Δημιουργείται επιτέλους ένα κλίμα ασφάλειας δικαίου

Με την απόφαση αυτή δημιουργείται επιτέλους ένα κλίμα ασφάλειας δικαίου σε σχέση με τους φορολογικούς ελέγχους. Η ασφάλεια αυτή είχε εκλείψει παντελώς εξαιτίας των αλλεπάλληλων νομοθετικών ρυθμίσεων, με τις οποίες η Πολιτεία καθιστούσε απαράγραπτο το δικαίωμά της να διενεργεί φορολογικούς ελέγχους και έτσι είχε επιβάλει ένα είδος φορολογικής ομηρίας στους πολίτες και στις επιχειρήσεις. 

Συνοψίζοντας τη νομολογία του ΣτΕ, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το δικαίωμα του Δημοσίου για επιβολή φόρου μέχρι και τη χρήση 2013 έχει κατ’ αρχήν πενταετή διάρκεια και κατ’ εξαίρεση παρατείνεται και καθίσταται δεκαετούς διάρκειας, σε περίπτωση που προκύψουν, μετά την πάροδο της αρχικής πενταετίας, νέα στοιχεία (συμπληρωματικά) σχετικά με τη δραστηριότητα του φορολογουμένου. 

Το νέο ζήτημα που πρέπει πλέον να ερμηνευθεί είναι η έννοια των «νέων στοιχείων» προκειμένου να αποκατασταθεί και ως προς αυτό κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ φορολογουμένων και φορολογικής διοίκησης. Δυστυχώς, μέχρι σήμερα οι φορολογικές αρχές διευρύνουν σε τέτοιο βαθμό την έννοια των νέων στοιχείων ώστε να θεωρούν ως τέτοια οποιαδήποτε πληροφορία που περιέρχεται σε γνώση τους, με αποτέλεσμα η αρχική πενταετής προθεσμία παραγραφής να καθίσταται γράμμα κενό, αφού με οποιοδήποτε πρόσχημα η φορολογική διοίκηση την επεκτείνει σε δεκαετή. 

Ιδιαίτερα σημαντικό και επίκαιρο είναι το ζήτημα κατά πόσο οι ελληνικοί τραπεζικοί λογαριασμοί μπορούν να υπαχθούν στην έννοια των νέων στοιχείων. 

Οπως είναι γνωστό, με αυξανόμενο ρυθμό τα τελευταία χρόνια οι φορολογικοί έλεγχοι, κυρίως των ιδιωτών, στηρίζονται στην άρση του τραπεζικού απορρήτου τους και στην πρόσκληση των φορολογουμένων για παροχή εξηγήσεων σε σχέση με τους λογαριασμούς αυτούς.

 Εάν η κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών θεωρείται ένα νέο στοιχείο που η φορολογική αρχή δεν εγνώριζε κατά την αρχική πενταετία, τότε αυτού του είδους οι φορολογικοί έλεγχοι μπορούν να διεξάγονται σε βάθος δεκαετίας, δηλαδή για να γίνουμε πιο πρακτικοί, σήμερα θα ήταν δυνατό να ελέγχεται ένας φορολογούμενος για την περίοδο από 1/1/2006 και μετά. 
Δεδομένου όμως ότι οι ελληνικοί τραπεζικοί λογαριασμοί ήταν πάντα διαθέσιμοι για έλεγχο από τις φορολογικές αρχές, αφού αρκούσε ένα απλό αίτημά τους για την άρση του τραπεζικού απορρήτου, είναι προφανές ότι δεν θα πρέπει να θεωρούνται νέο στοιχείο που να καθιστά δεκαετή την προθεσμία παραγραφής. 

Είναι εντελώς προσχηματικό να χαρακτηρίζεται νέο ένα στοιχείο που μπορούσε να περιέλθει σε γνώση της φορολογικής αρχής, αλλά απλά η τελευταία δεν ανέλαβε πρωτοβουλία για να το πληροφορηθεί εντός της αρχικής πενταετούς προθεσμίας.  Συνεπώς, οι φορολογικοί έλεγχοι με βάση τους τραπεζικούς λογαριασμούς θα πρέπει να περιορίζονται στο πλαίσιο της αρχικής πενταετούς προθεσμίας παραγραφής, δηλαδή μιλώντας για το σήμερα θα είναι δυνατό να διεξάγονται για τη χρονική περίοδο από 1/1/2011 και μετά.

* Δικηγόρος, εξειδικευμένος στο Φορολογικό Δίκαιο, στέλεχος του νομικού γραφείου 
Φορτσάκης-Διακόπουλος-Μυλωνογιάννης