Τα εμβόλια δεν «πιάνουν» το οικονομικό COVID

Εχει ήδη γίνει γνωστό, για παράδειγμα, ότι τα κριτήρια για την επόμενη επιστρεπτέα προκαταβολή θα είναι πολύ αυστηρότερα, με αποτέλεσμα να περιορίζονται η εμβέλεια του μέτρου και ο αριθμός των δικαιούχων. Η στήριξη στο εξής δεν θα είναι οριζόντια και θα επιδοτούνται μόνο επιχειρήσεις που είναι βαθιά «στα κόκκινα».

Ταυτόχρονα προωθούνται το σύστημα επιδότησης πάγιων δαπανών για τις εταιρείες καθώς και το πρόγραμμα «Γέφυρα 2» για επιδότηση επιχειρηματικών δανείων, όπου θα ισχύουν επίσης αυστηρές προϋποθέσεις. Από την 1η Ιουνίου, άλλωστε, τίθεται σε ισχύ και ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας.

Είναι φανερό ότι επικρατεί η αντίληψη ότι από τη στιγμή που έχουν ξεκινήσει οι εμβολιασμοί «αυτομάτως» μπαίνουμε σε μια περίοδο όπου η πανδημία αρχίζει να τίθεται υπό έλεγχο. Φαίνεται μάλιστα ότι το καλοκαίρι θεωρείται ορόσημο, με το σκεπτικό ότι ο καλός καιρός και η προσδοκώμενη επιτάχυνση των εμβολιασμών θα βελτιώσουν την επιδημιολογική εικόνα και επομένως θα μπορεί να αρχίσει η απόσυρση της οικονομικής στήριξης.
Το πρόβλημα με αυτό τον σχεδιασμό είναι διπλό.

Από τη μια η πανδημία, αντί να περιορίζεται, εξαπλώνεται και ο αριθμός των εμβολίων είναι δραματικά κάτω από τους υπολογισμούς που είχαν γίνει αρχικά.

Αλλά πάσχει και η λογική ότι από τη στιγμή που οι πολίτες θα εμβολιαστούν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα μπορέσουν να επιστρέψουν στη λεγόμενη «κανονικότητα», οπότε δεν θα χρειάζονται στήριξη, ούτε αναστολές πληρωμών.

Οι περισσότερες επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενοι και εργαζόμενοι έχουν υποστεί τεράστιο πλήγμα και επιβιώνουν μόνο χάρη στα μέτρα στήριξης και την άτυπη προστασία από πιστωτές. Στο μεταξύ, συσσωρεύουν οφειλές, οι οποίες είναι προφανές ότι δεν θα μπορούν να εξοφληθούν κανονικά όταν λήξει το καθεστώς προστασίας.

Είναι επίσης δεδομένο ότι τα εισοδήματα που έχουν χαθεί δεν πρόκειται να ανακτηθούν, ενώ η συντριπτική πλειονότητα νοικοκυριών και εταιρειών θα βρεθεί σε χειρότερη κατάσταση από εκείνη όπου ήταν πριν την πανδημία, ακόμα κι όταν η τελευταία θα έχει τεθεί υπό έλεγχο - εάν και όποτε συμβεί αυτό.

Πώς θα μπορέσουν επιχειρήσεις που έχουν μείνει κλειστές επί μήνες και εργαζόμενοι που φυτοζωούν με επιδόματα να σταθούν στα πόδια τους και να αντιμετωπίσουν το βουνό του ιδιωτικού χρέους που έχει μεγαλώσει;
Πώς θα έρθουν την «επόμενη μέρα» Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες να απαιτήσουν τα οφειλόμενα - και μάλιστα υπό την απειλή ταχύτατου πλειστηριασμού με τον νέο Πτωχευτικό;

Ολα δείχνουν ότι η αγορά θα αργήσει πολύ να ξαναβρεί τον βηματισμό της -αν τον ξαναβρεί κάποτε- ακόμα και μετά τον εμβολιασμό όλου του πληθυσμού και όσοι πιστεύουν σε κάποια «αυτόματη» επιστροφή στην κανονικότητα πιθανότατα θα διαψευστούν.

Ολες οι σοβαρές προβλέψεις ανά τον κόσμο δεν προβλέπουν επιστροφή στην όποια κανονικότητα πριν από το 2023 - στην καλύτερη περίπτωση.

Το οικονομικό χτύπημα είναι βαθύ και εκτεταμένο και οι πληγές δύσκολα θα επουλωθούν.

Την επόμενη μέρα η διαχείριση του ιδιωτικού χρέους θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα και ίσως αποδειχθεί ο καταλύτης που θα προκαλέσει μαζικές πτωχεύσεις εταιρειών αλλά και νοικοκυριών προκαλώντας τεράστια αναδιανομή πλούτου.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι «οφειλές COVID» που ανεστάλησαν για μερικούς μήνες.

Εχει τραυματιστεί βαριά η οικονομική βιωσιμότητα της πλειονότητας των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.

Θα πρέπει οι αρμόδιοι να προετοιμάσουν ένα σοβαρό και ρεαλιστικό πλαίσιο προσαρμογής και ρύθμισης όλων των οφειλών για να διασώσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς, της οικονομίας και της κοινωνίας. Τα ημίμετρα δεν αρκούν, χρειάζεται μια πραγματική σεισάχθεια.

Εάν δεν το κάνουν, θα είναι σαν να υπογράφουν τη χαριστική βολή για ένα μεγάλο τμήμα της αγοράς.