Κύπρος-Ελλάδα-Τουρκία: Ένα καυτό τρίγωνο

Καμία χώρα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη απέναντι σε ένα τέτοιο νησί, που βρίσκεται μέσα στην καρδιά του ίδιου του ζωτικού της χώρου».

Σε άλλο σημείο σημειώνει: «Το στρατηγικό πλεονέκτημα που απέκτησε (η Τουρκία) τη δεκαετία του 1970, πρέπει να το αξιοποιήσει όχι ως στοιχείο μιας αμυντικής κυπριακής πολιτικής με στόχο τη διαφύλαξη του status quo, αλλά ως ένα θεμελιώδες στήριγμα μιας διπλωματικής φύσεως επιθετικής θαλάσσιας στρατηγικής».

Μόνο από αυτά τα δύο εδάφια είναι φανερό ότι ο Ερντογάν έχει υιοθετήσει πλήρως τις απόψεις Νταβούτογλου και τις εφαρμόζει κατά γράμμα.

Πρόσφατα έγιναν δυο ενέργειες από Τουρκικής πλευράς και Τουρκοκυπριακής ηγεσίας, που δεν θα πρέπει να προκαλούν έκπληξη: Στα τέλη Απριλίου ο εγκάθετος «πρωθυπουργός» του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ, κατέθεσε στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, κατά τη διάρκεια της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης στη Γενεύη για την Κύπρο, πρόταση έξι σημείων που οδηγεί ευθέως σε διχοτόμηση του νησιού και λύση δύο ξεχωριστών κρατών.

Στις 20 Ιουλίου, επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, οι Τατάρ και Ερντογάν ανακοίνωσαν από τα κατεχόμενα το άνοιγμα κατά 3,5% της Αμμοχώστου (τα γνωστά Βαρώσια). Ο Ερντογάν κατά την ομιλία του μίλησε για «εχθρούς των Τουρκοκυπρίων», στους οποίους συμπεριέλαβε και τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ανέδειξε εκ νέου την τουρκική θέση για λύση «δύο κρατών στην Κύπρο». «Οι τουρκικές προτάσεις για ειρηνική διευθέτηση είναι ακόμα στο τραπέζι», υποστήριξε και τόνισε δε ότι νέα διαδικασία συνομιλιών «μπορεί να γίνει μόνο μεταξύ δύο κρατών».

Κατέληξε λέγοντας ότι: «Τα μηνύματα που στέλνονται από το εξωτερικό και οι προσπάθειες που γίνονται στο εσωτερικό δεν έχουν καμία αξία πέραν του ήχου του άδειου τενεκέ» και «…όχι 47 χρόνια, κι ας περάσουν 147 ή και 247 χρόνια, οι Τουρκοκύπριοι δεν θα υποχωρήσουν από την ανεξαρτησία τους και την ελευθερία τους».

Είναι φανερό πλέον ότι η Τουρκική ηγεσία ετοιμάζεται να διαβεί τον Ρουβικώνα αγνοώντας τους πάντες και τα πάντα.

Μην μας κάνει εντύπωση! Η Τουρκία του Ερντογάν είναι πλέον ανοιχτά μια αντιδημοκρατική χώρα που αδιαφορεί ολοκληρωτικά για το διεθνές δίκαιο, τους διεθνείς οργανισμούς και βεβαίως την διεθνή κοινότητα. Με αταλάντευτη στοχοπροσήλωση κινείται μεθοδικά για την υλοποίηση των επιδιώξεων της χρησιμοποιώντας διπλωματία, βία και απειλή βίας, επιδεικνύοντας εξαιρετική πλαστικότητα στις περιστάσεις.

Η ελληνική εξωτερική πολιτική και διπλωματία πρέπει να αντιληφθούν εγκαίρως τι έρχεται. Χρειάζονται πλέον ισχυρές και αποφασιστικές κινήσεις σε διπλωματικό επίπεδο που θα απαντήσουν στην τουρκική στάση, όπως η επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στην Κρήτη στα 12 ναυτικά μίλια, ανακοίνωση ανακήρυξης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου και ολοκλήρωση ανακήρυξης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.

Σε στρατιωτικό επίπεδο Κύπρος και Ελλάδα θα πρέπει να εξετάσουν πλέον πολύ σοβαρά την προοπτική εμβάθυνσης της συνεργασίας τους, με έμφαση σε υλικοτεχνικές υποδομές και οπλικά συστήματα.

Σε πολιτικό επίπεδο η άμεση χάραξη και εφαρμογή κοινής πολιτικής, άρα και κοινής στάσης των δύο κρατών απέναντι στην Τουρκία, είναι μονόδρομος. Σε διακρατικό επίπεδο η σύσφιξη σχέσεων με δυσαρεστημένα ως προς την τούρκικη εξωτερική πολιτική κράτη είναι αναγκαία, καθώς και η δημιουργία συμμαχιών στην ευρύτερη περιοχή.

Στόχοι η αναβάθμιση Κύπρου και Ελλάδας ως αξιόπιστων πολιτικά εταίρων και κρατών, η πολιτική απομόνωση της Τουρκίας λόγω των επιλογών της, η μεταφορά του βάρους απόδειξης του ορθού των ισχυρισμών της στην τουρκική ηγεσία, και άμα χρειαστεί, ένα ουσιαστικό «τρίξιμο δοντιών» που θα δείξει στον Ερντογάν, και όχι μόνο, πως οι αυθαιρεσίες του μπορούν να αντιμετωπιστούν. Σε επίπεδο Ε.Ε. χρειάζεται πλέον να «πατήσουμε πόδι», καθότι η δια του σφυρίζειν αδιάφορα φιλοτουρκική στάση κρατών όπως Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, πρέπει κάποια στιγμή να βρει αντίβαρο, ώστε να περιοριστεί σε επίπεδο που θα αφήνει επιτέλους περιθώρια στήριξης των εθνικών μας συμφερόντων πέραν της στοιχειώδους «ευγένειας».

Η ιστορία έχει δείξει μέχρι στιγμής ότι απαιτείται συγκεκριμένο υπόστρωμα για τέτοιου είδους ενέργειες και πρωτοβουλίες. Μακριά από αμαρτίες του παρελθόντος (π.χ. Αβέρωφ και εγγυήτριες δυνάμεις στην Κύπρο, 1958, κ.λπ.).

Τα κόμματα του δημοκρατικού και προοδευτικού τόξου της χώρας, πρέπει επιτέλους να κατανοήσουν πως οι από 20 χρόνια πριν σκέψεις του Α. Νταβούτογλου υλοποιούνται, πλέον σε «παραδοτέα», και να πιέσουν έντονα την κυβέρνηση για εφαρμογή ενεργητικών πολιτικών.

Ειδάλλως Ελλάδα και Κύπρος μπορεί να βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων. Το απευχόμαστε.

*H Κατερίνα Ανδρικοπούλου Σακοράφα είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ.