Μεγάλο στοίχημα το «καλάθι του νοικοκυριού»

Δηλαδή η δημιουργία ενός καταλόγου με 51 αναγκαία προϊόντα που χρησιμοποιεί ένα νοικοκυριό στη διάρκεια της εβδομάδας και τα οποία θα διατίθενται σε προσιτές τιμές και δεν θα ακολουθούν την κούρσα των ανατιμήσεων που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Και το περιεχόμενο του «καλαθιού», έτσι όπως συμφωνήθηκε ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους επιχειρηματίες, φαίνεται να περιλαμβάνει όλα όσα θεωρούνται απαραίτητα για μια μέση οικογένεια.

Το πρόβλημα είναι πώς θα υλοποιηθεί η ιδέα και θα γίνει πράξη. Θα έχουμε πράγματι έναν ουσιαστικό έλεγχο των τιμών, χωρίς αυξήσεις, από την πλευρά των επιχειρήσεων τροφίμων ή θα πρόκειται απλώς για ένα «παρατηρητήριο» τιμών που ναι μεν θα καταγράφει την ακρίβεια, αλλά θα αδυνατεί να την ελέγξει; Θα διευκολυνθεί ο πολίτης να αγοράζει σε σχετικά σταθερές τιμές τα αναγκαία προϊόντα ή η προσπάθεια θα εξελιχθεί σε κοροϊδία;

Θα υπάρξει «συντονισμός» ανάμεσα στις επιχειρήσεις σε βάρος του καταναλωτή ή η κάθε επιχείρηση θα προσπαθήσει αληθινά με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης και αλληλεγγύης να βρει και να διαθέτει προϊόντα χωρίς αυξήσεις. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ στην τελευταία του έκθεση παρατηρεί ότι τον Σεπτέμβριο, για έκτο συνεχή μήνα, έχουμε υποχώρηση των τιμών στα τρόφιμα. Εμείς στην Ελλάδα δεν διαπιστώσαμε κάποια ανάλογη τάση και δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα: πώς είναι δυνατόν στις αυξήσεις να είμαστε πρώτοι και στις μειώσεις τελευταίοι;

Κυβέρνηση και σούπερ μάρκετ συμφώνησαν στα βασικά σημεία του σχεδίου, αλλά εγγυήσεις δεν υπάρχουν. Και αυτό είναι λογικό γιατί ούτε η μία, ούτε η άλλη πλευρά έχει τον πλήρη έλεγχο των τιμών. Οι ανατιμήσεις στα καύσιμα και το ρεύμα πυροδοτούν την ακρίβεια σε όλα τα προϊόντα και ασφαλώς και στο «καλάθι του νοικοκυριού». Φυσικά κανείς δεν ζητά να πωλούν κάτω του κόστους και υπάρχουν πράγματα που δεν γίνονται.

Μπορούν, όμως, να αποφύγουν τον «πειρασμό της αισχροκέρδειας», πράγμα που δεν έγινε μέχρι τώρα, ενώ σε πολλές περιπτώσεις συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Και ναι μεν τα σούπερ μάρκετ είναι επιχειρήσεις και μπορεί να θέλουν μόνο το κέρδος, χωρίς να τους ενδιαφέρει η κατάσταση στην κοινωνία, η κυβέρνηση όμως έχει την ευθύνη να σταθεί, αυτόν τον δύσκολο χειμώνα, δίπλα στους πολίτες.

Σύμφωνα με όλες δημοσκοπήσεις, οι αυξήσεις στο ρεύμα, στα καύσιμα και τα τρόφιμα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας. Ο χειμώνας τώρα μπαίνει, προβλέπεται μακρύς και δύσκολος, ενώ στο τέλος έρχονται οι εκλογές. Στο θέμα της ενέργειας η κυβέρνηση πήρε νωρίς το μήνυμα και το μέτρο της επιδότησης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις αποδείχθηκε αποτελεσματικό και χωρίς να επιβαρύνει δραματικά τον κρατικό προϋπολογισμό.

Οι περισσότερες οικογένειες πληρώνουν περίπου τα ίδια με πέρυσι ή και λιγότερα για ρεύμα και κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει. Η ικανοποίηση της κοινής γνώμης για το θέμα των λογαριασμών ρεύματος είναι εμφανής μέχρι και στις δημοσκοπήσεις. Και στα καύσιμα η κατάσταση δείχνει να βρίσκεται υπό ελέγχο. Τις επόμενες ημέρες θα δούμε πού θα κυμανθούν το πετρέλαιο θέρμανσης και το φυσικό αέριο, ενώ φαίνεται πως υπάρχει σχετική ετοιμότητα για οριζόντια επιδότηση και στο πετρέλαιο κίνησης.

Οταν η κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει την ακρίβεια στους δύο αυτούς τομείς, θα ήταν μεγάλο λάθος να αφήσει ανεξέλεγκτο τον τομέα των τροφίμων. Σίγουρα το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο, αλλά τα περιθώρια παρέμβασης και ελέγχου σαφώς μεγαλύτερα.