Το μέλλον είναι οι ελληνικές startups?

Όμως υπήρξαν μερικά σημεία που έδωσαν ένα στίγμα προθέσεων μιας πιο μακροπρόθεσμής αντιμετώπισης. Έγινε αναφορά στην ανάγκη δημιουργίας νέου εθνικού πλούτου ειδικά για την νέα γενιά. Στην ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, αναφέρθηκε εμφατικά η σημασία της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, την ψηφιακή οικονομία δηλαδή. Το μέτρο της υπεραπόσβεσης κατά 200% των επενδύσεων για ψηφιακές επενδύσεις για 3 έτη ίσως αποτελεί και απόδειξη της σημασίας που αποδίδεται στο τι θα έχουμε ανάγκη σαν οικονομία στο μέλλον.

Όλα τα παραπάνω είναι ελπιδοφόρα και αναγκαία, αλλά θα πρέπει και να πραγματοποιηθούν. Στο εισαγωγικό σημείωμα μιας μελέτης για την πρόοδο της τεχνολογίας στο Ην. Βασίλειο από τον κυβερνητικό οργανισμό Tech Nation, αναφέρονται τα εξής: «Ζούμε σε καιρούς ανεπανάληπτων αλλαγών. Εκτιμάται πως μόνο η ψηφιακή οικονομία ανέρχεται σε 11,5 τρισεκατομμύρια $ ή το 15,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Εταιρείες εκμεταλλεύονται την τεχνολογία για να λύσουν παγκόσμια προβλήματα. Οι επενδύσεις σε εταιρείες που ανταποκρίνονται στους Στόχους Αειφόρου Ανάπτυξης του ΟΗΕ σχεδόν διπλασιάστηκαν το 2019».

Αν τα ανωτέρω μας δίνουν μια γεύση του τι συμβαίνει στην παγκόσμια οικονομική σκηνή, ίσως θα οφείλαμε να εστιάσουμε και σε μια άλλη μελέτη, την Digital Economy and Society Index 2020 για την ψηφιακή οικονομία στην ΕΕ που αφορά το 2019. Σύμφωνα με αυτήν, η χώρα μας κατατάσσεται προτελευταία από τις 28, ξεπερνώντας μόνο την Βουλγαρία.

Και σε μια παλαιότερη μελέτη, την European Digital City Index του 2016 (IV), η Αθήνα καταλαμβάνει την 56η θέση ανάμεσα σε 60 Ευρωπαϊκές πόλεις όσον αφορά το πόσο καλά υποστηρίζουν το ψηφιακό επιχειρείν.

Τα ανωτέρω δείχνουν μια έντονη διαφορά φάσης μεταξύ παγκόσμιων εξελίξεων και ελληνικής πραγματικότητας. Παρ όλα αυτά, στην ενθαρρυντική πλευρά του πράγματος, πρόσφατα μια startup εταιρεία με έλληνες ιδρυτές, η Instashop του Γιάννη Τσιώρη και της Ιωάννας Αγγελιδάκη εξαγοράστηκε για το ποσό ρεκόρ των 360 εκατ ευρώ. Υπάρχουν και ελληνικές startup εταιρείες που σε μικρότερα επίπεδα έχουν προσελκύσει και αυτές επενδυτικά κεφάλαια. Και αυτό είναι ενθαρρυντικό.

Όμως η πραγματικότητα δεν αλλάζει με μερικές, έστω και λαμπρές εξαιρέσεις Τα πράγματα είναι απλά: στην υπάρχουσα, την παραδοσιακή πλέον οικονομία, η χώρα μας δεν έχει ισχυρή παρουσία. Τις τελευταίες δεκαετίες έκανε ότι μπορούσε για να απομειώσει τις όποιες δυνατότητες ισχυροποίησής της, με εξαίρεση ίσως τον τουρισμό και την ναυτιλία. Αν θέλει να αλλάξει αυτή η κατάσταση, δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στο υπάρχον μοντέλο. Πρέπει παράλληλα με τις όποιες προσπάθειες στην παραδοσιακή οικονομία, να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο νέο που έρχεται με ταχύτατους ρυθμούς. Να σημειωθεί, πως τα προβλήματα αυτά είναι χαρακτηριστικά για πολλές χώρες του κόσμου αλλά και της Ευρώπης πχ στον νότο ή στις Ανατολικο-ευρωπαικές χώρες. Αυτό όμως δεν είναι λόγος κανενός εφησυχασμου. Η νέα ευκαιρία δεν πρέπει να χαθεί για κανέναν λόγο. Μη έχοντας ήδη εγκατεστημένες μεγάλες επιχειρήσεις ψηφιακής οικονομίας, αποτελεί μονόδρομο η διευκόλυνση δημιουργίας νέων, των startups δηλαδή.

Όλες οι μελέτες που προαναφέρθηκαν έχουν πολλές κοινές παρατηρήσεις για την χώρα μας. Έχουμε κάνει πρόοδο αλλά υπολειπόμεθα κατά πολύ από τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Στην διασυνδεσιμότητα για παράδειγμα οι συνδέσεις των 100mbps, απόλυτα βασικό εργαλείο για τις επιχειρήσεις και ειδικά τις ψηφιακές ήταν το 2019 στο 0,8% έστω και υπερδιπλασιαζόμενες από την προηγούμενη χρονιά , όταν ο αντίστοιχος Μ.Ο της ΕΕ είναι 26%. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν πολλά.

Τα μειονεκτηματά μας

Είναι εμφανές, όπως παρατηρεί και η μελέτη DESI του 2020, ότι τουλάχιστον σε επίπεδο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης γίνονται τεράστιες προσπάθειες τον τελευταίο χρόνο και δείχνει πως το κράτος αφυπνίζεται. Απαραίτητη και αναγκαία προϋπόθεση βέβαια αλλά ίσως να μην αρκεί. Δεν γίνεται για παράδειγμα σήμερα η Ελλάδα να έχει από τις ακριβότερες συνδέσεις ίντερνετ στην Ευρώπη. Δεν γίνεται η έρευνα και ανάπτυξη στην χώρα να είναι τόσο χαμηλή, δεν γίνεται οι επιχειρήσεις και μάλιστα οι νέες να μην έχουν άνετη πρόσβαση σε χρηματοδότηση από τον τραπεζικό τομέα και να στρέφονται στην αναζήτηση υποστήριξης από το εξωτερικό με άμεσο αποτέλεσμα να μεταφέρουν τις έδρες τους σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις για προφανείς λόγους. Σε πρόσφατο ηλεκτρονικό δημοσίευμα του ιστοτόπου seedable, από 121 startups άξιες προσοχής, μόνο μία είχε έδρα στην χώρα μας. Την ίδια στιγμή, δεν γινεται με βαση το υπαρχον εκπαιδευτικο σύστημα να εισαγονται σε πανεπιστημιακή σχολή με αντικείμενο τα μαθηματικά υποψήφιοι που εδωσαν λευκη κόλα. ‘Όλα αυτά είναι αντιφασεις

Είναι στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου, να αναφερθεί κανείς διεξοδικά σε επιμέρους βασικές παραμέτρους. Άλλωστε, αυτό είναι δουλειά των ειδικών. Πρέπει όμως να καταλάβουμε το επείγον του πράγματος και να υπάρξουν παροτρύνσεις για αλλαγές τόσο πολιτικών, όσο και νοοτροπίας. Η Ελληνική οικονομία δεν έχει μεγάλα περιθώρια βελτίωσης συνεχίζοντας να προσπαθεί με συμβατικούς τρόπους, ενώ το τραίνο κατακλυσμιαίων αλλαγών περνά τώρα μπροστά της. Πρέπει όλοι, επιχειρήσεις, νέα γενιά, πολίτες και αρχές να συλλάβουν την ουσία των αλλαγών και να προσαρμόσουν τις θέσεις τους. Άλλη ευκαιρία στο προβλεπτό μέλλον δεν θα υπάρξει. Θα συνεχίσουμε να είμαστε στο περιθώριο; Αν αυτό αποφασίσουμε ας αποδεχτούμε και τις συνέπειες αδιαμαρτύρητα.