Θα πληρώνατε περισσότερα για να σώσετε το περιβάλλον;

Η ναυτιλιακή βιομηχανία, υπεύθυνη για το 90% των παγκόσμιων εμπορευματικών μεταφορών, βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης, καθώς εξετάζει νέους τρόπους για να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα της.

Η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει υιοθετήσει διάφορες στρατηγικές για τη μείωση των εκπομπών CO2, και μία από αυτές είναι η μείωση της ταχύτητας των πλοίων, γνωστή ως "slow steaming". Όταν ένα πλοίο μειώνει την ταχύτητά του, καταναλώνει λιγότερα καύσιμα και μειώνει σημαντικά τις εκπομπές ρύπων. Ωστόσο, η μείωση της ταχύτητας σημαίνει ότι το ταξίδι θα διαρκέσει περισσότερο, αυξάνοντας τα λειτουργικά κόστη για τον πλοιοκτήτη και πιθανόν επηρεάζοντας τις τιμές των προϊόντων που μεταφέρονται.

Εδώ αναδεικνύεται ένα κρίσιμο δίλημμα: οι καταναλωτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα για προϊόντα που φθάνουν με πιο "πράσινο" τρόπο; Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, υπάρχει μια αυξανόμενη ομάδα ανθρώπων που δείχνει προθυμία να επενδύσει επιπλέον χρήματα για προϊόντα με μειωμένο αποτύπωμα άνθρακα. Μπορεί όμως αυτή η τάση να επεκταθεί και στις υπηρεσίες που δεν είναι άμεσα ορατές στον καταναλωτή, όπως η ναυτιλία;

Η έρευνα της PwC το 2023 έδειξε ότι το 55% των καταναλωτών είναι πρόθυμο να πληρώσει επιπλέον για ένα προϊόν, αν αυτό είναι πιστοποιημένο ως βιώσιμο ή έχει μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Ωστόσο, όταν η επιλογή αφορά κάτι λιγότερο απτό, όπως οι μεταφορές, τα πράγματα μπορεί να γίνονται πιο περίπλοκα.

Για παράδειγμα, αν ένα ηλεκτρονικό κατάστημα προσφέρει τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ μιας ταχείας, αλλά περιβαλλοντικά επιβαρυντικής αποστολής, και μιας πιο αργής αλλά οικολογικά φιλικής, ποια θα ήταν η επιλογή σας; Θα πληρώνατε περισσότερο για να επιλέξετε την πιο "πράσινη" επιλογή;

Η ναυτιλιακή βιομηχανία αντιμετωπίζει πίεση να μειώσει τις εκπομπές της, με στόχους που περιλαμβάνουν τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος κατά 50% έως το 2050, σύμφωνα με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO). Ωστόσο, η μετάβαση σε πιο οικολογικές πρακτικές, όπως η χρήση καυσίμων χαμηλότερης έντασης άνθρακα ή η εφαρμογή του "slow steaming", συνεπάγεται αυξημένα κόστη για τους πλοιοκτήτες.

Αυτά τα επιπλέον κόστη ενδέχεται να περάσουν στον καταναλωτή. Εδώ γεννάται το ερώτημα: θα αποδεχόμασταν ως καταναλωτές μια μικρή αύξηση στην τιμή των προϊόντων για να εξασφαλίσουμε ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες εφαρμόζουν πιο βιώσιμες πρακτικές;

Από την πλευρά τους, πολλές εταιρείες αρχίζουν να προσφέρουν επιλογές στους πελάτες τους. Για παράδειγμα, η Amazon και η H&M έχουν αρχίσει να δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να επιλέξουν πιο οικολογικές μεθόδους αποστολής, ακόμη και αν αυτό σημαίνει μεγαλύτερο χρόνο παράδοσης. Το 2022, η Maersk παρουσίασε το πρόγραμμα "ECO Delivery", το οποίο χρησιμοποιεί βιοκαύσιμα για τη μείωση των εκπομπών CO2. Ωστόσο, αυτό το πρόγραμμα έχει μεγαλύτερο κόστος και, επομένως, απαιτεί τη συμμετοχή των καταναλωτών στη χρηματοδότησή του.

Η επιλογή του καταναλωτή έχει τη δύναμη να επηρεάσει τις πολιτικές των εταιρειών. Αν οι καταναλωτές αρχίσουν να δίνουν προτεραιότητα στις βιώσιμες επιλογές, οι εταιρείες θα αναγκαστούν να προσαρμόσουν τις πρακτικές τους. Μπορεί, λοιπόν, η δύναμη της καταναλωτικής ζήτησης να οδηγήσει τη ναυτιλιακή βιομηχανία σε μια πράσινη μετάβαση;

Αν λάβουμε υπόψη ότι το κόστος του "slow steaming" μπορεί να αυξήσει το λειτουργικό κόστος των πλοίων κατά 5-10%, η συμμετοχή των καταναλωτών σε αυτήν τη δαπάνη θα μπορούσε να είναι καθοριστική. Αν, για παράδειγμα, οι καταναλωτές πληρώσουν επιπλέον 1-2 ευρώ ανά αποστολή, θα μπορούσε αυτό να αντισταθμίσει το αυξημένο κόστος για τον πλοιοκτήτη και να ενθαρρύνει τη χρήση πιο πράσινων πρακτικών;

Η προθυμία των καταναλωτών να πληρώσουν περισσότερα για να υποστηρίξουν βιώσιμες πρακτικές στη ναυτιλία θα μπορούσε να αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα στην προσπάθεια μείωσης των εκπομπών CO2. Οι μικρές αυτές επιλογές μας, που ενδέχεται να φαίνονται αμελητέες, έχουν τη δυνατότητα να οδηγήσουν σε μια μεγάλη αλλαγή στην αγορά και την περιβαλλοντική πολιτική της ναυτιλίας.

Το ερώτημα, λοιπόν, παραμένει: Είμαστε πρόθυμοι να επενδύσουμε στο μέλλον του πλανήτη μας, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να πληρώσουμε λίγο παραπάνω; Είναι στο χέρι των καταναλωτών να αναδείξουν τις προτεραιότητές τους και να στείλουν το μήνυμα ότι το κόστος για την προστασία του περιβάλλοντος αξίζει την επένδυση.