Εκατό δόσεις - εκατό λάθη

Οχι μόνο όσους περίμεναν να συμπεριληφθούν στις ρυθμίσεις ο ΕΝΦΙΑ και ο φόρος εισοδήματος, αλλά και όσους περίμεναν ότι με τις ρυθμίσεις θα πάρουν ανάσα οι δανειολήπτες και η οικονομία. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι πολίτες και οι επιχειρήσεις δεν διευκολύνονται και η κυβέρνηση αντί για πολιτικό όφελος έχει πολιτικό κόστος.

Εμπειροι δικηγόροι επισημαίνουν ότι το όλο νομοσχέδιο είναι γεμάτο τρύπες και λάθη και το χαρακτηρίζουν μνημείο προχειρότητας. Θεωρούν επίσης ότι ούτε την αγορά θα διευκολύνει, ούτε την είσπραξη χρημάτων από το Δημόσιο.

Φυσικά υπάρχει δικαιολογία. Οι πιέσεις της τρόικας, η προσπάθεια της κυβέρνησης να προσφέρει κάτι που να ακούγεται σημαντικό εν όψει εκλογών -όπως οι 100 δόσεις-, η δυσκολία και η περιπλοκότητα του ζητήματος. Το αποτέλεσμα όμως της προσπάθειας συγκερασμού όλων αυτών κατέληξε σε έναν προβληματικό νόμο που δεν εξυπηρετεί κανέναν.

Αναλυτικότερα, οι δικηγόροι που ασχολήθηκαν με το ζήτημα επισημαίνουν, πρώτον, ότι όσον αφορά στα χρέη προς το Δημόσιο που υπερβαίνουν τις 15.000 ευρώ, οι δόσεις είναι 72 και όχι 100. Ενα ακόμη προβληματικό στοιχείο είναι ότι εξαιρούνται των ρυθμίσεων οι μεγάλοι οφειλέτες και ότι όσο πιο πολλά χρωστάει κανείς, τόσο λιγότερες δόσεις θα έχει, πράγμα οξύμωρο.

Οσον αφορά στα κόκκινα δάνεια μικρών επιχειρήσεων και επαγγελματιών, οι τράπεζες δεν δεσμεύονται να ρυθμίσουν τίποτε, αλλά εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από τη δική τους κρίση το ποια δάνεια θα ρυθμίσουν.

Αν όμως κάποιος πετύχει τη ρύθμιση με τις τράπεζες, τότε δικαιούται να προσφύγει στο Δημόσιο για να υπαχθεί στις 100 δόσεις. Συνεπώς, οι τράπεζες θα αποφασίζουν ποιος θα υπαχθεί στις 100 δόσεις για τα χρέη στο Δημόσιο. Το πράγμα μπερδεύεται ακόμη περισσότερο με την τροπολογία Σκρέκα, ο οποίος αλλάζει τον νόμο υπό τις πιέσεις της τρόικας και λέει ότι πρώτα πρέπει να υπαχθεί στη ρύθμιση του Δημοσίου, μετά να πάει στις τράπεζες και μετά να επανέλθει στο Δημόσιο για να πάρει το μπόνους της διαγραφής επιπλέον 20% από τις προσαυξήσεις.

Τέλος, όσον αφορά στις επιχειρήσεις που θα υπαχθούν στην «ειδική διαχείριση» (στην ουσία, όπως λένε έγκριτοι νομικοί, πρόκειται για εκκαθάριση-μπιρ παρά), υπάρχουν σοβαρές τεχνικές δυσκολίες αλλά και κενά σχετικά με το αν θα αποζημιώνονται οι εργαζόμενοι ή θα απολύονται και θα διεκδικούν στη συνέχεια τις αποζημιώσεις τους.

Αν προσπαθήσουμε όμως να δούμε το ζήτημα και πρακτικά -πέραν των ενστάσεων των δικηγόρων- μπορούμε να κάνουμε την εξής απλοϊκή σκέψη: μια εταιρεία που δεν πληρώνει σήμερα τις δόσεις των δανείων της και προχωρήσει σε ρύθμιση με τις τράπεζες, θα κληθεί να πληρώνει μια νέα δόση (μικρότερη) που θα οριστεί στη διαπραγμάτευσή του με αυτές. Ας πούμε λοιπόν ότι η εταιρεία χρωστάει στην τράπεζα 1 εκατ., το χρέος μειώνεται στις 800.000, μοιράζεται σε δόσεις για μια δεκαετία και βγαίνει η δόση 8.000 ευρώ τον μήνα. Σήμερα η εταιρεία δεν πληρώνει τίποτα και πάλι «δεν βγαίνει». Οταν θα γίνει η ρύθμιση, λοιπόν, θα πρέπει να πληρώνει 8.000 τον μήνα και φυσικά δεν θα μπορεί. Τι θα κάνει, λοιπόν, η εταιρεία; Θα ζητήσει δάνειο για κεφάλαιο κίνησης από την τράπεζα για να πληρώνει τις δόσεις της ρύθμισης. Ομως δεν θα μπορεί να το πάρει, διότι αφενός θα είναι «κόκκινη», αφετέρου δεν θα είναι βιώσιμη. Πρακτικά, λοιπόν, ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που θα καταφέρουν να βγάλουν μια άκρη με τις ρυθμίσεις των κόκκινων δανείων, τη στιγμή μάλιστα που είναι αποκλειστικά και μόνο στην κρίση των τραπεζών αν θα τις κάνουν ή όχι.

Ολο αυτό το νομοσχέδιο αποσκοπούσε στο να βγει η κυβέρνηση πανηγυρικά και να ανακοινώσει ότι έλυσε το ζήτημα της ρύθμισης όλων των δανείων προς το Δημόσιο και προς τις τράπεζες. Ετσι (σκεφτόταν) θα είχε πολιτικό όφελος εν όψει εκλογών. Δεν το πέτυχε όμως αυτό. Εφτιαξε ένα νομοσχέδιο πρόχειρο που δεν λύνει τα προβλήματα και τελικά από τις παλινωδίες και την εξαίρεση του ΕΝΦΙΑ και του φόρου εισοδήματος τι απέμεινε; Η απογοήτευση των φορολογουμένων, ο χλευασμός της αντιπολίτευσης και η αύξηση του πολιτικού κόστους για την κυβέρνηση.