Κεντροαριστερά σε νευρική κρίση

Το ΠΑΣΟΚ, ο ένας από τους δύο πόλους του δικομματισμού, καταρρέει. Ολόκληρο το σύστημα διανομής εξουσίας, προνομίων και εισοδημάτων που χτίστηκε μετά τη Μεταπολίτευση διαλύεται υπό το βάρος της κρίσης, του μνημονίου και της πολιτικής πίεσης των δανειστών, παρασύροντας μαζί τους διαχειριστές του. Το ΠΑΣΟΚ είναι το πρώτο θύμα, αλλά το πιθανότερο είναι ότι σύντομα παρόμοιες πιέσεις θα νιώσει και ο έτερος πόλος του δικομματισμού, η Ν.Δ. Δεν πρόκειται για μια συγκυριακή αναδιάταξη του πολιτικού χάρτη, αλλά για μια βαθιά ανατροπή, καθώς το πελατειακό σύστημα εξουσίας και η κλεπτοκρατία κλονίζονται.

Πολυσυλλεκτικά και τα δύο κόμματα, συγκέντρωναν πρόσωπα και τάσεις πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, με βασική συγκολλητική ουσία τον στόχο κατάκτησης του κράτους-λάφυρου ώστε να το διαμοιράσουν στα μέλη τους. Καθώς μάλιστα το κράτος στην Ελλάδα συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας, στη μοιρασιά συμμετείχε και ένα σημαντικό κομμάτι του ιδιωτικού τομέα. Τώρα η πίτα εξαφανίζεται και τα κόμματα χάνουν τη λειτουργικότητά τους. Επιπλέον, τα κρούσματα φαυλότητας και διαφθοράς που έρχονται στο φως εκθέτουν τους πολιτικούς διαχειριστές - και το βέβαιο είναι ότι έχουμε δει μόνο την κορυφή του παγόβουνου.  

Αυτή είναι η μία πλευρά του ζητήματος, που ανάγεται περισσότερο στην ελληνική ιδιομορφία και τις στρεβλώσεις που υφίστανται στη χώρα μας. Υπάρχει όμως και η ουσία των πολιτικών επιλογών, που συνδέεται με την επίθεση κατά των εργασιακών δικαιωμάτων, του κράτους πρόνοιας και του βιοτικού επιπέδου των πολιτών, γεγονός που αποτυπώνεται σε όλη την Ευρώπη.

• Το βασικό ιδεολόγημα για την επίθεση αυτή είναι το νεοφιλελεύθερο οικονομικό δόγμα με το τρίπτυχο: αποκρατικοποιήσεις, απορρύθμιση αγορών, λιγότερο κράτος.

• Το όχημα για την υλοποίησή της είναι το θεσμικό οικοδόμημα του Μάαστριχτ, με την «ανεξάρτητη» Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία δεν λογοδοτεί πολιτικά, αλλά υπαγορεύει πολιτικές στις κυβερνήσεις.

Τα δύο αυτά εργαλεία, σε μια ευρωζώνη όπου η οικονομία κυριαρχείται από τον τραπεζικό κλάδο, διαμορφώνουν ένα ασφυκτικό πλαίσιο που εμποδίζει τις εναλλακτικές πολιτικές και το οποίο διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια με τη συμμετοχή της Σοσιαλδημοκρατίας και των αυτοπροσδιοριζόμενων ως «κεντροαριστερών» δυνάμεων.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το πραγματικό ερώτημα για όσους αναζητούν διάφορους τρόπους ανασύστασης της Κεντροαριστεράς μετά την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ είναι: Ποια θα είναι η πολιτική πρόταση; Μια «νέα Κεντροαριστερά», για να κάνει τι ακριβώς; Γιατί αν έχει σκοπό να συνεχίσει τις αποκρατικοποιήσεις, την εσωτερική υποτίμηση και να... μειώσει το κράτος, δεν θα μακροημερεύσει.

Ανάλογο είναι και το ερώτημα για τις δυνάμεις της Αριστεράς, η οποία έρχεται δυναμικά στο προσκήνιο: Ποια αριστερή κυβερνητική πολιτική είναι εφικτή μέσα στο ασφυκτικό πλαίσιο της ευρωζώνης, το οποίο μάλιστα γίνεται όλο και πιο «αντιδραστικό» καθώς η κρίση βαθαίνει;

Οι αντίστοιχοι πολιτικοί χώροι αναζητούν απαντήσεις, τις οποίες δεν έχουν βρει ακόμη. Δεν έχουν πολύ χρόνο στη διάθεσή τους.

Το άρθρο είναι αναδημοσίευση απο το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ.