Οι κληρονομιές του (δικού μας) παρελθόντος

Την κουβέντα του Τόλλερ ( κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά το βιβλίο του «Ημουν ένας Γερμανός- Η αυτοβιογραφία ενός επαναστάτη») την θυμήθηκα διαβάζοντας το τελευταίο βιβλίο του πρώην υπουργού και ομότιμου καθηγητή Τάσου Γιαννίτση (από κοινού με τον καθηγητή Σταύρο Ζωγραφάκη υπογράφουν το «Ανισότητες, Φτώχεια, Οικονομικές ανατροπές στα χρόνια της κρίσης).

Στην εισαγωγή της έκδοσης διαβάζω: «Η αποτυχία δεν άρχισε το 2009. Αφορά και άλλα χρόνια , που προετοίμασαν και οδήγησαν στην κατάρρευση του 2009. Ας σκεφτούμε ότι το 1999 ήταν η χρονιά που εξοφλήθηκε η τελευταία δόση του χρέους της χώρας , μετά την εγκαθίδρυση του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου το 1898. Από το 1898 μέχρι το 1999 μεσολάβησαν εκατό χρόνια διεθνούς ελέγχου και εποπτείας , και αποπληρωμής των λαθών των κυβερνήσεων των παππούδων μας. Αυτό δεν φαίνεται να καταγράφηκε καν, ούτε στην ατομική ούτε στη συλλογική μνήμη ή ευφυΐα μας». Μια αλήθεια που ελάχιστα έως καθόλου απουσιάζει από τον δημόσιο διάλογο (όταν και όποτε γίνεται και με τους όρους που γίνεται...). Η χώρα της σιωπής για τις αλήθειες που πληγώνουν τον αρρωστημένο εθνικό εγωισμό που τροφοδοτεί σε κάθε ευκαιρία και με κάθε τρόπο το πολιτικό προσωπικό δεν ανέχεται τις φωνές της λογικής και της σωφροσύνης.

Ο Τόλλερ – ένας από τους ηγέτες της ολίγων ημερών διάρκειας Σοβιετικής Δημοκρατίας της Βαυαρίας το 1919- λέει μια απλή αλήθεια που επαναλαμβάνεται και επαληθεύεται μέσα στο χρόνο – σε διαφορετικές εποχές, σε διαφορετικές καταστάσεις, σε διαφορετικές συνθήκες. Η απλή αυτή αλήθεια δεν είναι άλλη από την ανάγκη της ιστορικής αναδρομής για την κατανόηση ενός γεγονότος. Με άλλα λόγια, «τράβα πίσω ολοταχώς» αν θες να μάθεις το τι έφταιξε για την σημερινή μας μοίρα. Το ίδιο αν και με άλλο τρόπο υποστηρίζει και ο Γιαννίτσης.

Ο επαναστάτης Τόλλερ και ο ρεφορμιστής Γιαννίτσης συμφωνούν τα γεγονότα που ζούμε έχουν «παραχθεί» χρόνια πριν...

Ο Γιαννίτσης και ο Ζωγραφάκης επισημαίνουν: «Η χρονική διάρκεια μέχρι τα νέα χρέη που σταδιακά συσσωρεύσαμε , για να μας ξαναφέρουν το 2009 σε συνθήκες πτώχευσης, ήταν λίγες δεκαετίες και, από αυτές , το κρίσιμο διάστημα ήταν λιγότερο από πέντε χρόνια (2006-2009). Για αυτό το διάστημα και για αυτές τις επιλογές θα μείνουμε πάλι σε διεθνή εποπτεία για δεκαετίες, για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Πως μπορεί να αποτιμηθεί η καταβαράθρωση αυτή μέσα στα χρόνια και στο συνολικό περιβάλλον που βρέθηκε η Ελλάδα; Ήταν θέμα ιστορικής κυβερνητικής ανικανότητας , συλλογικής α-νοημοσύνης και ελαφρότητας , συνδυασμού εθνικής και ευρύτερης ανευθυνότητας;».

Οι απαντήσεις στις σελίδες του βιβλίου – με πίνακες, αριθμούς, ποσοστά κλπ. Και αν δεν πειστείτε ρίξτε και μια ματιά στο νέο βιβλίο του καθηγητή Γ.Β.Δερτιλή – ο τίτλος και μόνο φτάνει και περισσεύει: «Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις, 1821-2016». Στα δικά μας αναφέρεται με απλό, ελκυστικό τρόπο.

Κλείνοντας, ας επαναλάβω δύο στοιχεία από τα βιβλία: Το ένα είναι ότι μετράμε 7 πτωχεύσεις από το 1821 και το δεύτερο, ότι χρειάστηκε ένας αιώνας για να ξεπληρώσουμε το χρέος του 1898 του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου. Δύο στοιχεία που θα έπρεπε να γνωρίζουν τα παιδιά από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου...