Δεν φτάνουν οι καλές προθέσεις

Στο νεοσύστατο ΚΕΦΟΔΕ μεταφέρονται, στα πλαίσια του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους όλες οι αρμοδιότητες και διαδικασίες για θέματα «φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ, ειδικών φορολογιών και μητρώου, καθώς και για θέματα εφαρμογής των διατάξεων περί τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων». Όλα τουτέστιν τα βασικά και ουσιαστικά θέματα των σχέσεων των πολιτών με τις φορολογικές αρχές. Στις παλαιές Δ.Ο.Υ. (μετονομάζονται σε ΥΦΕ) παραμένουν δευτερεύοντα θέματα και διαδικασίες. Οι επαφές και συναλλαγές με το ΚΕΦΟΦΕ θα γίνονται προεχόντως ηλεκτρονικά.

Αυτά εξήγγειλαν δημόσια οι αρμόδιοι και οι πολίτες, δια των λογιστών κυρίως στους οποίους φορτώνεται η υλοποίηση των κυβερνητικών αποφάσεων για τον ηλεκτρονικό μετασχηματισμό των οικονομικών και ασφαλιστικών σχέσεων των πολιτών με το κράτος, υποδέχθηκαν με συγκρατημένη αισιοδοξία την αλλαγή αυτή, θεωρώντας την προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν και με σοβαρές επιφυλάξεις λόγω του «βεβαρημένου ιστορικού» υλοποίησης ανάλογων αποφάσεων από το Ελληνικό κράτος.

Δυστυχώς, αν και εν πολλοίς αναμενόμενο, από τα περίπου 50.000 αιτήματα που ήδη έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά στο ΚΕΦΟΔΕ – σε ελάχιστο σχετικό χρόνο και μάλιστα εν μέσω διακοπών - δεν έχει απαντηθεί μέχρι σήμερα κανένα. Μηδέν.

Η απάντηση των αρμοδίων της φορολογικής αρχής στα σχετικά παράπονα είναι κλασσική, αναμενόμενη και στερεότυπη: «υπομονή είναι νέο το σύστημα, δεν έχει ολοκληρωθεί η στελέχωση και η οργάνωσή του, υπάρχει και έλλειψη προσωπικού».

Το παράδειγμα αναδεικνύει το μέγα πρόβλημα της διάστασης ανάμεσα στις καλές προθέσεις και το αποτέλεσμα, το σχεδιασμό και την εφαρμογή, τη θεωρία και την πράξη. Πρόβλημα που σε πολλές περιπτώσεις ακυρώνει τη θετική, σαν σύλληψη και νομοθέτηση, μεταρρύθμιση.

«Ο δρόμος που οδηγεί προς την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις» λένε διαχρονικά οι μεγάλοι στοχαστές και επισήμανε έγκριτος λογιστής που μου γνωστοποίησε το πρόβλημα.

Το ερώτημα, τα ερωτήματα μάλλον, προς τους αρμόδιους του οικονομικού επιτελείου, του ψηφιακού μετασχηματισμού ειδικά της δημόσια διοίκησης και εν τέλει προς τον ίδιο τον πρωθυπουργό που έχει τη συνολική ευθύνη, είναι απλά και αυτονόητα και αφορούν την μεταρρυθμιστική προσπάθεια γενικότερα και όχι μόνο:

- Είναι αδικαιολόγητη η πρεμούρα να τίθενται σε λειτουργία πρόωρα και απροετοίμαστα τόσο σημαντικές αλλαγές που σχετίζονται άμεσα με την καθημερινότητα του πολίτη;
- Αυτό που μετράει για τους πολίτες είναι το αποτέλεσμα, από αυτό κρίνεται η επιτυχία ή η αποτυχία του μέτρου.
- το ενθουσιώδες χειροκρότημα της αναγγελίας κάποιας μεταρρύθμισης ή θετικού μέτρου εν γένει που διευκολύνει τη ζωή και ειδικά την καθημερινότητα του πολίτη, έχει γίνει χλιαρό και απρόθυμο, έμαθαν – μάλλον τους μάθατε - να κρατάνε μικρό καλάθι. Μετατρέπεται εύκολα σε απογοήτευση και αποδοκιμασία, αν το αποτέλεσμα δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν.

Οι μεταρρυθμίσεις και ειδικά ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους είναι πολλή σοβαρή παράμετρος της πολιτικής δράσης, ειδικά της Κυβέρνησης αυτής που στήριξε την πολιτική της πρόταση στις μεταρρυθμίσεις, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη.

Είναι επιβεβλημένο να γίνεται πληρέστερη μελέτη και κυρίως προετοιμασία εφαρμογής των μέτρων και όταν βγαίνουν «στον αέρα», να μπορούν να δουλεύουν και να αποδίδουν τα προσδοκώμενα. Έτσι οι πολίτες θα εγγράφουν στην συνείδησή τους μια θετική γραμμή στην αξιολογική στήλη της αποτελεσματικότητας της διακυβέρνησης.

Ιδιαίτερη προσοχή επιβάλλεται ειδικά στις εξαγγελίες για τα μέτρα ανακούφισης και ενίσχυσης των ευπαθών κοινωνικών ομάδων και όσων επλήγησαν από φυσικές καταστροφές. Είναι κοινός τόπος ότι πολλά από αυτά εξαγγέλλονται και βγαίνουν «στον αέρα» είναι είτε απροετοίμαστα με αποτέλεσμα να μην λειτουργούν, είτε πολύπλοκα και ακατανόητα - δυσεπίλυτοι γρίφοι - είτε «φορτωμένα» γραφειοκρατία που τα καθιστά ανεφάρμοστα.

Όπως μάλιστα επισήμανε ο ίδιος «σοφός» λογιστής:

- Θα είναι παταγώδης η αποτυχία αν οι συναλλασσόμενοι με το ΚΕΦΟΔΕ νοσταλγήσουν τις μέχρι σχετικά πρόσφατα τεράστιες ουρές και πολλαπλές επισκέψεις στις Εφορίες.
- Αν οι 50.000 δυσαρεστημένοι από τη λειτουργία του ΚΕΦΟΔΕ γίνουν 200.000 το πρόβλημα γίνεται εξόχως πολιτικό.
- Αν αθροισθούν και όσοι ευελπιστούν σε επιχορηγήσεις και βοήθεια από διάφορα προγράμματα που καθυστερούν αδικαιολόγητα στη διαδρομή και την υλοποίησή τους, το πολιτικό πρόβλημα θα ανιχνεύεται και δημοσκοπικά.

Δια ταύτα, πέρα από τις μεγαλεπήβολες καινοτομίες, τις θεωρίες και τις εξαγγελίες, είναι η εφαρμογή και η πραγματικότητα, αυτό που λέγεται αποτελεσματικότητα που δίνουν τον τόνο και κρίνουν – και εν τέλει επιλέγουν - τους κυβερνήτες.

Γιώργος Δ. Ανδρέου είναι δικηγόρος (www.andreoulaw.gr)