Ίδιο δίλημμα, άλλη συνταγή

Η παραπάνω πρόταση συνοψίζει όσα συμβαίνουν στη χώρα μας τις τελευταίες 20 μέρες περίπου. Αρχικά, η κυβέρνηση έμοιαζε να βαδίζει προς εκλογές στις 9 Απριλίου με μια ευνοϊκή συναστρία που θα μπορούσε να οδηγήσει στην αυτοδυναμία. Λίγες μέρες και 57 νεκρούς αργότερα, τίποτε δεν είναι το ίδιο. Ο πόνος και το εθνικό πένθος μετατρέπονται σε οργή και αμφισβήτηση που τέμνουν εγκάρσια το πολιτικό σύστημα και «ξυρίζουν» τα ποσοστά της ΝΔ. Για πόσο μένει να φανεί. Και εκεί που είμαστε περιχαρακωμένοι στον μικρόκοσμο του πόνου και της οργής μας, έρχεται ένας ακόμα «μαύρος κύκνος», ένα απρόσμενο γεγονός, αρχικά από τις ΗΠΑ και εν συνεχεία από την Ελβετία για να φέρει ξανά σύννεφα ανησυχίας πάνω και από τις ελληνικές τράπεζες.

Θα μου πείτε, γιατί σας λέω πράγματα που ήδη ξέρετε. Έτσι είναι η πολιτική όμως: τη μια μέρα όλα μοιάζουν ιδανικά, την επομένη όλα μαύρα και τη μεθεπόμενη πρέπει να διαχειριστείς μια νέα κρίση με νηφαλιότητα. Τα απρόσμενα γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο. Κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει μια σύγκρουση τρένων στην Ελλάδα το 2023, αν και θα έπρεπε να μας είχε προβληματίσει πώς δεν είχε συμβεί ως τώρα, όταν τα τρένα κυκλοφορούσαν επί χρόνια «στα τυφλά». Επίσης, όμως, κανείς δεν περίμενε μια νέα εστία αναταραχής με φόντο τις τράπεζες και στην Ευρώπη, επειδή 2-3 περιφερειακές τράπεζες στις ΗΠΑ αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο.

Η κατάσταση δεν είναι όπως το 2008, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ρίσκα και κίνδυνοι. Όταν ένας ελβετικός κολοσσός όπως η Credit Suisse φτάνει στο σημείο να ζητά δημόσια στήριξη από την Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας και την τραπεζική εποπτική αρχή, τότε καταλαβαίνεις ότι τα πράγματα έχουν ζορίσει. Και αν ζορίζουν για τις ελβετικές τράπεζες, γιατί να μην ζορίσουν για τις γαλλικές, τις ιταλικές και τις ελληνικές, σε ένα περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες;

Τι θέλω να πω με αυτά τα παραδείγματα; Πράγματι, το εγχώριο πολιτικό σκηνικό είναι διαφορετικό σε σχέση με την περίοδο πριν τα Τέμπη. Αλλά, έξω από το μικρό μας χωριό εξελίσσονται καταστάσεις που μπορεί να το επηρεάσουν. Στον μεγάλο κόσμο που ζούμε και σε μια περίοδο επάλληλων κρίσεων, το ζητούμενο είναι να υπάρχει σταθερότητα και κάποιος να κρατά το τιμόνι της χώρας. Ιδίως, όταν η θάλασσα μπορεί τόσο απότομα να φουρτουνιάσει. Συνεπώς, μπορεί όλα να μοιάζουν διαφορετικά, αλλά τα κεντρικά διλήμματα των εκλογών που θα γίνουν σε λίγες εβδομάδες είναι τα ίδια: ποιος μπορεί να εγγυηθεί καλύτερη τη σταθερότητα της χώρας;. Ο Μητσοτάκης, ο Τσίπρας, ο Ανδρουλάκης, κάποιος άλλος; Και, επίσης, σε ποια μορφή; Μια κυβέρνηση αυτοδύναμη ή μια κυβέρνηση συνεργασίας;

Σε κάποιους αυτό μπορεί να ακούγεται ως συνηγορία υπέρ του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος μέχρι πρότινος είχε ένα κρυστάλλινο αφήγημα υπέρ μιας ισχυρής, μονοκομματικής κυβέρνησης. Δεν είναι όμως. Διότι, δυστυχώς γι’ αυτόν, δεν αρκεί πλέον η επίκληση της προσωπικής του υπεροχής έναντι του κ. Τσίπρα. Για να πετύχει μια ισχυρή εκλογική νίκη ο κ. Μητσοτάκης θα χρειαστεί να παράσχει αυξημένες εγγυήσεις στους πολίτες που τον εμπιστεύτηκαν το 2019 και αισθάνονται αυτή την περίοδο μια ψυχική απόσταση από την κυβέρνησή του, έστω και αν δεν του χρεώνουν όλα τα δεινά. Πρέπει να πείσει ότι είναι αυτός που μπορεί να πάει κόντρα στην κακοδαιμονία και στις βαθιά ριζωμένες παθογένειες του ελληνικού κράτους, αλλάζοντας ακόμα, αν χρειαστεί, και το μοντέλο διακυβέρνησης, στο οποίο ως τώρα έχει επιμείνει.

Μπορεί να το κάνει; Θα δούμε. Αν δεν μπορέσει, όμως, ελλοχεύει ένας μεγαλύτερος κίνδυνος: η χώρα να μπει σε μια περίοδο νέας περιδίνησης, με ανατροφοδότηση αντισυστημικών τάσεων. Και το πρόβλημα είναι ότι η γύρω μας θάλασσα μοιάζει επικίνδυνη.