Μια ριζοσπαστική πρόταση για το ΕΣΥ

Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος προτείνει «τη μετατροπή της νομικής μορφής των νοσοκομείων από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως συμβαίνει στη συντριπτική πλειοψηφία των νοσοκομείων της Ε.Ε. Το σύνολο των δημοσίων νοσοκομείων θα πρέπει να υπάγεται απευθείας σε έναν νέο εξειδικευμένο δημόσιο οργανισμό, το ΕΣΥ ΝΠΔΔ, ο οποίος θα αναλάβει την οργάνωση, διοίκηση και λειτουργία όλης της προσφοράς δημοσίων υπηρεσιών Υγείας στη χώρα, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας. Το ΕΣΥ ΝΠΔΔ θα αποτελεί τον μητρικό φορέα και θα διαθέτει σύγχρονη οργάνωση και προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης (προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ). Τα εργασιακά δικαιώματα των ήδη υπηρετούντων εργαζομένων σε αυτά πρέπει να διασφαλιστούν, καθώς και η δωρεάν πρόσβαση όλων των πολιτών. Επίσης προτείνουμε ειδική διαδικασία επιλογής των διοικήσεων των δημοσίων νοσοκομείων (με πιθανή ανάμειξη του ΑΣΕΠ), με τεχνοκρατικά κριτήρια και αδιάβλητο τρόπο, ώστε να αποκλειστούν πολιτικές παρεμβάσεις».

Πρόκειται για την πιο υπεύθυνη θέση συνδικαλιστικού φορέα που έχει διατυπωθεί στη χώρα σε όλη την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Αξίζουν συγχαρητήρια σε αυτούς τους πρωτοπόρους συνδικαλιστές που τιμάνε το αξίωμά τους και στοχεύουν στη δραστική βελτίωση των υπηρεσιών υγείας που θα απολαμβάνουν οι πολίτες, ενώ την ίδια στιγμή δημιουργούνται οι συνθήκες για την αναβάθμιση των εργασιακών και μισθολογικών συνθηκών των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού των νοσοκομείων του ΕΣΥ. Η θέση του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου έχει τεκμηριωθεί πλήρως σε σειρά σχετικών μελετών του Πανεπιστημίου Πειραιώς για την αναδόμηση και αναδιοργάνωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Στις μελέτες αυτές έχει διαπιστωθεί ότι την περίοδο της Μεταπολίτευσης όλες οι θεσμικές αλλαγές στο σύστημα υγείας της χώρας είχαν εστιάσει το ενδιαφέρον τους αποκλειστικά στην πλευρά της «προσφοράς» με την κατασκευή και λειτουργία των νοσοκομείων του ΕΣΥ.

Μέχρι πρόσφατα είχε αγνοηθεί συστηματικά το πρόβλημα της χρηματοδότησης και, κυρίως, της διανομής της φροντίδας υγείας που συγκροτούν την πλευρά της ζήτησης υπηρεσιών υγείας. Η κατάσταση αυτή έχει πλέον ανατραπεί με τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ το 2011. Η επισκόπηση της διεθνούς εμπειρίας δείχνει ότι ο διαχωρισμός των λειτουργιών της προσφοράς και της ζήτησης υπηρεσιών υγείας αποτελεί την κατευθυντήρια αρχή αναδιοργάνωσης των συστημάτων υγείας στην Ευρώπη. Επομένως, αποτελεί στρατηγικό στόχο για το ελληνικό σύστημα υγείας η δημιουργία εσωτερικής αγοράς στον τομέα της υγείας που θα συγκροτείται από τον ΕΟΠΥΥ (από την πλευρά της ζήτησης) και το ΕΣΥ ΝΠΔΔ (από την πλευρά της προσφοράς). Μέσα από τις διαδικασίες χρηματοδότησης της αγοράς υπηρεσιών υγείας που θα κάνει ο ΕΟΠΥΥ θα επηρεαστούν και θα προσαρμοστούν οι δράσεις όλων των δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων καθώς και των λοιπών παρόχων υπηρεσιών υγείας. Παρόμοιες στρατηγικές έχουν υιοθετηθεί από όλα τα αναπτυγμένα συστήματα υγείας από τα τέλη της δεκαετίας του ’80, με εξαιρετικά αποτελέσματα.

Με την προτεινόμενη ρύθμιση για τη δημιουργία του ΕΣΥ ΝΠΔΔ επιχειρείται μια υπέρβαση της τραγικής υστέρησης του υπουργείου Υγείας στη διοίκηση, οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Το υπουργείο Υγείας, όπως και η υπόλοιπη δημόσια διοίκηση, κινείται συνήθως με βάση γραφειοκρατικές διαδικασίες, μακριά από τις σύγχρονες απαιτήσεις οργάνωσης και διαχείρισης πολυάριθμων, τεράστιων και πολύπλοκων παραγωγικών μονάδων, όπως είναι τα δημόσια νοσοκομεία. Πρέπει να γίνει σαφές ότι η πρόταση για τη δημιουργία του ΕΣΥ ΝΠΔΔ βασίζεται στην εκτίμηση ότι τα δημόσια νοσοκομεία πρέπει να εξυπηρετούν αποκλειστικά τα συμφέροντα των ασθενών και όχι των πολιτικών και συνδικαλιστικών παραγόντων.

Τέλος, η νέα νομική μορφή των κρατικών νοσοκομείων θα τους δώσει τη δυνατότητα να ξεπεράσουν τις αγκυλώσεις του ενιαίου μισθολογίου του Δημοσίου και να θεσπίσουν κίνητρα οικονομικής και κλινικής αποδοτικότητας που θα διαφοροποιήσουν τις αμοιβές των γιατρών, των νοσηλευτών και των διοικητικών υπαλλήλων, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας. Τα επιπλέον έσοδα θα κατανέμονται με βάση σχετική συλλογική σύμβαση που θα έχει συναφθεί μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Η αύξηση της παραγωγής και της παραγωγικότητας των νοσοκομείων του ΕΣΥ ΝΠΔΔ, σε συνδυασμό με την τεχνοκρατική στελέχωση των διοικήσεων των νοσοκομείων, θα έχει θεαματικά αποτελέσματα στην αύξηση της προσέλευσης ασθενών και των εσόδων, στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, στον περιορισμό των δαπανών στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια και, κυρίως, στη μείωση της σπατάλης.

Αν πράγματι επιτευχθεί η αναμενόμενη βελτίωση των υπηρεσιών των δημόσιων νοσοκομείων, τότε, εκτός των γενικότερων ωφελειών, θα προκληθεί και μεγάλη προσέλκυση νέων εσόδων στο ΕΣΥ. Αυτά θα προέλθουν κυρίως από την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά, η οποία θα σπεύσει ασμένως να αγοράσει υπηρεσίες υγείας με χαμηλότερο κόστος ώστε να μειώσει τα ασφάλιστρα και να επεκτείνει την ασφαλιστική κάλυψη του πληθυσμού. Τα νέα έσοδα θα ενισχύσουν σημαντικά τις αμοιβές των γιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού του ΕΣΥ.

Στο προτεινόμενο σχήμα οι ίδιοι οι εργαζόμενοι θα έχουν τα κίνητρα να βελτιώνουν συνεχώς το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών και θα είναι υπερήφανοι που θα εργάζονται σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας που θα είναι εφάμιλλο ή καλύτερο του ιδιωτικού τομέα, όπως συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.