Δημήτρης Τσιόδρας

ε ανάμνηση της φρικτής δολοφονίας τριών γενναίων γυναικών. Της Αντωνίας, της Μινέρβα και της Πάτρια Μιραμπάλ. Τρείς αδερφές που βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν σαν σήμερα, το 1960, επειδή είχαν μπει στο μάτι ενός στυγνού δικτάτορα, του Ραφαέλ Τρουχίγιο.

Έχουμε κι εδώ, στη δική μας ιστορία, μια εξίσου ειδεχθή πράξη: την 11η Ιανουαρίου 1801. Όταν οι δήμιοι του Αλή Πασά έπνιξαν στη λίμνη των Ιωαννίνων την κυρά Φροσύνη Βασιλείου, μαζί με άλλες 17 συντοπίτισσές της, για τον δήθεν προκλητικό τους βίο.

Κι ύστερα πέρασε ο καιρός, ο κόσμος προόδευσε, όμως, συνέχισαν να γίνονται τέτοια εγκλήματα σε βάρος γυναικών. Σαν της Γαρυφαλλιάς στη Φολέγανδρο, της Ελένης στη Ρόδο, της Καρολάιν στα Γλυκά Νερά, της Μυρτούς στην Πάρο,12 χρόνια πριν, αλλά και άλλων πολλών.Τι είναι αυτό που οδηγεί κάποιους να συμπεριφέρονται τόσο βάναυσα απέναντι στη γυναίκα; Σκέφτομαι κι εκείνον τον τεράστιο κόσμο, όχι και τόσο μακριά μας στη γεωγραφία, που υποφέρει σιωπηρά, πίσω από κλειστά καφασωτά παντζούρια.

Αναφέρομαι σε εκείνον τον κόσμο όπου οι γυναίκες υπόκεινται ασταμάτητα σε άγριους ξυλοδαρμούς, σε βρεφικές κλειτοριδεκτομές, σε κρυφές παρθενορραφές και ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.

Έναν ανελεύθερο θηλυκό πληθυσμό που περπατάει στο δρόμο κουκουλωμένος με νικάμπ και μπούρκες. Έναν πληθυσμό, ο οποίος, εάν κοιτάξει έναν άγνωστο άνδρα, κινδυνεύει με λιθοβολισμό, σε πολλές περιπτώσεις, θεσμικά κατοχυρωμένο. Έναν πληθυσμό συστηματικά κακοποιημένων γυναικών για τον οποίο η δημοκρατική και φιλελεύθερη Ευρώπη δεν βρίσκει πάντα λόγια συμπαράστασης, λόγια αντίστασης στις απαρχαιωμένες θρησκευτικές αντιλήψεις.

Όμως, υπάρχουν συχνά περιστατικά και στη χώρα μας. Στο διπλανό διαμέρισμα, στη γειτονιά, στη δουλειά, στον δρόμο. Τα τελευταία χρόνια, το πέπλο σιωπής έχει αρχίσει κάπως να σπάει. Η κοινωνία έγινε πιο ευαίσθητη και η πολιτεία πιο ενεργή. Στην ΕΛ.ΑΣ. λειτουργούν υπηρεσίες αντιμετώπισης της ενδοοικογενειακής βίας, απλωμένες σε όλη την Ελλάδα, στελεχωμένες από γυναίκες αστυνομικούς με ειδικές γνώσεις. To Panic Button δίνει τη δυνατότητα σε μία γυναίκα εύκολα και με τρόπο ασφαλή και κρυπτογραφημένο να καλεί από το κινητό της σε βοήθεια, ενώ Συμβουλευτικά Κέντρα έχουν βοηθήσει δεκάδες χιλιάδες γυναίκες με προβλήματα στο σπίτι. Παράλληλα, δομές στήριξης έχουν φιλοξενήσει εκατοντάδες γυναίκες και παιδιά, ενώ στοχευμένα προγράμματα προσφέρουν εργασία σε όσες πέρασαν μία τέτοια δοκιμασία. Όλα αυτά αντιμετωπίζουν κάποια από τα συμπτώματα. Δεν αντιμετωπίζουν όμως, το πρόβλημα στη ρίζα του. Ένα πρόβλημα που, ίσως, ξεκινά από τα λανθασμένα πρότυπα, που προβάλλονται στα social media, από το σχολείο, το σπίτι, τον περίγυρο. Από την κυριαρχία πατριαρχικών δομών, την καλλιέργεια στερεότυπων που οδηγούν όχι μόνο στη σωματική αλλά τη σεξουαλική και την ψυχολογική βία.

Η σημερινή μέρα έχει ως σκοπό να μας θυμίζει όλα τα παραπάνω. Αν και οι περισσότερες Παγκόσμιες Ημέρες Εξάλειψης δεν θα ’πρεπε να υπάρχουν, εφόσον λεγόμαστε ανθρωπότητα, κι αν όντως ξεφύγαμε (ξεφύγαμε ποτέ;) από το ζωικό βασίλειο. «Σώπαιναν οι λύκοι, γιατί ουρλιάζανε οι άνθρωποι» για να χρησιμοποιήσω μια φράση του Λουντέμη.

Οι περισσότερες τέτοιες διεθνείς ημέρες υποδηλώνουν μια υποτροπή διαρκείας, μια ύβρη που συνεχίζει να διαπράττεται, αν και τιμωρούμενη.

Όλες οι μέρες των ετών οφείλουν να είναι μέρες που δεν χωρούν τη βία κατά των γυναικών. Και μαζί, να μη σηκώνουν καμιά άλλη μορφή βίας. «Ρομαντικές εξιδανικεύσεις» θα μπορούσε να πει κάποιος. Ίσως. Οφείλουμε, όμως, με αυτές να πορευόμαστε στον συνεχή αγώνα για την ελευθερία των γυναικών και για τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων.

Ας γκρεμίσουμε, λοιπόν, το τείχος αδιαφορίας. Ο μεγαλύτερος σύμμαχος των θυτών είναι η σιωπή των θυμάτων. Ας φωνάξουμε δυνατά ως κοινωνία, αλλά και ο καθένας χωριστά, ότι «είμαστε εδώ». Συμπάσχοντες. Συνεχίζοντας τη διαρκή και επίμονη προσπάθεια να καταπολεμήσουμε αυτή τη «μάστιγα», αλλά και να αφουγκραστούμε την αγωνία της μητέρας, της αδερφής, της φίλης, της γειτόνισσας, της συναδέλφου. Ας κάνουμε τη δική τους κραυγή αγωνίας και δική μας έγνοια. Κι ας γίνουμε όλοι συνοδοιπόροι στον διαρκή αγώνα για την ισότητα.

Ο Δημήτρης Τσιόδρας είναι διευθυντής του γραφείου τύπου του Πρωθυπουργού.