Η Ευρώπη στην Πανδημία του ιού και της ύφεσης

Ανάμεσα στα 30 κράτη που εμφανίζονται πρώτα στην κατάταξη με τα περισσότερα καταγεγραμμένα κρούσματα κορωνοϊού, τα 18 είναι ευρωπαϊκά. Στην ίδια λίστα συμπεριλαμβάνονται οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ιαπωνία. Μια απλή ματιά σε αυτό τον θλιβερό κατάλογο πιστοποιεί το πόσο βαριά νοσεί το πιο προηγμένο κομμάτι του πλανήτη, αλλιώς η Δύση, με την οικονομική και όχι τη στενά γεωγραφική έννοια. Ακόμη χειρότερα, η αναλογία των θανάτων σε σχέση με το σύνολο των νοσούντων μαρτυρά με τον πλέον τραγικό τρόπο το πώς η Ευρώπη παραδόθηκε άνευ όρων στην επιδημία.

Η Ιταλία, με περίπου τα μισά κρούσματα, μετρά ήδη περισσότερους θανάτους από την Κίνα.

Η Ισπανία πλησιάζει την κορυφή με γοργό ρυθμό. Κράτη με πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομική αρένα όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία τρέχουν και δεν φτάνουν, επιβεβαιώνοντας ότι ήταν θεσμικά ανοχύρωτα - και δη στον βασικό και θεμελιώδη τομέα της δημόσιας υγείας.

Η απερισκεψία, η επιπολαιότητα, ακόμη και η αλαζονεία, μαζί με τη γραφειοκρατική δυσκαμψία και όλες τις άλλες δυσκολίες άμεσης προσαρμογής εμπρός σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης αποτελούν μερικά από τα αίτια της αναποτελεσματικότητας. Σε διάφορες δόσεις κατά περίπτωση αλλά εντέλει συνολικά, η Δύση απογοήτευσε οικτρά τους πολίτες της. Αυτή είναι η ψυχρή και δυσάρεστη αλήθεια.

Η ανάλυση των εσφαλμένων πολιτικών αποφάσεων δεν είναι ζήτημα προτεραιότητας επί του παρόντος. Η προστασία της ανθρώπινης ζωής και η καταπολέμηση της πανδημίας προέχουν. Ωστόσο, δύσκολα αντιστέκεται κανείς στον πειρασμό να διερωτηθεί εάν θα υπάρξει διερεύνηση των αίτιων της τραγωδίας, καταμερισμός ευθυνών κ.λπ. - όταν βεβαίως η κρίση θα έχει παρέλθει. Εκτός και αν, όταν πλέον ο κορωνοϊός θα έχει εξουδετερωθεί, με την περίοδο της φονικής του έξαρσης θα ασχολούνται μόνο δημιουργοί ντοκιμαντέρ.

Γενικότερα, όμως, με τις περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις σε βαθιά απόγνωση, εκτίθενται πρώτοι από όλους ιδιοσυγκρασιακοί -εκκεντρικοί, αν προτιμάτε- ηγέτες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μπόρις Τζόνσον. Καταφεύγουν σε λεονταρισμούς και μεγαλοστομίες, σε μια προσπάθεια να αποσείσουν την τεράστια ευθύνη που φέρουν οι ίδιοι επειδή υποτίμησαν τον θανάσιμο κίνδυνο και ολιγώρησαν σχεδόν εγκληματικά. Και είναι, αντικειμενικά, ιδιαιτέρως παρήγορο για εμάς τους Ελληνες να νιώθουμε, έστω και για μία φορά στην Ιστορία μας ως σύγχρονου κράτους, ότι η δική μας κυβέρνηση δεν παρατάχθηκε ανέτοιμη απέναντι στην απειλή.

Τότε τα μέτρα έμοιαζαν υπερβολικά, σήμερα όμως ξέρουμε ότι τόσο αυτά όσο και όλα όσα ελήφθησαν τις επόμενες ημέρες είναι τα απολύτως απαραίτητα. Οπως απαραίτητα, καίρια, αλλά καθόλου αυτονόητα είναι τα μέτρα προστασίας της οικονομίας και ιδιαίτερα των εργαζομένων.

Π.χ. το επίδομα των 800 ευρώ για το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων. Το οποίο, βέβαια, δεν αρκεί για να αντισταθμίσει την ανυπολόγιστη ζημιά, τις απολύσεις που ήδη έγιναν, τη μη πρόσληψη εποχιακών, τις απώλειες θέσεων εργασίας που μετρώνται σε δεκάδες χιλιάδες. Παρ’ όλα αυτά, η αναθεώρηση του Προϋπολογισμού με τη χορήγηση επιπλέον 10 δισ. ευρώ από το κράτος στην αγορά, η απαλλαγή από τα ασφυκτικά πρωτογενή πλεονάσματα, όπως και το ότι η Ελλάδα, για πρώτη φορά, συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αποτελούν όλα δείγματα συνετής διαχείρισης.

Είναι σημαντικές νίκες σε μάχες που μαίνονται παράλληλα με τον παγκόσμιο πόλεμο κατά του κορωνοϊού. Εναν πόλεμο στον οποίο η Ενωμένη Ευρώπη, η Δύση γενικότερα, προς το παρόν χάνει κατά κράτος στο καθαυτό υγειονομικό πεδίο. Ας ελπίσουμε ότι έχει τουλάχιστον μια καλύτερη και πιο αποτελεσματική στρατηγική για την οικονομία. Η ύφεση δεν πρέπει να εξελιχθεί σε μια δεύτερη πανδημία. Κανείς δεν θα την άντεχε.