Σίγουρη η ύφεση, ελπίδες υπό όρους

Η χθεσινή συμφωνία του Eurogroup διασφαλίζει δυο πράγματα: Πρώτον ότι η Ελλάδα δεν θα οδηγηθεί σε άτακτη χρεοκοπία άμεσα και δεύτερον ότι θα παραμείνει εντός της Ευρωζώνης και δεν θα «γλιστρήσει» στη δραχμή.

Με την συμφωνία οι εταίροι μας προσέφεραν μια βαθειά ανάσα. Πετύχαμε τη μείωση του χρέους κατά 107 δις ευρώ και τη χρηματοδότηση της οικονομίας με ευνοικούς σχετικά όρους για τα επόμενα χρόνια.

Όμως αναλάβαμε  και μια μεγάλη ευθύνη: Να ζήσουμε  και να αναπτυχθούμε με δικά μας  λεφτά από εδώ και πέρα. Με λίγα λόγια, η Ευρώπη και το ΔΝΤ ανέλαβαν το υπόλοιπο χρέος μας, αλλά δεν θα μας δίνουν λεφτά για να καλύπτουμε το έλλειμμα μας. Θα πρέπει να ζήσουμε  με ισοσκελισμένους προυπολογισμούς, ακόμη και αν αυτό σημαίνει περαιτέρω μειώσεις μισθών και συντάξεων και ακόμη βαθύτερη ύφεση.

Εάν λοιπόν στο τέλος  του έτους το δημόσιο έχει έλλειμμα, οι ξένοι δεν θα του δώσουν λεφτά  για να το καλύψει.  Ή θα του  δώσουν λιγότερα από  όσα λείπουν.  Εφόσον το έλλειμμα δεν θα καλύπτεται, το μόνο που μπορεί να συμβεί, είναι να μείνουν στο τέλος του έτους απλήρωτες υποχρεώσεις προς προμηθευτές και εργολάβους και ενδεχομένως προς μισθωτούς και συνταξιούχους.

Για να αποφευχθεί αυτό, η κυβέρνηση – αυτή ή η επόμενη αν γίνουν εκλογές- θα πρέπει να λάβει από τον Ιούνιο το αργότερο, μέτρα ισοσκελισμού του προυπολογισμού του 2012. Ήδη ο προυπολογισμός έχει πέσει έξω από το πρώτο δίμηνο και θα συνεχίσει να πέφτει έξω αφού η μείωση των δαπανών δεν έχει φανεί και τα έσοδα δεν εισπράττονται. Κάποιοι – πολύ κοντά στην κυβέρνηση – εκτιμούν ότι τον Ιούνιο θα χρειαστούν νέα μέτρα ύψους 7 δις για να κλείσει ο φετεινός προυπολογισμός. Και αυτό σημαίνει ότι η ύφεση θα βαθύνει απότομα ξανά φέτος.

Το τι θα συμβεί λοιπόν θα εξαρτηθεί από τη δυνατότητα της  όποιας κυβέρνησης να επιβάλει αυτά τα αυστηρά μέτρα και να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις χωρίς να προκληθεί λαική εξέγερση και όσο πιο ανώδυνα μπορεί για τα πιο αδύναμα στρώματα της κοινωνίας.

Αν καταφέρει η  κυβέρνηση να ισοσκελίσει τους προυπολογισμούς, θα υπάρξει αναστροφή του αρνητικού κλίματος στο εξωτερικό και θα αρχίσουν οι εισροές κεφαλαίων, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν στα επόμενα χρόνια σε ρυθμούς ανάπτυξης. Αν δεν το καταφέρει, θα ξαναβρεθούμε εκεί που ήμασταν, εξωθούμενοι εκτός Ευρώ, πολύ πιο γρήγορα από ότι φανταζόμαστε.

Σε κάθε περίπτωση  πάντως η συμφωνία αυτή η οποία  μας σώζει αυτή τη στιγμή από μια  ξαφνική χρεοκοπία, μας επιβαρρύνει με μια τεράστια ευθύνη, να ζούμε με τις δυνάμεις μας, χωρίς δανεικά, πράγμα το οποίο δεν έχουμε κάνει ουσιαστικά ποτέ. Καθιστά λοιπόν απαραίτητη άμεσα τη σύλληψη της φοροδιαφυγής, την περικοπή όλων των άχρηστων δαπανών του δημοσίου, την αύξηση της παραγωγικότητας και την διευκόλυνση του επιχειρείν ώστε να υπάρξουν επενδύσεις.

Όλα αυτά σημαίνουν  ότι η χρονιά φέτος θα είναι  εξαιρετικά δύσκολη για όλους  και ειδικά για τα πιο χαμηλά εισοδήματα, ότι πολλές επιχειρήσεις ακόμη θα κλείσουν και ότι η ανεργία  θα αυξηθεί ταχύτατα. Εάν όμως καταφέρουμε  να βγάλουμε τη φετινή χρονιά και αν το πολιτικό σύστημα καταφέρει να ισοσκελίσει τους προυπολογισμούς από εδώ και πέρα, μπορεί να υπάρξει αλλαγή κλίματος και επάνοδος σε ρυθμούς ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια,  αφού όμως φέτος δούμε το χειρότερο πρόσωπο της ύφεσης.