Δημήτρης Χ. Παξινός

Κι όπου πιο καθυστερημένη χώρα εκεί και η αποθέωση του ανθρώπινου δράματος. Πλήρης εξαθλίωση κι εξαχρείωση. Ο αδύναμος δεν υπάρχει και δεν αξίζει να υπάρχει. Αυτό το έκριναν οι ισχυροί της γης και ουδείς έφερε αντιρρήσεις.

Έτσι κάπως ξεκίνησε και συνεχίζεται η εκμετάλλευση λαών για τους πόρους, ορυκτούς και μη, που διαθέτει η κάθε χώρα και στο όνομα τους γίνονται δήθεν ξεσηκωμοί κι επαναστάσεις για ν΄ αλλάξουν αφεντικό και να ελπίζουν στο καλλίτερο η στο χειρότερο.

Κι όμως ελπίζουν οι λαοί και ζουν με την πίστη στο Θεό που όμως δεν τους σώζει. Απλώς προσδοκούν στην δικαίωση τους μετά θάνατο...

Είναι μια παρηγοριά. Σημαντική για όλους αυτούς που υφίστανται την αδικία. Σε μεγαλύτερο η μικρότερο βαθμό. Κι είναι πιο δυστυχείς όσοι γνωρίζουν τις καταναλωτικές συνήθειες κι ανάγκες που έχουν ικανοποιηθεί μερικώς.

Είναι αυτοί που ζουν στις πλούσιες χώρες και δεν έμαθαν να στερούνται. Σ΄ αντίθεση με τους υπόλοιπους στον πλανήτη, τους πολλούς που αγνοούν τις καταναλωτικές συνήθειες των χωρών αυτών.

Πέρασαν αιώνες, χρόνια, για ένα εξανθρωπισμό της κοινωνίας και το πέρασμα από το ζωώδες στο ανθρώπινο. Από τα ένστικτα στη λογική του νού. Στην καλλίτερη διαχείριση του ανθρώπου και στην μετατροπή του από δούλο σε ελεύθερο. Απ την κατάσταση του ζώου σ΄ αυτήν του εξελισσόμενου είδους.

Έγιναν πολλές ανθρωποθυσίες, εκούσιες κι ακούσιες για ένα κομμάτι ψωμί, για μια θέση στον ανθρώπινο ορίζοντα. Για ν αποκτήσουν την ελευθερία, κοινωνική, πολιτική και τα αγαθά που αυτή προσφέρει ως αυτονόητα ενός πολιτισμένου κόσμου. Που διεκδικεί ελάχιστη συμμετοχή, στο ανθρώπινο γίγνεσθαι, κάτι που σημαίνει ότι πρέπει να πάψει να είναι παρίας, ανιθαγενής. Ν΄ αποκτήσει ταυτότητα. Να χει λόγο.

Ανατροπές πολλές κι επαναστάσεις για το θεωρούμενο αυτονόητο. Κι όμως δεν υπάρχει αυτονόητο αν δεν το κρίνουν αυτοί που μας διαχειρίζονται. Τι είμαστε λοιπόν σαν ένας ανθρώπινος οργανισμός που έμαθε να υπάρχει σ΄ αυτόν τον πλανήτη και που κανείς δεν μας έχει πει για τον προορισμό μας.

Πάντως πρέπει να χει σχέση με την αναγκαία συγκατοίκησή μας στον ίδιο τόπο και τις ίδιες ανάγκες μας. Και σαν τέτοιοι όλοι έχουν δικαιώματα. Και τα διεκδικούν όταν τα αντιληφθούν. Γιατί δεν διδάσκονται αλλά περνούν μέσα από βιωματικές ανάγκες που γεννιούνται, μέσα από μια μακρόχρονη διαδικασία, ίσως και αιώνων. Και φθάσαμε αισίως στην σημερινή εποχή, της τεχνολογίας, της ευμάρειας αλλά και της σταδιακής συρρίκνωσης του πνεύματος. Της πλήρους εμπορευματοποίησης και ανθρώπινης εκμετάλλευσης. Της απαξίωσης και ισοπέδωσης ιδεωδών και αξιών και την οίηση, δείγμα των αλαζόνων που τίποτα δεν τους συγκρατεί από την ικανοποίηση αρχέγονων ενστίκτων. Τα οποία πάντα ελλοχεύουν, καιροφυλακτούν και εμφανίζονται όταν τα καλέσεις. Όταν δηλαδή πάψει να ισχύει το μέτρο και μας ξεπερνά κατά πολύ. Όταν δηλαδή νομίζουμε ότι έχουμε κατακτήσει τον κόσμο. Όταν η εξουσία μας έχει τυφλώσει και ξεχάσαμε το πεπερασμένο της ζωής κι ότι δεν διαφέρουμε από τα υπόλοιπα όντα που κι αυτά όπως κι εμείς θνήσκουν απροστάτευτα.

Τότε, ίσως, συνειδητοποιούμε ότι είμαστε στο σημείο, απ΄ όπου ξεκινήσαμε και δεν προχωρήσαμε ούτε ένα βήμα ουσιαστικό αφού τα μεγάλα τεχνολογικά επιτεύγματα δεν τα χρησιμοποιήσαμε για το κοινό καλό αλλά για το ατομικό καλό.

Δεν περιορίσαμε τους πολέμους, τις καταστροφές και τις σφαγές, απλώς τις εξελίξαμε με πιο καταστροφικούς τεχνολογικούς εξοπλισμούς. Δεν βρήκαμε τρόπο να τιμωρούνται οι εισβολείς με τα διεθνή δικαστήρια εκτός αν δεν ανήκουν σε μας τους ισχυρούς.

Δεν μπορέσαμε να εξανθρωπίσουμε το είδος μας, αλλά αντιθέτως το μετατρέψαμε σε ένα ανθρωπόμορφο τέρας που το μόνο που το ενδιαφέρει είναι ο μηχανισμός του αλόγιστου κέρδους. Κι αυτή είναι η μόνη σημερινή λογική. Τα πάντα στην εξυπηρέτηση άνομων συμφερόντων σε βάρος του ανθρώπου, ο οποίος ξανά μετατρέπεται σε άλογο ον χωρίς φρόνηση, χωρίς σκέψη, σε δούλο των τεχνολογικών κατακτήσεων και τον πάνε πίσω αργά αλλά σταθερά, χωρίς να το υποπτευόμαστε σε σκληρές εποχές πόνου κι οδύνης.

Ας ελπίσουμε ότι θα ναι διαφορετικά στο μέλλον και οι νέες γενιές θα ζήσουν σ΄ ένα κόσμο λιγότερο άδικο κι ότι ο κοινωνικός ανθρωπισμός θα επικρατήσει μέσα απ τις αναγκαίες αναταράξεις κι ανατροπές.





*Ο Δημήτρης Παξινός είναι πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών