Το νέο τοπίο στην Ελλάδα και την Ευρώπη

Ο τρόπος που η Ελλάδα οδηγήθηκε στη συνθηκολόγηση, αλλά και τα όσα προηγήθηκαν ανέδειξαν με δραματικό τρόπο το έλλειμμα δημοκρατίας αλλά και το ρόλο που βλέπει για τον εαυτό της η Γερμανία, με αποτέλεσμα να χτυπήσει ένα "καμπανάκι" σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και να εκδηλωθούν αντιδράσεις.

Είναι, όμως, ακριβώς ο γερμανικός φονταμεταλισμός ο οποίος εκδηλώθηκε με το σχέδιο Σόιμπλε για Grexit που ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της Γαλλίας, αλλά και άλλων χωρών του νότου, όπως η Ιταλία, αλλά και η Ισπανία η οποία την τελευταία στιγμή διαφοροποιήθηκε από τις γερμανικές επιλογές.

Πρόκειται για μια σημαντική καμπή, η οποία ενδεχομένως να σηματοδοτεί την ενεργοποίηση της Γαλλίας στα ευρωπαϊκά πράγματα, αλλά και ένα διχασμό των κρατών μελών ο οποίος καταγράφηκε με σαφήνεια στους συσχετισμούς.

Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι το Grexit απεφεύχθη αποτελεί μια ήττα για τη Γερμανία, αλλά και ειδικά για τις σκληροπυρηνικές επιλογές του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε οι οποίες το τελευταίο διάστημα επικράτησαν στους κόλπους της γερμανικής κυβέρνησης. Είναι χαρακτηριστική η αποστασιοποίηση των Σοσιαλδημοκρατών την τελευταία στιγμή, παρότι αρχικά είχαν και αυτοί συνταχθεί με τους ακραίους σχεδιασμούς του υπουργείου Οικονομικών.

Για την Ελλάδα, το τίμημα είναι ασφαλώς υψηλό, αφού η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κάνει πολλές υποχωρήσεις για να αποφύγει την έξοδο από το ευρώ, υποκύπτοντας ουσιαστικά στον εκβιασμό, ενώ και η ζημιά στην οικονομία από το κλείσιμο των τραπεζών είναι σημαντική.

Η ελληνική πλευρά υποχρεώθηκε να αποδεχθεί ακόμη και την υφεσιακή λογική, αποδεχόμενη μέτρα στα οποία επέμεναν οι δανειστές ήδη προ των εκλογών, με την 5η αξιολόγηση.

Η κυβέρνηση θα κριθεί στο εξής από το κατά πόσον θα καταφέρει να αντισταθμίσει τις αρνητικές επιπτώσεις των σκληρών μέτρων τα οποία αναγκάστηκε να αποδεχθεί, με παρεμβάσεις οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας και τις οποίες έχει εξαγγείλει από την προεκλογική περίοδο.

Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς, ο εκσυγχρονισμός του δημοσίου τομέα, η παραγωγική ανασυγκρότηση και η αντιμετώπιση των ανισοτήτων, είναι οι μεγάλες προτεραιότητες.

Η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, υπό συνθήκες κοινωνικής δικαιοσύνης είναι το μεγάλο ζητούμενο για την Ελλάδα. Είναι στην ουσία προϋπόθεση επιβίωσης την ώρα που η χώρα ετοιμάζεται να ενταχθεί σε ένα νέο καθεστώς σύνδεσης με τον Ευρωπαϊκό Ταμείο Σταθερότητας (ESM), αλλά και εξάρτησης από αυτό.

Η προσπάθεια ασφαλώς δεν είναι εύκολη, καθώς θα χρειαστούν σκληρές αποφάσεις και συγκρούσεις σε πολλά επίπεδα, οι οποίες θα θέσουν σε δοκιμασία τις αντοχές της κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος. Επιπλέον, όλα πρέπει να γίνουν υπό συνθήκες ύφεσης και ενώ θα ξεκινήσει η νέα μεγάλη διαπραγμάτευση για το νέο δάνειο και το νέο πρόγραμμα προσαρμογής.

Έχει, όμως, διαμορφωθεί ευρεία συναίνεση στο πολιτικό στερέωμα η οποία προέκυψε από τη βούληση της πλειοψηφείας των πολιτικών δυνάμεων να αποφευχθεί η έξοδος από το ευρώ.

Ασφαλώς η νέα οικονομική πραγματικότητα θα προκαλέσει και πολιτικές ανακατατάξεις. Η συναίνεση όμως, εάν μπορεί να καλλιεργηθεί και να αξιοποιηθεί, ενδεχομένως να αποτελέσει και τη βάση για τις μεγάλες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομίες τομές που χρειάζεται η χώρα.