Γρ. Νικολόπουλος

Η μελέτη την οποία σχολίασε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας αποκαλύπτει ότι η αποταμίευση στην Ελλάδα είναι χαμηλότερη από τις χώρες της Ευρωζώνης και τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες χώρες. Αποκαλύπτει επίσης ότι το 40% της ιδιωτικής αποταμίευσης προέρχεται από το 1% των υψηλότερων εισοδημάτων, ότι 4 στα 10 νοικοκυριά έχουν αρνητική αποταμίευση, ότι τα ζευγάρια με παιδιά έχουν αρνητική αποταμίευση 2159 ευρώ ετησίως (τους λείπουν τόσα κάθε χρόνο και τα παίρνουν από τις καταθέσεις τους), ότι οι συνταξιούχοι αποταμιεύουν περισσότερα, ότι οι αυτοαπασχολούμενοι δεν αποταμιεύουν καθόλου και άλλα πολλά.

Για κάποιον παράξενο λόγο, ίσως επειδή οποιαδήποτε άλλη πρόταση πολιτικής θα ήταν ουτοπική ή ασύμφορη, η μελέτη προτείνει, προκειμένου να αυξηθεί η αποταμίευση, τρεις μεθόδους:

Πρώτον να αυξηθούν οι φόροι στις γονικές παροχές και να μειωθεί το αφορολόγητο τους (σε μια παράξενη λογική, ότι αν οι γονείς δεν αφήσουν σπίτια και λεφτά στα παιδιά τους, εκείνα θα χρειαστεί να αποταμιεύσουν για να έχουν λεφτά και να αγοράσουν σπίτια).

Δεύτερον να εκπαιδευτεί ο κόσμος στα καλά της αποταμίευσης και τρίτον να κατατίθεται μέρος των μισθών των εργαζόμενων σε αποταμιευτικούς λογαριασμούς ή σε πρόσθετα συνταξιοδοτικά προγράμματα (επειδή δηλαδή δεν αποταμιεύουν από μόνοι τους, ας κατευθυνθούν από του εργοδότες, να αποταμιεύσουν).

Δεν θα κρίνω τη μελέτη, ούτε τις αιτίες στις οποίες αποδίδει τη χαμηλή αποταμίευση και φυσικά δεν θα αξιολογήσω ούτε κατά διάνοια αυτές τις εκκεντρικές προτάσεις πολιτικής.

Θα προτείνω όμως να κάνουν, η Eurobank και οι άλλες τράπεζες μια μικρή έρευνα αγοράς, ένα ερωτηματολόγιο, σε ένα πολύ ευρύ και από όλες τις κατηγορίες δείγμα πολιτών και να τους θέσει δυο ερωτήματα:

Πρώτον, γιατί δεν αποταμιεύουν.

Δεύτερον, τι πρέπει να αλλάξει ώστε να αρχίσουν να αποταμιεύουν.

Ρισκάρω να προβλέψω την απάντηση τους:

Στο γιατί δεν αποταμιεύουν θα απαντήσουν, πρώτον διότι δεν έχω λεφτά, δεν μου περισσεύουν λεφτά για αποταμίευση.

Δεύτερον διότι θα μου τα φάει ο πληθωρισμός αφού δεν έχει επιτόκιο το ταμιευτήριο.

Τρίτον, θα μου τα φάνε οι τραπεζικές προμήθειες στις συναλλαγές, καλύτερα να τα κρατήσω μετρητά και να ξοδεύω λίγο λίγο.

Τέταρτον (για όσους έχουν στην άκρη μαύρα χρήματα), αν τα βάλω σε τραπεζική κατάθεση θα με πιάσει η εφορία για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα.

Με λίγα λόγια προβλέπω ότι η απάντηση θα είναι πως οι πολίτες δεν έχουν λεφτά και πως όσοι έχουν δεν εμπιστεύονται ούτε το κράτος, ούτε τις τράπεζες.

Στο δεύτερο ερώτημα, τι πρέπει να αλλάξει ώστε να αρχίσουν να αποταμιεύουν, η απάντηση μάλλον θα είναι:

Θα πρέπει να αυξηθεί το εισόδημα μου, να μειωθούν όλοι οι φόροι, να μηδενιστούν οι τραπεζικές προμήθειες, να δοθεί υψηλό επιτόκιο στις καταθέσεις ταμιευτηρίου και παράλληλα να μειωθεί ο πληθωρισμός.

Και η δική μου προσωπική και αυθαίρετη άποψη είναι πως ακόμη κι αν γινόταν όλα αυτά τα ουτοπικά, ως δια μαγείας, πάλι οι Έλληνες θα ήταν επιφυλακτικοί στο να αποταμιεύσουν διότι είναι πάρα πολύ δύσκολο πια, να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του Έλληνα στο κράτος και στις τράπεζες.