Η διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ δίνει μια νέα ευκαιρία στο ΠΑΣΟΚ

Η προεκλογική προσπάθεια των έξι υποψήφιων αρχηγών του ΠΑΣΟΚ, που μπαίνει στην τελική ευθεία για τις εσωκομματικές εκλογές της 6ης Οκτωβρίου, συμπίπτει χρονικά με τις δραματικές εξελίξεις στο κόμμα του Κασσελάκη. Με πολιτικούς όρους, δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη συγκυρία. Την ώρα που ο κόσμος της Κεντροαριστεράς βλέπει τον εξευτελισμό του ΣΥΡΙΖΑ και ψάχνει γύρω του μια ελπίδα να πιαστεί, «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ» και μπορεί να την προσφέρει. Αρκεί να μην υιοθετήσει τα ανόητα κριτήρια των Συριζαίων (παράδειγμα, ποιος είναι εκείνος που μπορεί να κερδίσει τον Μητσοτάκη) ή τις ανερμάτιστες επιλογές τους που έφεραν την καταστροφή αντί για την επανεκκίνηση που χρειαζόταν το κόμμα τους.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το ΠΑΣΟΚ έχει την ευκαιρία στα χέρια του. Το ίδιο συνέβη και το 2012 και το 2019 και κυρίως το 2021 και το 2023 με την εκλογή Ανδρουλάκη, την εκλογική κατάρρευση Τσίπρα και τις υποκλοπές. Δεν μπόρεσε όμως να τις αξιοποιήσει γιατί δεν κατάφερε να πείσει ότι μπορεί να εξελιχθεί σε έναν νέο, ισχυρό και αξιόπιστο φορέα άσκησης εξουσίας, εναλλακτικά της Νέας Δημοκρατίας.

Το μόνο που δεν έλειψε όλα αυτά τα χρόνια από το ΠΑΣΟΚ ήταν ο σκληρός αντιπολιτευτικός λόγος προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Οπου βρήκε ευκαιρία, σε όλα τα θέματα, οικονομικά, εθνικά, κοινωνικά και θεσμικά, ακόμη και στα... μη θέματα άσκησε έντονη και επίμονη κριτική, αλλά δεν έπεισε και δεν μπόρεσε ούτε τον Κασσελάκη να κερδίσει. Ενίοτε έκανε και χρήσιμες προτάσεις ή στήριξε ορισμένες από τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης. Ωστόσο, δεν κατάφερε να κερδίσει τον ζωτικό χώρο της Κεντροαριστεράς που άφηνε πίσω του ο κατακερματισμένος ΣΥΡΙΖΑ.

Η πιο συνήθης δικαιολογία της ηγετικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ για την αποτυχία της ήταν ότι τα ΜΜΕ δεν προέβαλαν αρκετά τις θέσεις της. Λάθος εκτίμηση, αστήρικτο επιχείρημα, καθώς η πολιτική ιστορία διδάσκει ότι το «ποτάμι δεν γυρίζει πίσω», αν είναι όμως αληθινό ποτάμι και όχι όνειρο θερινής νύχτας. Τα ΜΜΕ, ειδικά σήμερα, με την τεράστια πίεση των social media, δεν μπορούν να αγνοήσουν ή ακόμη περισσότερο να εμποδίσουν τη δυναμική ανόδου ενός πολιτικού φορέα. Αλλά ακόμη κι αν το επιχειρήσουν, εκείνα θα βρεθούν ηττημένα. Η κοινωνία δεν μπορεί να παγιδευτεί και μάλιστα επί μακρόν ούτε από μέσα ενημέρωσης, αλλά ούτε και από πολιτικούς.

Οι χαμένες ευκαιρίες του ΠΑΣΟΚ σχετίζονται περισσότερο με ορισμένες, στρατηγικής σημασίας λανθασμένες επιλογές (μη κρατικά πανεπιστήμια κ.λπ.), αλλά κυρίως με το ότι δεν κατάφερε να πείσει ότι «μπορεί». Οτι μπορεί να ενώσει, να κινητοποιήσει τις αδρανείς πολιτικές δυνάμεις του χώρου της Κεντροαριστεράς (του ιστορικού ΠΑΣΟΚ) και να ενεργοποιήσει τις βαθιές ρίζες του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και το συνδικαλιστικό κίνημα. Στο τέλος να πείσει την κοινωνία ότι έχει τη γνώση και ασφαλώς τα προσόντα να κυβερνήσει καλύτερα, τιμιότερα και πιο αποτελεσματικά από τη Νέα Δημοκρατία, προς όφελος της κοινωνίας. Κάνουν λάθος όσοι πιστεύουν ότι ένα κόμμα που είναι στην εξουσία θα πέσει από μόνο του, με τη λογική του «ώριμου φρούτου».

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στη νέα ευκαιρία του ΠΑΣΟΚ και αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι ποιος από τους έξι θα κληθεί να την υλοποιήσει, δηλαδή, για να το πούμε με ποδοσφαιρικούς όρους, να «σκοράρει». Ως τώρα ο προεκλογικός λόγος των έξι υποψηφίων έδειξε έντονα δύο κοινά χαρακτηριστικά στοιχεία. Την προβολή της... συναισθηματικής ανάγκης για επιστροφή του ΠΑΣΟΚ με πυκνές αναφορές στον Ανδρέα Παπανδρέου και στον αντιμητσοτακισμό. Σε μεγάλο βαθμό, λογικά και αναμενόμενα και τα δύο. Μόνο που δεν είναι αρκετά. Ο καθένας εκ των υποψηφίων χρειάζεται να αποδείξει την ικανότητα «κυβερνησιμότητας» (ο νεολογισμός που οι δημοσκόποι διερευνούν με το ερώτημα της καταλληλότητας για πρωθυπουργό) γιατί εκεί θα κριθεί όχι μόνο το ποιος θα κερδίσει την ηγεσία του κόμματος, αλλά και η εκλογική προοπτική στις εθνικές κάλπες. Η πρώτη εντύπωση έχει πάντα μεγάλη σημασία στην πολιτική. Θυμίζω ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης μαζί με την εκλογή του στην ηγεσία της Ν.Δ. κέρδισε και την πρώτη θέση στις δημοσκοπήσεις απέναντι στον Τσίπρα.

Το φάσμα των δυνατοτήτων των έξι υποψηφίων είναι ευρύτατο. Στα πρόσωπα του ενός ή του άλλου περιλαμβάνεται η ισχυρή διείσδυσή τους στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, η υψηλή αποδοχή στους κεντρώους ψηφοφόρους, η σοβαρότητα, η εμπειρία, η νεανική ορμή, η Παπανδρεϊκή ιστορία και τα Σημιτικά παραδείγματα. Αν όλα τα παραπάνω συνυπήρχαν σε ένα πρόσωπο, θα είχαμε σίγουρα μια καλή λύση για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ. Μόνο που αυτό το πρόσωπο δεν υπάρχει, ενώ οι «συλλογικές ηγεσίες» δεν λειτούργησαν ποτέ σωστά - τουλάχιστον όχι στην Ελλάδα. Και οι έξι έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα και από αυτά θα κριθούν. Σε πρώτη φάση την ευθύνη έχουν τα στελέχη και οι φίλοι του ΠΑΣΟΚ. Εχει μεγάλη σημασία πόσοι και ποιοι θα πάνε να ψηφίσουν στις εσωκομματικές εκλογές του Οκτωβρίου. «Τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς», σαν να μην πέρασαν ακριβώς 50 χρόνια από τότε. Καλό φθινόπωρο!