξει «αποφασιστική αντίδραση» μετά την εξάρθρωση του γαλλικού βραχίονα της εθνικιστικής οργάνωσης «Γκρίζοι Λύκοι». Ταυτόχρονα, ο Ερντογάν υποστηρίζει το μποϊκοτάζ των γαλλικών προϊόντων σε όλη τη Μέση Ανατολή. Οι Γάλλοι αντεπιτίθενται προσπαθώντας να πείσουν την Ε.Ε. να επιβάλει κυρώσεις στην Τουρκία, ειδικά για την καλλιέργεια πολεμικού κλίματος με βάση τις θρησκευτικές διαφορές. Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, ισχυρίζεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει ήδη αποφασίσει ποια θα είναι τα αντίποινα που θα υποστεί η Τουρκία για τις εμπρηστικές δηλώσεις του Ερντογάν.

Από την άλλη, οι μωαμεθανοί, από διάφορες γωνιές του πλανήτη, κατηγορούν τον Μακρόν ότι υποθάλπει την προσβολή του Μωάμεθ από προβοκατόρικα και βλάσφημα μέσα όπως το «Charlie Hebdo» και ότι είναι αυτός που διαχέει το δηλητήριο του διχασμού, φυσικά εις βάρος του Iσλάμ. Η διαμάχη Μακρόν - Ερντογάν με φόντο δολοφονίες και αποκεφαλισμούς Ευρωπαίων πολιτών είναι πολυεπίπεδη και σαφώς αφορά σύγκρουση γεωπολιτικών βλέψεων και συμφερόντων. Ωστόσο, πέρα από το πολιτικό παρασκήνιο, η κλιμακούμενη ένταση προκαλεί φόβο για νέες επιθέσεις σε χώρες εκτός Γαλλίας. Διόλου τυχαία, η Μεγάλη Βρετανία ανέβασε κατά μία βαθμίδα την ετοιμότητά της για τρομοκρατικά χτυπήματα περνώντας από το Στάδιο 3, στο οποίο μια επίθεση θεωρείται «πιθανή», στο Στάδιο 4, της «αυξημένης πιθανότητας». Αυτό σημαίνει ότι οι Βρετανοί πολίτες θα βλέπουν γύρω τους όλο και πιο πολλούς βαριά οπλισμένους αστυνομικούς, ενώ επίσης θα ενταθούν οι έλεγχοι και οι προσαγωγές υπόπτων. Κατά κάποιον τρόπο η Βρετανία υποδεικνύεται αφ’ εαυτής ως το πιθανότερο σημείο όπου θα λάβει χώρα το επόμενο τζιχαντιστικό μακελειό. Αλλωστε, δεν έχει ξεπεραστεί η φρίκη των 23 νεκρών και των 800 τραυματιών από τη βομβιστική επίθεση στο κλειστό στάδιο «Αρένα» του Μάντσεστερ τον Μάιο του 2017.

Την ίδια στιγμή το Ισλαμικό Κράτος, μέσω των τοπικών παρακλαδιών του, εξολοθρεύει κατά δεκάδες αμάχους και εκτός Ευρώπης. Στις 24 Οκτωβρίου και στις 2 Νοεμβρίου μαχητές του επιτέθηκαν στο πανεπιστήμιο και σε άλλο ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα της Καμπούλ. Πίσω τους άφησαν πάνω από 60 πτώματα, ως επί το πλείστον νέους ανθρώπους, στο πλαίσιο μιας επιχείρησης με στόχο να προκαλέσει ναυάγιο στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση της χώρας και τους Ταλιμπάν. Φαινομενικά, η διατήρηση της ανωμαλίας και του χάους στο Αφγανιστάν ή σε άλλα σημεία της Ασίας, της Μέσης Ανατολής κ.λπ. δεν σχετίζεται άμεσα με την αναγέννηση της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας στην Ευρώπη. Μόνο φαινομενικά όμως. Διότι ακολουθούν τα ίδια δρομολόγια οι τζιχαντιστές, οι στρατιώτες του Αλλάχ, που είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμοι να θυσιαστούν. Αρκεί προηγουμένως να έχουν σκοτώσει όσο το δυνατόν περισσότερους «άπιστους» στη Δύση.

Αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία να εξουδετερώσει -ή έστω να μην υποκύψει- το φονικό αντιδυτικό μένος των τζιχαντιστών, ο Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται οικειοθελώς στη δίνη του κυκλώνα. Η αποφασιστικότητα με την οποία αντιμετωπίζει το νέο κύμα τρομοκρατίας προκαλεί κραδασμούς εντός και εκτός της πατρίδας του. Η μωαμεθανική κοινότητα της Γαλλίας είναι η πολυπληθέστερη της Δύσης, καθώς απαρτίζεται από περίπου 6 εκατομμύρια άτομα και αντιστοιχεί σε ποσοστό 9% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Εσχάτως πολλοί φιλήσυχοι Γάλλοι μωαμεθανοί νιώθουν ότι περιθωριοποιούνται και γίνονται στόχος επικίνδυνων προκαταλήψεων. Σε πολιτικό επίπεδο, οι αντίπαλοι του Μακρόν τον κατηγορούν ότι ψηφοθηρεί παριστάνοντας τον προστάτη της Δύσης απέναντι στην τζιχαντιστική τρομοκρατία εν όψει των εκλογών του 2022. Αλλά και στο εξωτερικό, ο Γάλλος πρόεδρος αντιλαμβάνεται ότι από την οξεία αντιπαράθεση με τον Ερντογάν, και μάλιστα επί θρησκευτικών ζητημάτων, ενδέχεται να δημιουργήσει ένα ευρύτερο αντιγαλλικό μέτωπο, κάτι που μόνο επιπτώσεις θα μπορούσε να προκαλέσει.

Προκειμένου, λοιπόν, να διευκρινίσει ποιο στοιχείο του Ισλάμ αντιστρατεύεται, ο Μακρόν έδωσε μια εκτενή συνέντευξη στο αραβικό δίκτυο Al Jazeera. Την ίδια στιγμή, το κυβερνητικό του επιτελείο εξετάζει την ιδέα του διορισμού ειδικού πρεσβευτή ο οποίος θα καθιστά σαφή τη θέση της Γαλλίας -και γενικότερα της Δύσης- σχετικά με το τι θεωρείται επιτρεπτό και τι όχι από τις ισλαμικές αντιλήψεις και πρακτικές. Πάντως, απαντώντας εμμέσως στον Ερντογάν, στη συνέντευξή του στο Al Jazeera ο Εμανουέλ Μακρόν τόνισε ότι «η Γαλλία αντιμάχεται τον ισλαμικό φανατισμό και την αποσχιστική λογική του, ποτέ όμως τον μωαμεθανισμό ως θρησκευτική πίστη. Δεν θα επιτρέψω ποτέ σε κανέναν να προσάψει στη Γαλλία ή στη γαλλική κυβέρνηση την καλλιέργεια ρατσισμού εις βάρος των μουσουλμάνων. Κατανοώ ότι οι καρικατούρες του Μωάμεθ μπορεί να σοκάρουν ορισμένους, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε συγκεκριμένες “γειτονιές” του Διαδικτύου ομάδες που έχουν δεσμούς με τους ακραίους ισλαμιστές διδάσκουν στα παιδιά μας το μίσος για τη δημοκρατία, ωθώντας τα να αδιαφορούν για τους νόμους της κοινωνίας μας. Αυτά είναι που προσπαθεί να πολεμήσει η Γαλλία. Το μίσος και τον θάνατο που απειλεί τα παιδιά μας. Ποτέ δεν εναντιωθήκαμε στο Ισλάμ. Αντίθετοι είμαστε μόνο στην παραπλάνηση, στον φανατισμό και τον βίαιο εξτρεμισμό. Οχι στη θρησκεία».Στη Γαλλία έχει αρχίσει η δίκη για την πολύνεκρη τραγωδία του Ιανουαρίου του 2015 με την επίθεση τζιχαντιστών δολοφόνων στα γραφεία του «Charlie Hebdo». Το γεγονός αυτό ρίχνει επιπλέον λάδι στη φωτιά της έντασης, σε συνδυασμό με το μπαράζ των τρομοκρατικών επιθέσεων. Ωστόσο, παρά την ανησυχία και τον φόβο των Ευρωπαίων, οι πιο ψύχραιμοι αναλυτές επισημαίνουν ότι τα τρομοκρατικά χτυπήματα ελαττώνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια.

Λιγότερες επιθέσεις

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Europol, της πανευρωπαϊκής αστυνομικής αρχής, ματαιώνονται όλο και περισσότερες επιθέσεις χάρη στην έγκαιρη παρέμβαση των κατά τόπους αντιτρομοκρατικών υπηρεσιών, ενώ αντιθέτως τα συμβάντα και τα θύματα της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας μειώνονται. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι το 2019 αναφέρθηκαν συνολικά 21 επιθέσεις τζιχαντιστών σε χώρες της Ε.Ε., εκ των οποίων 3 ολοκληρώθηκαν, 4 απέτυχαν και 14 αποτράπηκαν επιτυχώς. Αντιστοίχως, το 2018 οι επιθέσεις που κατέληξαν σε νεκρούς και τραυματίες ήταν υπερδιπλάσιες (7) και το 2017 ακόμη περισσότερες (10). Ενα συμπέρασμα στο οποίο η Europol εφιστά την προσοχή ιδιαίτερα είναι ότι, όποτε η φονική αποστολή των τζιχαντιστών επιτυγχάνει, ο δράστης στις περισσότερες περιπτώσεις ενεργεί μόνος. Αντίθετα, στην πλειονότητα των επιθέσεων που ματαιώνονται υπάρχουν ομάδες πίσω από τον σχεδιασμό και την εκτέλεση του χτυπήματος. Αυτό σημαίνει ότι έχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος από τα αντιτρομοκρατικά σώματα της Αστυνομίας, σε επίπεδο χωρών αλλά και Ευρωπαϊκής Ενωσης. Παρ’ όλα αυτά, ο εξτρεμισμός που αφορμάται από το «χαλιφάτο» του ISIS στοχεύοντας στην τιμωρία και την εκδίκηση της Δύσης δεν είναι μόνο ένας ιερός, αλλά και ένας βρόμικος, ατέρμονος πόλεμος.