Η εικόνα από το μάλλον πρόσφατο παρελθόν με τον υπάλληλο που έχει μπροστά του μια στοίβα χαρτιά και τον πολίτη που περιμένει με τις ώρες στην ουρά κρατώντας ένα φάκελο με χαρτιά είναι γνωστή σε όλους μας
Όταν πλησιάζει επιτέλους τον υπάλληλο είναι γεμάτος άγχος για το αν έχει μαζί του όλα τα δικαιολογητικά που χρειάζονται για να κάνει τη δουλειά του.
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές της ιστορίας για καλούς υπάλληλος και προνοητικούς πολίτες με πλήρη φάκελο. Ή το ανάποδο. Αλλά εκείνο το οποίο, πέρα από τη χιουμοριστική διάσταση της υπόθεσης, έχει σημασία και αξίζει να σημειώσουμε, είναι ότι εικόνες σαν αυτές ανήκουν πλέον στο παρελθόν.
Διότι τα τελευταία χρόνια, χάρις στην ψηφιακή τεχνολογία που μπήκε στη ζωή μας, ο καθένας μας απλώς δεν χρειάζεται να προσκομίζει βεβαιώσεις και δικαιολογητικά. Αυτό που κάνει είναι να συμπληρώνει μια αίτηση και στη συνέχεια οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες του gov.gr αναλαμβάνουν να προσκομίσουν αυτόματα όλα τα στοιχεία που απαιτούνται για να διαπιστωθεί αν μπορεί να γίνει δεκτή η αίτηση αυτή.
Οικογενειακά πιστοποιητικά, φορολογικές ενημερότητες, πιστοποιητικά πληρωμής τελών, και ένα σωρό άλλα, απλώς δεν χρειάζεται να εκδίδονται. Αντλούνται αυτόματα και μόνο ψηφιακά. Κι αυτό είναι το σύγχρονο μικρό… θαύμα που μας χωρίζει από το παρελθόν. Ο πολίτης δεν χρειάζεται πια να προσκομίσει ούτε χαρτιά ούτε ηλεκτρονικά έγγραφα για οποιοδήποτε αίτηση του.
Μπορεί να φαίνεται απλοϊκό, αλλά, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί τη βασική τομή που κάνει τη διαφορά στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Είναι η αποκαλούμενη «διαλειτουργικότητα», με βάση την οποία οι υπηρεσίες του Δημοσίου αναλαμβάνουν να κάνουν αυτομάτως και με αποτελεσματικότητα τη δουλειά για λογαριασμό του πολίτη. Με μόνη αυτονόητη προϋπόθεση να έχει δώσει τη συναίνεσή του.
Ας πάρουμε το παράδειγμα με το πολύ διαδεδομένο fuel pass. Ο καθένας υποβάλλει την ηλεκτρονική αίτηση και αυτόματα αντλούνται χωρίς να χρειαστεί να προσκομιστούν τα εξής: πρώτον, αν το αυτοκίνητο που δηλώνεται είναι όντως δικό του, δεύτερον, αν είναι σε κυκλοφορία, τρίτον, αν οφείλει τέλη κυκλοφορίας, τέταρτον, αν είναι ασφαλισμένο, πέμπτον, αν το οικογενειακό εισόδημα είναι έως το όριο που έχει τεθεί, έκτον, αν ο τραπεζικός λογαριασμός που δηλώνεται είναι όντως δικός του.
Χωρίς ουρά για υποβολή των στοιχείων, χωρίς καθυστέρηση για να μαζευτούν τα στοιχεία αυτά, ακόμα και ηλεκτρονικά. Οι 565 εκατ. ψηφιακές συναλλαγές που έγιναν μέσα στο 2021 και αντιστοιχούν σε αποφυγή ισάριθμων επισκέψεων πολιτών στα γκισέ των υπηρεσιών, συνιστούν ένα πολύ μεγάλο όφελος όχι μόνο για την καθημερινότητα του πολίτη αλλά και για την εθνική οικονομία.
Οι περισσότερες από αυτές τις συναλλαγές είναι συναλλαγές διαλειτουργικότητας. Που πραγματοποιούνται μέσω του ενιαίου Κέντρου Διαλειτουργικότητας του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Αν το καλοσκεφτούμε, η διαφορά είναι στην αναλογία. Μία ενέργεια του πολίτη για υποβολή της αίτησης, έξι ενέργειες που γίνονται αυτόματα για να εξυπηρετηθεί. Αυτή είναι η διαλειτουργικότητα, το ένα προς έξι.
Υπάρχουν, βεβαίως, πολλά ακόμα περιθώρια για να γίνουν όλες οι ανταλλαγές στοιχείων αυτόματα. Αν ήδη σήμερα το έχουμε επιτύχει για τις πιο διαδεδομένες συναλλαγές, βρίσκονται αρκετές ακόμα σε εκκρεμότητα. Ένα μεγάλο έργο διαλειτουργικότητας που τώρα ξεκινά για όλη τη δημόσια διοίκηση, θα δώσει τη δυνατότητα, εντός των προσεχών λίγων ετών, να καλύψουμε το πλήρες πλέγμα ανταλλαγής δεδομένων εντός του Δημοσίου.
Η ψηφιακή διακυβέρνηση είναι μια διαδικασία σε διαρκή εξέλιξη και στο μέτρο του δυνατού θα διευκολύνει όλο και περισσότερο την καθημερινότητα όλων μας.
Υ.Γ.: Ασύνηθες για άρθρο, αλλά ένα χιουμοριστικό βίντεο για το παρελθόν της γραφειοκρατίας σε ευρωπαϊκό (όχι ελληνικό) επίπεδο βρίσκεται στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.youtube.com/watch?v=yKIE3IUkkp8
*Ο Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος είναι Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και πρώην Πρύτανης στο Χαρoκόπειο Πανεπιστήμιο.