Μιχάλης Στούκας

Απαραίτητο πλέον σχεδόν σε κάθε στιγμή της καθημερινότητας, ιδιαίτερα αγαπητό στις νεότερες ηλικίες, κάπως δύσκολο για τους μεσήλικες και… εφιάλτης για τους μεγαλύτερους, το διαδίκτυο έχει δυστυχώς και τις άσχημες πλευρές του.

Απάτες με «ηλεκτρονικές κλοπές», δεκάδων χιλιάδων ευρώ κάποιες φορές, εκδικητική πορνογραφία, διασπορά ψευδών ειδήσεων, χυδαία σχόλια σε βάρος κάποιων ανυποψίαστων πολιτών είναι μερικές από αυτές. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν επίσης ένα αμφιλεγόμενο «πεδίο». Μία από τις πλέον δημοφιλείς πλατφόρμες δημιουργίας και κοινωνικοποίησης βίντεο μικρής διάρκειας το Tik Tok αντιμετωπίζει τον κίνδυνο απαγόρευσης στις Η.Π.Α., ενώ σκεπτικισμός γι’ αυτό φαίνεται ότι υπάρχει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία βέβαια έχει καπαρώσει το Νόμπελ βραδυπορίας κάθε χρονιά και οι όποιες αποφάσεις ληφθούν, σίγουρα δεν θα είναι άμεσες…

Αλλά και το «Χ», το πρώην Twitter, που εξαγοράστηκε από τον αμφιλεγόμενο δισεκατομμυριούχο Έλον Μασκ πριν λίγο καιρό, επικρίνεται από πολλούς και διάφορους. Ανάλογες ενστάσεις υπάρχουν και για το Facebook, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την κατηγορία για διαρροή προσωπικών δεδομένων εκατομμυρίων χρηστών.

Ιστότοποι με πορνογραφικό περιεχόμενο είναι, θεωρητικά, προσβάσιμοι μόνο σε ενήλικες, όμως ουσιαστικά ακόμη και μικρά παιδιά μπορούν να δουν ταινίες πορνό. Και πέρα από την εκδικητική πορνογραφία που αναφέραμε στην αρχή, ας μην ξεχνάμε και τη δυνατότητα για προσέλκυση ανηλίκων, κοριτσιών κυρίως, από διεστραμμένους που εμφανίζονται είτε ως έφηβοι ή ως κοπέλες. Ό,τι και να κάνουν οι γονείς, η λαίλαπα του διαδικτύου σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της και αργά ή γρήγορα, θα αναγκαστούν να επιτρέψουν στα παιδιά τους την πρόσβαση σ’ αυτό, όχι μόνο για τις σχολικές τους ανάγκες…

Εκείνο που έχει αποδειχθεί περίτρανα από τη χρήση του διαδικτύου είναι το πόσο προβληματικοί και αρρωστημένοι άνθρωποι κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Κάποιοι απ’ αυτούς ήταν καρπαζοεισπράκτορες της ζωής… Δεν θα τολμούσαν να εκφράσουν τις απόψεις που διατυπώνουν στο διαδίκτυο, ούτε στους καλύτερους φίλους τους (αν είχαν ή έχουν φίλους κιόλας…). Και ξαφνικά βρήκαν βήμα με πολλούς «αποδέκτες» στο ίντερνετ. Απύθμενο μίσος για ανθρώπους που δεν γνωρίζουν, ευχές για… καλοκαιρινό ζώδιο και άλλες σοβαρές ασθένειες, ικανοποίηση ακόμα κι από θάνατο ή τον σοβαρό τραυματισμό κάποιων π.χ. σε τροχαία. «Πήγαινε με 150χλμ, καλά να πάθει». Εύλογα θα πουν πολλοί: «Μιχάλη δικαιολογείς την εξωφρενική οδηγική συμπεριφορά ορισμένων;». Και βέβαια όχι.

Αν κάτι με εξοργίζει αφάνταστα είναι ο τρόπος που οδηγούν πολλές και πολλοί, θέτοντας σε κίνδυνο όχι μόνο τη δική τους ζωή, αλλά και τις ζωές αθώων συμπολιτών μας. Δεν περνάει μέρα που να μην διαβάζουμε για ένα σοβαρό τροχαίο. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, ο τραυματισμός πέντε ατόμων σε τροχαίο στην οδό Πειραιώς, ανάμεσά τους και τριών μικρών παιδιών, ένα από τα οποία νοσηλεύεται σε σοβαρή κατάσταση. Να ευχηθούμε να ξεπεράσει τον κίνδυνο, να αναρρώσει πλήρως και να μην αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα στο μέλλον. Αν διαβάσει κανείς τα σχόλια στο protothema.gr για το συγκεκριμένο θέμα, οι περισσότεροι καταφέρονται εναντίον του οδηγού που παρέσυρε τα πέντε άτομα («δεν τα είδα», είπε, προφανώς έπρεπε να διασχίζει κανένα Σύνταγμα την Πειραιώς για να το δει), υπάρχουν όμως και κάποιες/κάποιοι που τα βάζουν με τα θύματα, γιατί διέσχισαν την οδό Πειραιώς σε σημείο που δεν υπάρχει διάβαση πεζών. Και φυσικά, το σημαντικότερο γεγονός, η αποκατάσταση της υγείας του σοβαρά τραυματισμένου πεντάχρονου και των άλλων τεσσάρων τραυματιών πέρασε στα σχόλια σε δεύτερη μοίρα.

Και γενικότερα όμως, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιδιαίτερα στα θέματα που αφορούν Ελληνίδες και Έλληνες (ανθυπο) σελέμπριτι, ακόμα κι όταν αφορούν τον θάνατο δικών τους ανθρώπων ή κάποιο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζουν, τα σχόλια είναι μερικές φορές εμετικά. Όσο κι αν το παρακάνουν μερικές ινφλουένσερ για παράδειγμα, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί, ανώνυμα πάντα, χυδαίους και υβριστικούς χαρακτηρισμούς.

Θεωρητικά στο διαδίκτυο δεν υπάρχει ανωνυμία, καθώς μέσω της IP address του μπορεί να εντοπιστεί όποιος ή όποια έγραψε ένα μηνύσιμο σχόλιο. Όμως δύσκολα μπαίνει κάποιος σε αυτή τη χρονοβόρα και κοστοβόρα διαδικασία. Γνωστότερη σχετική περίπτωση στα Μ.Μ.Ε. είναι η διαμάχη του τέως Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά που μήνυσε το περιοδικό «Athens Review of Books» και τον εκδότη του Μανώλη Βασιλάκη επειδή δημοσίευσε επιστολή αναγνώστη που χαρακτήρισε τον κύριο Κοτζιά «γκαουλάιτερ του σταλινισμού». Γκαουλάιτερ ονομαζόταν επί ναζιστικού καθεστώτος ο επικεφαλής μιας διοικητικής περιφέρειας. Με δικηγόρους τους Φαήλο Κρανιδιώτη και Ιωάννη Μαντζουράνη, ο κύριος Κοτζιάς ζητούσε ως αποζημίωση 250.000Ε και τη δέσμευση των λογαριασμών του περιοδικού…

Ένα άλλο σοβαρότατο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε ιδιαίτερα εμείς που καταπιανόμαστε με ιστορικά ή γενικότερα, θέματα γνώσεων στο διαδίκτυο είναι η αντιγραφή. Εκατοντάδες άρθρα μας έχουν αναδημοσιευθεί χωρίς αναφορά σε μας και στο protothema.gr. Oρισμένοι προχώρησαν ακόμα περισσότερο ανεβάζοντας βίντεο στο You Tube, όπου απλά διαβάζουν τα άρθρα μας! Χαρακτηριστικό παράδειγμα, άρθρο μας του 2016 για τους αδικοχαμένους τραγουδιστές Κώστα Κόλλια και Δημήτρη Ζευγά, που έχει δεκάδες χιλιάδες προβολές στο You Tube! Αν ασχολούμασταν με όλους αυτούς τους αντιγραφείς, θα έπρεπε να είμαστε νυχθημερόν στην Ευελπίδων…Δυστυχώς η Πολιτεία δεν έχει θεσπίσει κάποιους κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας στο διαδίκτυο. Ο καθένας κλέβει ελεύθερα την πνευματική εργασία του άλλου. Ένας σκέπτεται και γράφει, καμιά πενηνταριά αντιγράφουν. Θυμίζει κάτι από δημόσια έργα η όλη ιστορία: δέκα άτομα με τα χέρια στις τσέπες ή πίνοντας καφέ επιβλέπουν τον μοναδικό που εργάζεται…

Θα πει κάποιος εύλογα «τι λειτουργεί σωστά στην Ελλάδα για να λειτουργεί σωστά και το διαδίκτυο;». Αυτή όμως είναι η λογική της απραξίας και της επιβράβευσης της παρανομίας. Μήπως ήρθε η ώρα η Πολιτεία να ασχοληθεί σοβαρά με το ίντερνετ και να λάβει δραστικά μέτρα σε βάρος όσων παρανομούν με κάθε τρόπο μέσα από αυτό; Πόσα χρόνια ακόμα πρέπει να περάσουν για να θεσπιστούν κάποιοι κανόνες; Πολιτικό κόστος, δεν νομίζουμε ότι υπάρχει. Θέμα βούλησης είναι, αλλά και απότοκο της γνωστής ελληνικής νοοτροπίας «άστο για άλλους». Ας μην διαμαρτύρονται όμως οι πολιτικοί όταν θίγονται αυτοί από κάποια δημοσιεύματα από σάιτ που είναι άγνωστο σε ποιον ανήκουν και ποιοι εργάζονται σ΄ αυτά. Το πρόβλημα γιγαντώνεται κι αν δεν ληφθούν σύντομα δραστικά μέτρα, η λύση του που προς το παρόν φαίνεται εφικτή, θα είναι πλέον αδύνατη…

ΥΓ. Και επειδή έχουμε ιδιαίτερη ευαισθησία για τα εκπαιδευτικά ζητήματα, δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε ασχολίαστο τον τετράωρο αποκλεισμό του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών, από το οποίο έχουμε αποφοιτήσει, κύριου Μπούρα, από δεκάδες φοιτητές που διαμαρτύρονταν για τις πειθαρχικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε τέσσερις συμφοιτητές τους. Η φράση "τριτοκοσμική εικόνα" χάνει εδώ το νόημά της. Τι ακριβώς ήταν αυτοί οι φοιτητές; Οι Ρομπέν...των Πατρών ή οι αυτόκλητοι συνήγοροι των συμφοιτητών τους; Καλώς ή κακώς και στα Πανεπιστήμια υπάρχουν κάποιοι κανόνες. Κι εμείς διαφωνούσαμε ως φοιτητές με αρκετούς. Κόσμιες διαμαρτυρίες είναι όχι απλά λογικές αλλά και απαραίτητες. Και ο διάλογος επίσης. Τι εξυπηρετούν και ποιον βλάπτουν όσοι απέκλεισαν τον πρύτανη; Μάλλον κακό κάνουν στους συμφοιτητές τους, παρά καλό...Και με την ευκαιρία, κύριε Πιερρακάκη και κύριε Χρυσοχοΐδη, που είστε και ιδιαίτερα δημοφιλείς στις δημοσκοπήσεις, εκείνη η Πανεπιστημιακή Αστυνομία πού βρίσκεται; Υπάρχει ή έγινε κι αυτή ψηφιακή από τον μετρ του είδους, Υπουργό Παιδείας;