Νέο Πτωχευτικό – Εξωδικαστικές ρυθμίσεις - Διαμεσολάβηση

Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (www.ofeiles.gov.gr) με σκοπό να παρέχειβιώσιμες λύσεις σε επιχειρήσεις και υπερχρεωμένα νοικοκυριά, με συνολική αντιμετώπιση χρεών σε Εφορία, Ασφαλιστικά Ταμεία, Τράπεζες και Funds.

Περίπου έξι μήνες μετά τη ψήφιση του νόμου 4738/27-10-2020 για τη «ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας», παρέχεται η δυνατότητα για μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής έως 420 δόσεις (35 έτη) για χρέη προς Τράπεζες και έως 240 δόσεις (20 έτη) για χρέη σε Εφορία και Ταμεία. Η ρύθμιση αφορά παλαιά καινέα χρέη (10.000 ευρώ και άνω) με την προϋπόθεση να μην οφείλονται μόνο σεέναν μόνο φορέα κατά 90%. Συνεπώς όσοι έχουν οφειλές κάτω των 10.000 ευρώ,δεν εντάσσονται στη ρύθμιση, χρειάζεται να προσφύγουν με απευθείας διαπραγματεύσεις προς τους πιστωτές τους, την Εφορία ή τα ΑσφαλιστικάΤαμεία.

Οι οφειλέτες πρέπει να έχουν χρέη σε δύο τουλάχιστον πιστωτές, π.χ. Εφορία και Ταμεία ή τράπεζες και Δημόσιο, χωρίς βεβαίως να παρέχεται η δυνατότητα επιλογής ρύθμισης με μερικούς μόνο πιστωτές. Πρόκειται για ρύθμιση του συνόλου των οφειλών.

Όλη η διαδικασία θα γίνεται αυτόματα μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και θα ολοκληρώνεται εντός 2 μηνών – χωρίς τη γραφειοκρατία και την χρονική καθυστέρηση του εξωδικαστικού μηχανισμού του ν. 4469/2017, ενώ η λύση θα δίνεται βάσει ειδικού αλγορίθμου, που θα υπολογίζει την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη. Με λίγα λόγια, με την παρούσα διαδικασία του νόμου της δεύτερης ευκαιρίας δημιουργείται ένα νομικό σύστημα, απόρροια της τεχνολογίας φυσικά, που παραπέμπει σε τεχνικές λύσεις - αρκετά προοδευτικές για την ελληνική έννομη τάξη- στη προσπάθεια να δοθεί αποτελεσματική και οριστική λύση στο ακανθώδες ζήτημα των οφειλών σε Εφορία, Ταμεία, Τράπεζες και Funds.

Εάν σκεφτεί κανείς ότι το μεγαλύτερο μέρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στηρίχτηκε για την επιβίωση του στις κρατικές ενισχύσεις που ολοκληρώνονται σύντομα, ο νόμος της δεύτερης ευκαιρίας, φιλοδοξεί να τρέξει σε γρήγορες προθεσμίες, να διασώσει οφειλέτες που έχουν τα κριτήρια να ενταχθούν, αλλά και να ανακουφίσει νοικοκυριά με βιώσιμες λύσεις από την χρόνια ταλαιπωρία των εισπρακτικών εταιρειών που παρατηρήθηκε ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν σταμάτησαν διόλου να απειλούν με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς δανειολήπτες και εγγυητές, ακόμα και κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ήταν άλλωστε αναμενόμενο πως το πρόβλημα των κόκκινων δανείων θα ενταθεί όταν οι δανειολήπτες θα έμεναν εκτός της ομπρέλας προστασίας των μέτρων στήριξης, όπερ και εγένετο.

Αυτή η νέα μορφή εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης των άνω οφειλών ωστόσο προβληματίζει, όταν διαβάζει κανείς στο νόμο (άρθρο 5 παρ. 2) ότι οι χρηματοδοτικοί φορείς διατηρούν διακριτική ευχέρεια ως προς την υποβολή πρότασης ρύθμισης οφειλών και δεν υποχρεούνται να υποβάλουν προτάσεις.

Δεν νοείται πραγματικά εξωδικαστική ρύθμιση χωρίς υποχρεωτική παρουσία των Πιστωτικών Ιδρυμάτων και των Εταιρειών Διαχείρισης. Ακόμα όμως και με αυτή τη μορφή που έχει ο νόμος, χρειάζεται η ουσιαστική παρουσία των χρηματοδοτικών φορέων.

Υπάρχει πληθώρα δανειοληπτών, που διαβάζοντας τις μέρες αυτές σε έντυπο και ηλεκτρονική τύπο αναμένει τις προτάσεις των Τραπεζών και των εταιρειών διαχείρισης: «420 δόσεις για χρέη προς Τράπεζες». Ακούγεται ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, αλλά θα είναι έτσι; Διαβάζουμε επίσης: «μεγάλα κουρέματα στα χρέη σε Τράπεζες». Θα δώσουν προτάσεις οι Τράπεζες; Σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, αποτελέσματα θα παράγονται στις ρυθμίσεις, εφόσον όμως η πλειοψηφία των χρηματοδοτικών φορέων αποδέχεται την αίτηση και συναινεί στη διατύπωση συγκεκριμένης πρότασης. Σε αυτή και μόνη τη περίπτωση θα υπάρχει ρύθμιση η οποία θα επιβάλλεται σε όλους τους πιστωτές.

Μπορεί ο νόμος να αναφέρεται σε διακριτική ευχέρεια των χρηματοδοτικών φορέων και όχι σε υποχρέωση τους, η συμμετοχή τους ωστόσο αποτελεί το μυστικό της επιτυχίας για την επίτευξη συμφωνίας. Αναμένουμε να δούμε τη στάση των τραπεζών στα αιτήματα ρύθμισης μέσω αυτής της διαδικασίας. Σε αυτή τη περίπτωση θα μιλάμε για παροχή δεύτερης ευκαιρίας, με πραγματικές ευκαιρίες για διευθέτηση τραπεζικών οφειλών.

Τέλος, μία από τις καινοτομίες του νέου πτωχευτικού νόμου, μεταξύ άλλων, είναι και ο θεσμός της χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης με σκοπό την εξεύρεση μία επωφελούς συμβιβαστικής λύσης με τα πιστωτικά ιδρύματα και τις εταιρείες διαχείρισης.

Σε ποια φάση όμως της διαδικασίας προτείνεται η διαμεσολάβηση; Εάν λοιπόν οι συμμετέχοντες πιστωτές καταθέσουν την πολυπόθητη πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη, εκείνος, εντός 10 ημερών από τη λήψη της πρότασης έχει το δικαίωμα να καταθέσει αίτημα υποβολής σε διαμεσολάβηση και την ευθύνη για τη διαμεσολάβηση αναλαμβάνει φυσικά ένας διαπιστευμένος διαμεσολαβητής του ν. 4640/2019, ο οποίος διαθέτει ειδική εκπαίδευση και εξειδικευμένες γνώσεις. Στη περίπτωση αυτή, θα πρέπει βέβαια και οι πιστωτές να αποδεχτούν τη πρόταση για διαμεσολάβηση. Είναι σημαντικό ο θεσμός της χρηματοοικονομικής διαμεσολάβησης να υποστηριχθεί από τις τράπεζες και να λειτουργήσει στη πράξη.

Είναι πραγματικά ευκαιρία, οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης να εντάξουν τη διαμεσολάβηση στα πλαίσια του νέου νόμου για να μπορέσουν άλλωστε να συγκρίνουν πόσο αποδοτική είναι η διαδικασία αυτή σε σχέση με τις μέχρι σήμερα χρησιμοποιούμενες κλασικές διαδικασίες διαχείρισης των κόκκινων δανείων.

-----------------------------------------------------------------------------------------------
* H Νανά Παπαδογεωργάκη είναι Δικηγόρος Αθηνών,, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔ,UK, USA, Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών