Η εποχή των άκρων και οι λάθος συνταγές

Άκρα πραγματικά με παράνομες συμπεριφορές και αποκρουστικές ιδέες και «άκρα» που καταδεικνύονται έτσι γιατί εκφράζουν ιδέες και απόψεις που τρομάζουν τη mainstream πολιτική σκέψη.

Η πρώτη ερμηνεία μετά την έκπληξη και την αγανάκτηση που εκφράζεται είναι ότι πρόκειται για luben, αμόρφωτους κτλ που παρασύρονται και εκφράζονται με λάθος τρόπο στις εκλογές.

Την ίδια ώρα τα άκρα και τα «άκρα» κερδίζουν υψηλότατα ποσοστά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, συμμετέχουν σε κυβερνήσεις, αρκετές φορές και συνεργασίας, κερδίζουν τοπικές και περιφερειακές εκλογές και γενικά συσπειρώνουν ευρύτερες κοινωνικές ομάδες.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;

Οικονομική κρίση, εγκληματικότητα και μετανάστευση, αλλά και ζητήματα ταυτότητας δημιουργούν πρόσφορο έδαφος σε πολιτικούς σχηματισμούς με αντισυστημικά χαρακτηριστικά.

Στην Ελλάδα μετά την εποχή των παχέων αγελάδων για πολλές δεκαετίες ήρθε το σοκ των μνημονίων (εάν και με συνταγή που ακόμα και αυτοί που την έδωσαν κατόπιν εορτής τη βρήκαν υπερβολική και λανθασμένη ) και τα τελευταία χρόνια γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια για να κάνουμε μια νέα αρχή.

Στο ενδιάμεσο μας έτυχαν και οι μεγαλύτερες κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών που ευτυχώς η διαχείριση τους έγινε με θετικό πρόσημο.

Στο περιβάλλον αυτό οι πολίτες τον Μάιο προσήλθαν στις κάλπες και κατέγραψαν τη βούλησή τους να υπάρχει σταθερότητα και συνέχεια.

Την προηγούμενη Κυριακή αρκετά λιγότεροι (καθότι στο συλλογικό υποσυνείδητο είχαν κριθεί οι εκλογές) επανέλαβαν αυτή την εντολή,αλλά προχώρησαν και σε ένα βήμα περισσότερο. Ανέδειξαν καινούργιο αντιπολιτευτικό πόλο στα δεξιά της κυβέρνησης επιπλέον του παραδοσιακού που βρίσκεται στα αριστερά της.

Μια αναμενόμενη εξέλιξη όχι μόνο μετά από εξέταση των διαχρονικών ερευνών κοινής γνώμης, αλλά και με βάση την εμπειρία σχεδόν όλων των ευρωπαϊκών χωρών.

Υπάρχει κάποια εξήγηση; Και βέβαια. Βρισκόμαστε σε μια εποχή πολυπολιτισμικών κοινωνιών, μετακίνησης και ενσωμάτωσης πληθυσμών, έντονων ανισοτήτων, αλλαγής κοινωνικών προτύπων.

Όλα αυτά σε κάθε χώρα με διαφορετικό τρόπο σπρώχνουν πολλούς που είτε αισθάνονται στην απέξω, είτε αισθάνονται ότι απειλείται ο τρόπος ζωής τους από την παγκοσμιοποίηση να αισθάνονται ότι το σύστημα θα «πονέσει» περισσότερο εάν πάνε προς τα δεξιά.

Στην ατζέντα αυτών των ανθρώπων υπάρχουν δυο βασικές διαχωριστικές γραμμές με το σύστημα : η πρώτη ανάγεται σε αξιακά θέματα ( κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα, ρόλος και χαρακτήρας της οικογένειας, θρησκεία) και η δεύτερη σε οικονομικά ( ευκαιρίες, ανεργία, ύψος μισθού κτλ).

Στα πρώτα πάντα θα υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, άρα εδώ έχει σημασία ποιοι συστημικοί παραδοσιακοί φορείς θα τις ενσωματώσουν και σε πιο βαθμό.

Στα δεύτερα η μόνη λύση είναι πολιτικές που αυξάνουν τη διάχυση του πλούτου, δίνουν περισσότερες ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης, εγγυώνται καλύτερο επίπεδο δημόσιας υγείας, παιδείας και ασφάλειας.

Σε κάθε περίπτωση η λύση δεν έρχεται μόνο στην αυτονόητη εφαρμογή των νόμων όταν υπάρχουν παραβατικές συμπεριφορές, αλλά στη υιοθέτηση ενός συμπεριληπτικού λόγου και κυρίως σε στοχευμένες πολιτικές για τη μείωση της ανεργίας, την αύξηση των μισθών και γενικά την αίσθηση ότι οι πολιτικές εφαρμόζονται για τους πολλούς και όχι για τους λίγους.

Όλα τα άλλα θεσμικά μέτρα και η δαιμονοποίηση ιδεών έχει αποδειχθεί ότι δημιουργούν αντίθετα αποτελέσματα.

Η λύση είναι στην Πολιτική και κυρίως στην ενσυναίσθηση και κατανόηση ανθρώπων που μπορεί να μην έχουν τις ίδιες απόψεις με εμάς αλλά οφείλουμε να σεβαστούμε τις δικές τους ανησυχίες και ευαισθησίες.

Βέβαια μπορούμε να μην το κάνουμε. Τότε όμως να μην κάνουμε ότι μας προξενούν έκπληξη κάθε τέσσερα χρόνια τα αποτελέσματα της κάλπης. Σε λίγους μήνες έχουμε και ευρωεκλογές.





*Ο Γιάννης Ράζος είναι Σύμβουλος Στρατηγικής & Πολιτικής Επικοινωνίας