Η Ουκρανική babushka

Αναφέρει επίσης, ότι το πρόβλημα όσον αφορά την κρίση στην Ουκρανία έγκειται στο γεγονός ότι η Δύση έκρινε εσφαλμένα τον τρόπο αντίδρασης της Ρωσίας, ως προς το ενδεχόμενο της διολίσθησης της γείτονος χώρας προς το χάος και την αναρχία, με την μεταβατική κυβέρνηση της Ουκρανίας, να αδυνατεί να επιβάλλει την εξουσία της στο ανατολικό και νότιο κομμάτι της χώρας.

Έπειτα απο αυτές τις εξελίξεις, συνεχίζει, ο απώτερος σκοπός του Πούτιν κατέστη εμφανής και δεν ήταν άλλος από το να αποτρέψει την μετατροπή της Ουκρανίας σε ένα νέο Ιράκ όσο και την πιθανότητα μετατροπής της κρίσης σε έναν εμφύλιο πόλεμο, που δυνητικά θα μπορούσε να εξαπλωθεί ως την Ρωσία. Στο ίδιο άρθρο, ο Nekrassov, τονίζει εμφατικά το γεγονός ότι μια ξαφνική αλλαγή δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης, όπως έγινε στην Ουκρανία, δεν θα μπορούσε ποτέ να οδηγήσει σε μια ειρηνική επίλυση της κρίσης, κάτι το οποίο κατέστη εμφανές και στην περίπτωση της λεγόμενης "Αραβικής Άνοιξης", όσο και κατά το παρελθόν, κατά την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη. Για αυτό τον λόγο, θεωρεί ότι θα πρέπει να επικρατήσει η ψυχραιμία από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, καθώς όπως (ορθώς, κατά την γνώμη μου) θυμίζει, " εάν έχουμε μάθει κάτι απο την Ιστορία μέχρι τώρα, αυτό είναι ότι δεν είναι δύσκολο να ξεσπάσει ένας μεγάλος πόλεμος στην Ευρώπη, συμπαρασύροντας και όλο τον υπόλοιπο κόσμο στην δίνη του".

Από την αμερικανική πλευρά, ο Χένρι Κίσινγκερ, πρώην επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, σε άρθρο του στην Ουάσινγκτον Ποστ, αναφέρει ότι "Η Δύση πρέπει να καταλάβει ότι για τη Ρωσία η Ουκρανία δεν μπορεί να είναι ποτέ απλά μία ξένη χώρα. Η ρωσική ιστορία ξεκίνησε με αυτό που ονομαζόταν Κράτος των Ρως. Η ρωσική θρησκεία εξαπλώθηκε από εκεί. Η Ουκρανία έχει υπάρξει μέρος της Ρωσίας για αιώνες και η ιστορία τους είναι συνυφασμένη". Η ρίζα του προβλήματος κατά τον Κίσινγκερ, βρίσκεται σε αυτή καθαυτή την συγκρότηση της Ουκρανίας ως έθνους, μιας χώρας με περίπλοκη Ιστορία και πολύγλωσση σύνθεση. Το δυτικό κομμάτι της προσαρτήθηκε στη Σοβιετική Ενωση το 1939, όταν ο Στάλιν και ο Χίτλερ χώρισαν τα εδάφη. Η Κριμαία, όπου το 60% του πληθυσμού είναι Ρώσοι, έγινε μέρος της Ουκρανίας μόλις το 1954, όταν ο Νικίτα Χρουστσόφ, γεννημένος Ουκρανός, έδωσε την περιοχή ως μέρος της 300ης επετείου της ρωσικής συμφωνίας με τους Κοζάκους.

Η Ουκρανία έχει υπάρξει ανεξάρτητη για μόλις 23 χρόνια. Πριν από αυτό, βρισκόταν υπό κάποια μορφή ξένης κυριαρχίας, από τον 14ο αιώνα. Το δυτικό μέρος είναι κατά κύριο λόγο καθολικό, το ανατολικό ορθόδοξο. Η δύση μιλά ουκρανικά, η ανατολή κυρίως ρώσικα. Αυτό όπως είναι εμφανές, αποκρυσταλλώνεται και στην προσπάθεια κάθε μέρους (ανατολικού η δυτικού) να επικρατήσει πάνω στο άλλο, μέσω της αντίστοιχης ηγετικής ομάδας (η Τιμοσένκο -μέχρι πρότινος- , όσον αφορά τον δυτικόφιλο προσανατολισμό και ο -έκπτωτος πλέον- πρόεδρος Γιανουκόβιτς, ως προς τον ρωσόφιλο). Με βάση τόσο τα προαναφερθέντα όσο και τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Ουκρανία από την πορτοκαλί επανάσταση του 2004 και εντεύθεν, και οι δύο αυτοί πολιτικοί έχουν αποδειθχεί ανίκανοι κατά την γνώμη μου, να καθοδηγήσουν την Ουκρανία μέσα σε ένα συνεκτικό, σαφές, φιλειρηνικό και φιλοπρόοδο πλαίσιο. Χρειάζεται ενας πολιτικός που θα μπορέσει να συμφιλιώσει και να συνενώσει ακριβώς αυτές τις αντίρροπες τάσεις. Η Ουκρανία θα πρέπει επίσης, να έχει την διακριτική ευχέρεια επιλογής του πολιτικού και οικονομικού της προσανατολισμού (όπως κάθε κυρίαρχο κράτος).

Μια έξυπνη κίνηση από ουκρανικής πλευράς θα ήταν η ένταξη στην Ε.Ε. (έαν αυτό επιθυμεί) χωρίς όμως να απομακρύνει τους Ρώσους με την εν γένει στάση της και χωρίς να αναπτύσσει μια ξεκάθαρη εχθρότητα προς την πλευρά της Ρωσίας. Η Ε.Ε. καθίσταται για μια ακόμα φορά ανίκανη, να διαδραματίσει έναν καθοριστικό ρόλο ως προς την διαμόρφωση των εξελίξεων και δεν θα μπορούσε να κάνει κάτι άλλο, από την στιγμή που ποδηγετείται και εμφορείται καθ'ολοκληρίαν από τεχνοκρατικές αντιλήψεις, μόνιμη οκνηρία, έλλειψη κατανόησης των γεωπολιτικών διακυβευμάτων και εν τη απουσία ενός ευρωπαϊκού στρατού. Οι αμερικανοί θα πρέπει από την πλευρά τους, να σταματήσουν να αναλύουν την εξωτερική πολιτική μέσα από δικανικά ιδεογράμματα και ψυχροπολεμικές αντιλήψεις.

Μια τέτοια θεώρηση θα αποτελούσε έναν επικίνδυνο πόλο όσον αφορά την παγκόσμια σταθερότητα, με τραγικές -εν δυνάμει- απολήξεις. Το Δόγμα της ανάσχεσης της κομμουνιστικής επιρροής, γνωστό και ως Δόγμα Κέναν (που πήρε το όνομά του, από τον αμερικανό διπλωμάτη, George Kennan), δεν έχει θέση σε ένα μετα-σοβιετικό περιβάλλον. Θα ήταν χρήσιμο να αναρωτηθεί κανείς, τί θα έπρατταν οι ΗΠΑ σε περίπτωση που μια φιλορωσική κυβέρνηση αναλάμβανε την εξουσία στο Μεξικό, ή στην περίπτωση εγκατάστασης εχθρικών πυραύλων σε ένα νησί όπως η Κούβα (η οποία βρίσκεται μόλις 90 ν.μ. μακριά απο τις ακτές της Φλόριντα). Η ιστορία έχει δώσει ήδη τις απαντήσεις σε αυτά τα ενδεχόμενα. Η μεν πρώτη περίπτωση δεν έχει καν αναδειχθεί πρακτικά, ελέω του Δόγματος Μονρόε (1823) το οποίο προέβλεπε ότι οιεσδήποτε προσπάθειες των ευρωπαϊκών εθνών να αναμειχθούν στα πολιτικά πράγματα των κρατών της Βόρειας ή Νότιας Αμερικής θα μπορούσε να θεωρηθεί επιθετική ενέργεια, που απαιτεί παρέμβαση των ΗΠΑ. Στην δεύτερη περίπτωση είναι γνωστή η κρίση των πυραύλων της Κούβας τον Οκτώμβριο του 1962 και o επιγενόμενος ναυτικός αποκλεισμός του νησιού από την πλευρά των ΗΠΑ, μια κρίση διάρκειας 13 ημερών, κατά την οποία ο πλανήτης ήλθε περισσότερο από ποτέ κοντά, στην πιθανότητα ενός πυρηνικού ολέθρου.

Η Ρωσία, εν μέρει δικαιολογημένα, δυσανασχετεί σε αυτό που θεωρεί ως προσπάθεια περικυκλώσεώς της, ένα επιχείρημα που δεν μπορεί να παραγνωρίσει κανείς εύκολα, αν αναλογιστεί ότι την τελευταία δεκαετία, χώρες οι οποίες ανήκαν στην σοβιετική σφαίρα επιρροής για δεκαετίες όπως η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία, έχουν γίνει μέλη του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα ήταν ίσως χρήσιμο σε αυτό το σημείο, να δηλώσουμε το προφανές, αναφορικά με την κατάσταση η οποία έχει δημιουργηθεί ως προς το Ουκρανικό ζήτημα και αυτό δεν είναι άλλο, από την πρόδηλη διαπίστωση, ότι η Δύση δεν διαθέτει το μονοπώλιο της ηθικής ανωτερότητας. Γιατί η μονομερής ανακύρηξη ανεξαρτησίας του Κοσόβου από την Σερβία, με δημοψήφισμα το 2008 επί παραδείγματι, θα πρέπει να θεωρείται νόμιμη και όχι το διενεργηθέν δημοψήφισμα στην Κριμαία (με ποσοστό υπέρ της προσχωρήσεως στην Ρωσική Ομοσπονδία 96,7%, και για το οποίο 135 διεθνείς παρατηρητές προερχόμενοι απο 23 χώρες δεν διεπίστωσαν καμία παρατυπία και δήλωσαν ότι διενεργήθηκε με "καθολική και ισότιμη συμμετοχή, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα" );

Η εντύπωσή μου είναι ότι η Δύση , θερίζει τώρα, ότι ακριβώς έσπειρε. Οι Ρώσοι από την άλλη, στο διάστημα των δύο αιώνων ουσιαστικά μέσα στο οποίο μετατράπηκαν σε αυτοκρατορία, είχαν ως μόνιμο χαρακτηριστικό της εξωτερικής πολιτικής τους, την επέκταση χάριν της επέκτασης, κατακτώντας και "αφομοιώνοντας" συνεχώς, νέες και ανυπότακτες πληθυσμιακές οντότητες και γεωγραφικές περιοχές που είχαν ελάχιστη έως καθόλου σχέση με το ρωσικό κέντρο. Το έκαναν γιατί το θεωρούσαν παράγοντα ασφάλειας, αν και όπως αποδείχθηκε εν τέλει ήταν ένα μόνιμο στοιχείο αποσταθεροποίησης. Αυτή η υπερεπέκταση σταματούσε μόνο μέσα απο αντι-ρωσικούς συνασπισμούς όπως στον Κριμαϊκό πόλεμο (1853-1856), και αυτό πάντα με μια μορφή μόνιμης δυσθυμίας απο την πλευρά των Ρώσων, κάτι που είναι εμφανές ακόμα και σήμερα. Τα ενεργειακά αποθέματα της Ρωσίας σε φυσικό αέριο είναι τα μεγαλύτερα παγκοσμίως (όσον αφορά το πετρέλαιο, η Ρωσία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα, μετά την Σαουδική Αραβία) και αυτό τους επιτρέπει να καθορίζουν τις εξελίξεις . Δεν έχουν κανέναν λόγο να πράξουν διαφορετικά, όυτε μπορεί κάποιος να τους εξαναγκάσει να υπαναχωρήσουν. Είναι όμως προς το συμφέρον τους (μακροπρόθεσμα) να μην σταματήσουν τον διάλογο και αποκλείσουν την διπλωματική οδό.