Βασικές παρατηρήσεις για τις εξαγγελίες ΣΥΡΙΖΑ

1. Η πολιτική παρουσίαση του οικονομικού προγράμματος συνίσταται περισσότερο, όπως ήταν αναμενόμενο, σε ένα πλαίσιο επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας παρά σε  ένα πρόγραμμα παραγωγικής αναδιάρθρωσης της οικονομίας.

2. Ο κατηγορηματικός τρόπος της αποτελεσματικότητας των μέτρων δεν συνάδει με τη λογική ενός οικονομικού προγράμματος που κινείται εντός ενός περιβάλλοντος αβεβαιότητας και μάλιστα όταν κινείται σε «αντίθετη» κατεύθυνση από το άμεσο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο είναι ενταγμένη η ελληνική οικονομία. Χρειάζεται μετριοπάθεια και συνεχής προβληματισμός  για όλα τα ανοιχτά ενδεχόμενα.

3. Η λογική του προγράμματος κινείται στην αναγκαία κατεύθυνση της αύξησης της εγχώριας ζήτησης  σε μια οικονομία η οποία έχει υποφέρει από ύφεση για έξι έτη. Υπό αυτή την έννοια συμβαδίζει με την προβληματική που έχει επικρατήσει σχεδόν στο σύνολο των αναλύσεων των οικονομολόγων αλλά και των πολυμερών οργανισμών. Η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη από αύξηση της ζήτησης (εγχώριας και εξωτερικής). Ο αποκλειστικός προσανατολισμός προς την εξωτερική ζήτηση , όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση , αποδεικνύεται ανεπαρκής από τα υπάρχοντα στοιχεία. Το ζήτημα είναι ότι η επιδιωκόμενη αύξηση της εγχώριας ζήτησης , σε μια οικονομία όπως η ελληνική με σημαντικές ανάγκες εισαγωγών (κατανάλωση- παραγωγή – ημικατεργασμένα) θα πρέπει να παρακολουθείται ώστε να μην δημιουργήσει πρόβλημα στο εξωτερικό ισοζύγιο.

4. Υπάρχουν βαθμοί ελευθερίας που ανήκουν στην ελληνική κυβέρνηση αλλά και άλλοι που εξαρτώνται από την ΕΕ και τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές που επιβάλλουν σαφείς περιορισμούς οι οποίοι φαίνεται  να μην έχουν το πρέπον βάρος στο πρόγραμμα ή να αποσιωπούνται εντέχνως. Για παράδειγμα  δεν υπάρχει καμία αναφορά στις ανάγκες αναχρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας ή της χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ με συγκεκριμένους όρους ως προς την αποδοχή των ενεχύρων.

5. Παρότι υποστηρίχθηκε ότι δεν υπάρχει σχέση των αναγγελθέντων μέτρων με τη διαπραγμάτευση του χρέους και την απομείωση του εντούτοις  υπάρχει σαφή σχέση για τον εξής απλό λόγο: αν δεν μεταβληθεί το πρόγραμμα εξυπηρέτησης του χρέους  τότε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να εξακολουθεί να υπηρετεί το υφιστάμενο πρόγραμμα , δηλαδή να παράγει τα απαιτούμενα πρωτογενή πλεονάσματα συν ένα ακόμη ποσό –πλεόνασμα  που θα καλύψει τις επιπλέον δαπάνες.

6. Για ακόμη μια φορά οι πηγές χρηματοδότησης των δράσεων (εκτός των κονδυλίων του ΕΣΠΑ που υπάρχουν ως ποσά αλλά υπάρχει πάντοτε το ζήτημα της απορρόφησης  στο πρέπον χρονικό διάστημα)  παρουσιάζουν μεγάλη αβεβαιότητα. Τα 3 δις ευρώ από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές και τα 3 δις ευρώ από τη φοροδιαφυγή , το πρώτο έτος , δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι θα συλλεγούν.

7. Ο πυλώνας αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης , χρειάζεται περαιτέρω εξειδίκευση ή και διαφοροποίηση , αλλά είναι ένα μέτρο απολύτως αναγκαίο και θα έπρεπε να είχε προβλεφθεί  δίκτυ ασφαλείας με την έναρξη του Μνημονίου. Οι παράπλευρες απώλειες από την εφαρμογή ενός προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής είναι γνωστές από την βιβλιογραφία και για το λόγο αυτό υπάρχει πρόβλεψη για να μην συμβεί αυτό που συνέβη στην Ελλάδα.

8. Η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και η επαναφορά του αφορολόγητου ποσού στα 12000 ευρώ  δημιουργούν ένα μεγάλο δημοσιονομικό κενό το οποίο θα πρέπει να εκτιμηθεί προσεκτικά. Διότι , αν δεν υπάρξει μείωση  των ποσών εξυπηρέτησης του χρέους (να πάλι η σχέση με το χρέος) τότε αυτό θα πρέπει να καλυφθεί . Η αύξηση του διαθεσίμου εισοδήματος και η αναμενόμενη , εξ αυτού, αύξηση του συνολικού ποσού των εμμέσων φόρων , πολύ δύσκολα θα καλύψει το κενό , όπως άλλωστε και  η επικαλούμενη μείωση της φοροδιαφυγής .

9. Η θέση ότι η απασχόληση , σε οικονομίες σε μεγάλη ύφεση , δημιουργούν την ανάπτυξη είναι γενικά σωστή , όμως χρειάζονται και άλλες προϋποθέσεις για να λειτουργήσει αποτελεσματικά σε μια οικονομία που από τη μια ανήκει σε μια οικονομική και νομισματική ζώνη  και από την άλλη είναι εκτεθειμένη στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.

10. Συμπερασματικά , η λογική κινείται προς την σωστή κατεύθυνση , αλλά χρειάζεται μεγάλη προσοχή και περισσότερη αποσαφήνιση των προτάσεων σε συνάρτηση με τους βαθμούς ελευθερία που δεν ανήκουν στην ελληνική κυβέρνηση. Η απομείωση του χρέους  και η απελευθέρωση παραγόμενων πόρων  που οδηγούνται στην εξυπηρέτησή του , έχω την γνώμη ότι αποτελεί τη βασική προκείμενη του ΣΥΡΙΖΑ. Και είναι πασιφανές ότι είναι σωστή. Όμως η εξέλιξη αυτή δεν εξαρτάται μόνο από την ελληνική κυβέρνηση.  Η διαπραγμάτευση είναι μια δύσκολη διαδικασία. Ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει αποφασισμένος να την φέρει εις  αίσιον πέρας.