Επιχείρηση διεύρυνσης από αριστερά (και ολίγον κεντροδεξιά)

Καλές οι συμβουλές του Λούλα και του Μοράλες στον Τσίπρα για το πώς μπορεί να επιστρέψει στα κυβερνητικά έδρανα, όμως ο Αλέξης για σηματωρό του έχει τον Αλ Πατσίνο, ο οποίος στον «Σημαδεμένο» έλεγε: «Υπάρχει μόνο ένας νόμος: κάν’ το πρώτος, κάν’ το μόνος σου και συνέχισε να το κάνεις». Το έκανε πρώτα στο συνέδριο όταν, ενάντια στην παράδοση και τους αριστερούς του ΣΥΡΙΖΑ, ανακήρυξε εαυτόν αρχηγό του κόμματος.

Το έκανε με την Πόπη Τσαπανίδου, χωρίς να ρωτήσει κανέναν για το ποιος θα είναι ο εκπρόσωπος της Κουμουνδούρου μέχρι τις εκλογές. Και θα συνεχίσει, όπως λένε οι πληροφορίες από το περιβάλλον του, να το κάνει με τους υποψήφιους βουλευτές και την ομάδα με την οποία προτίθεται να κυβερνήσει στην περίπτωση που κερδίσει τις εκλογές.

Ο Αλέξης είναι πεπεισμένος ότι η μάχη της κάλπης ουσιαστικά θα είναι μια αναμέτρηση ανάμεσα στον ίδιο και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Καλά τα κόμματα και τα προγράμματά τους, αλλά τα πρόσωπα είναι αυτά που θα καθορίσουν το αποτέλεσμα. Οι πολίτες θα ψηφίσουν με κριτήρια την ικανότητα επίλυσης των -οικονομικών, κοινωνικών, εθνικών κ.ά.- προβλημάτων, την αξιοπιστία ως προς την τήρηση των προγραμματικών δεσμεύσεων και υποσχέσεων και την ενσυναίσθηση των Μητσοτάκη και Τσίπρα για τα όσα δύσκολα βιώνουν οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, τα νοικοκυριά και ιδιαίτερα οι φτωχοί και οι αδύναμοι. Πρωτίστως στα πρόσωπα και δευτερευόντως στα κόμματα θα δώσουν την ψήφο τους οι πολίτες. Και όχι μόνο για τους υποψήφιους πρωθυπουργούς, αλλά και για τους υπουργούς, για όσους τέλος πάντων πιθανολογείται ότι θα αναλάβουν κυβερνητικά καθήκοντα.

Δεν αρκεί να έχεις καλό πρόγραμμα για την υγεία, την παιδεία, την ασφάλιση και την ασφάλεια χρειάζεται να ξέρουν οι ψηφοφόροι και ποιοι θα το εφαρμόσουν. Αν, για παράδειγμα, οι πολίτες προτιμούν το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για το ΕΣΥ και στη θέση του υπουργού είναι να πάει ο Πολάκης, μάλλον θα προτιμήσουν να πουν «να μας λείπει το βύσσινο».

Αντίθετα, ίσως να μην έχουν κανένα πρόβλημα αν ο βουλευτής Χανίων αναλάβει κάποιο πόστο που να σχετίζεται με την πάταξη της διαφθοράς, όπου εσχάτως διακρίνεται καθώς έχει «φάει» δύο βουλευτές της Ν.Δ. (Πάτσης, Χειμάρας) και έχει αποκαλύψει τις... αμαρτίες άλλων δύο και έπεται, όπως λέει, και συνέχεια με δύο ακόμη περιπτώσεις - μία από την κεντρική Μακεδονία και μία από την Πελοπόννησο.

Οι υποψήφιοι

Πάντως... φως για τους εκλεκτούς του Τσίπρα που θα στελεχώσουν την ηγετική/κυβερνητική του ομάδα δεν θα δούμε πολύ σύντομα. Μπορεί ο ίδιος από τον Πειραιά, μετά τον αγιασμό των υδάτων, να δήλωσε ότι «χρειαζόμαστε περισσότερο φως», όμως η αναφορά του ήταν για τη Ν.Δ., επί των ημερών της οποίας «περπατάμε», όπως είπε, «στο σκοτάδι», και όχι για το κόμμα του και αυτούς που θα αναλάβουν να μας δώσουν τα φώτα τους (ή να μας τα αλλάξουν) σε περίπτωση που κερδίσουν τις εκλογές και καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση με το ΠΑΣΟΚ, όπως είναι ο διακηρυγμένος του στόχος.

Θα δούμε όμως... φως εντός του Ιανουαρίου για το ποιοι θα είναι οι υποψήφιοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θα τους μάθουμε όλους, αλλά τους περισσότερους. Οπως μεταδίδεται από την Κουμουνδούρου, την ερχόμενη εβδομάδα θα συνεδριάσει η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ προκειμένου να συμφωνηθεί η λίστα των πολιτευτών, η οποία θα τεθεί προς έγκριση στην Κεντρική Επιτροπή.

Προσώρας, όπως υποστηρίζεται, είναι έτοιμο το 70% των υποψηφίων και ανά πάσα στιγμή μπορεί να δοθεί στη δημοσιότητα, αφού πλέον είναι γνωστές και οι αλλαγές που επέρχονται στις εκλογικές περιφέρειες με τη νέα απογραφή.

Να σημειώσουμε ότι οι αλλαγές στις εκλογικές περιφέρειες έχουν «θύματα» και για τον ΣΥΡΙΖΑ, ιδιαίτερα σε αυτές όπου χάνεται έδρα, αλλά η εντολή του Τσίπρα είναι να μην υπάρξει καμία μετακίνηση προς πολυπληθέστερη περιφέρεια προκειμένου κάποιοι βουλευτές να επανεκλεγούν. Το ίδιο θα ισχύσει και για άλλους επώνυμους υποψήφιους που μπορεί στο παρελθόν να ήταν βουλευτές και υπουργοί, όμως το 2019 έμειναν εκτός νυμφώνος.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν θέλει να δοθεί η εντύπωση ότι φοβούνται πως θα χάσουν τις εκλογές και γι’ αυτό ψάχνουν να βρουν πού είναι καλύτερα για να εκλεγούν. Κατά συνέπεια, είναι δύσκολο, για παράδειγμα, να συναινέσει στη μετακίνηση του Σταθάκη από τα Χανιά στην Αττική. Τυχόν μετακίνησή του δεν θα έδειχνε μόνο ηττοπάθεια, αλλά θα έχανε ο ΣΥΡΙΖΑ και ένα τμήμα ψηφοφόρων, εν προκειμένου από τον αστικό κόσμο των Χανίων, το οποίο ψηφίζει τον Σταθάκη, αλλά παθαίνει αλλεργία και μόνο που ακούει το όνομα Πολάκης.

Αντίθετα, η παραμονή του Σταθάκη στο ψηφοδέλτιο των Χανίων στέλνει το μήνυμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ διεκδικεί και δεύτερο βουλευτή ή και περισσότερους εφόσον πανελλαδικά έρθει πρώτο κόμμα. Το ίδιο ισχύει και για άλλες περιπτώσεις που έχουν ακουστεί, όπως του Κατρούγκαλου από τον Βόρειο Τομέα της Αθήνας στον Πειραιά ή της Τελιγιορίδου στη Θεσσαλονίκη από την Καστοριά που γίνεται μονοεδρική.

Η εντολή του Τσίπρα είναι σαφής: πάμε για να κερδίσουμε τις εκλογές και η συμπεριφορά μας πρέπει να το επιβεβαιώνει. Οτιδήποτε ακυρώνει το μήνυμα της νίκης και πριμοδοτεί προσωπικές στρατηγικές διάσωσης δεν γίνεται αποδεκτό. Ο ίδιος διατηρεί το (αρχηγικό) προνόμιο να ανακοινώνει κατά το δοκούν πρόσωπα τα οποία συμβολίζουν τη διεύρυνση, όπως των δύο βουλευτών Αδαμοπούλου και Μπακαδήμα, οι οποίες έφυγαν από το κόμμα του Βαρουφάκη και πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Αλέξης θέλει πάντως οι επόμενες προσχωρήσεις που θα ανακοινώσει να είναι περισσότερο ηχηρές, να κάνουν «γκελ» στην κοινωνία και να προέρχονται από το λεγόμενο «ιστορικό ΠΑΣΟΚ» και την παραδοσιακή Αριστερά. Μάλιστα, αναζητά και πρόσωπα (πέραν του Αντώναρου, ο οποίος μάλλον θα πολιτευτεί στην Α’ Αθήνας) που να προέρχονται από την Κεντροδεξιά, και ιδιαίτερα από την καραμανλική πτέρυγα, εφόσον, όπερ και το πιθανότερο, ο Κώστας Καραμανλής δεν είναι υποψήφιος.

Οι ισορροπίες

Κάποιοι στον ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν ευχαριστημένοι αν στην αμφίπλευρη διεύρυνση που επιθυμεί ο Τσίπρας περιλαμβάνονταν, για λόγους ιδεολογικοπολιτικής ισορροπίας, και κάποιες προσωπικότητες από τον χώρο της προοδευτικής διανόησης και της ριζοσπαστικής Αριστεράς, που πήραν αποστάσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο της διακυβέρνησης (2015-2019), αλλά δεν θέλουν να συνεχίσει να κυβερνά η Δεξιά, επειδή θεωρούν ότι απειλείται το κοινωνικό κράτος και φαλκιδεύονται τα δικαιώματα των πολιτών.

Και ο ίδιος ο Τσίπρας θα το ήθελε αφού, παρά τη συνεχή μετακίνησή του προς το Κέντρο, η καρδιά του συνεχίζει, λένε όσοι τον γνωρίζουν καλά, να χτυπάει αριστερά. Δεν είναι τυχαίο, σύμφωνα με τα λεγόμενα συνομιλητών του, ότι λόγω και του παρελθόντος αισθάνεται περισσότερο άνετα με τους αριστερούς ηγέτες της Λατινικής Αμερικής, όπως έδειξε και το ταξίδι του στη Βραζιλία για την ορκωμοσία του προέδρου Λούλα, παρά με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι, όπως πιστεύει, οδηγούν την Ε.Ε. σε αποδιοργάνωση και παρακμή.

Επιπροσθέτως, ο Αλέξης θα ήθελε και για έναν ακόμη λόγο να ευδοκιμήσει προς τα αριστερά η αμφίπλευρη διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ. Επειδή η πέραν του ΣΥΡΙΖΑ Αριστερά πιθανολογείται ότι (σύμφωνα με τα εκλογικά δεδομένα του 2019 και το σύστημα της απλής αναλογικής) θα συγκεντρώσει ποσοστό κοντά στο 12% (ΚΚΕ 6%, Βαρουφάκης 3%, Ζωή Κωνσταντοπούλου με ΛΑΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλες εξωκοινοβουλευτικές κινήσεις 3%) και κατά συνέπεια ο Τσίπρας στις δεύτερες εκλογές, με την ενισχυμένη αναλογική, θα μπορούσε στο ποσοστό του να προσθέσει ακόμη και 3%-4%, αφήνοντας εκτός Βουλής τον Βαρουφάκη και περιορίζοντας τη δύναμη του ΚΚΕ, εάν ο Περισσός επιμένει στην άρνησή του να συμπράξει στην αλλαγή φρουράς σε ό,τι αφορά τη διακυβέρνηση της χώρας.

Κάποιοι στην Κουμουνδούρου ελπίζουν ότι οι πέραν του ΣΥΡΙΖΑ αριστεροί ψηφοφόροι θα προτιμήσουν να «δανείσουν» την ψήφο τους στον Τσίπρα από την πρώτη Κυριακή προκειμένου να φύγει ο Μητσοτάκης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει -σύμφωνα με το σενάριο όσων από την Κουμουνδούρου το διακινούν- ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα (πρέπει να) πέσει κάτω από το 30% και η Ν.Δ. δεν θα ξεπεράσει το 33%.

Με τη Ν.Δ. κάτω από το 33% το σενάριο της αυτοδυναμίας, στις δεύτερες εκλογές, θα μοιάζει -και θα είναι- αδύνατο, ενώ εάν ο ΣΥΡΙΖΑ βρεθεί στην περιοχή του 30% μπορεί στις δεύτερες εκλογές να παλέψει ακόμη και για την πρωτιά ή στη χειρότερη περίπτωση να είναι ρυθμιστής του κυβερνητικού παιχνιδιού, αφού τρίτες εκλογές, όπως παραδέχονται σχεδόν όλοι, αποκλείεται να υπάρξουν.

Εξυπακούεται πως αν στις πρώτες εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι πρώτο κόμμα και με το ΠΑΣΟΚ δεν σχηματίσουν κυβερνητική πλειοψηφία στις δεύτερες, η Κουμουνδούρου δεν θα έχει κυβερνητικό αφήγημα και το «εγώ ή το χάος» του Μητσοτάκη θα έχει μεγαλύτερο ακροατήριο.

Οι εκλογές

Καλά όλα αυτά, αλλά στην πολιτική τα γεγονότα τις περισσότερες φορές είναι πιο πεισματάρικα από αυτά της ζωής. Πρώτον, δεν ξέρουμε πότε ακριβώς θα γίνουν οι εκλογές. Είναι διαφορετικό να γίνουν 26 Μαρτίου ή 9 Απριλίου και διαφορετικό να γίνουν 21 Μαΐου ή 25 Ιουνίου.

Δεύτερον, δεν ξέρουμε ποιο θα είναι το εκλογικό σώμα αν οι εκλογές γίνουν αρχές της άνοιξης ή αρχές του καλοκαιριού. Αν θα έχουμε μεγάλη ή μικρή συμμετοχή των νέων και των νεαρής ηλικίας ψηφοφόρων, όπου προηγείται ο ΣΥΡΙΖΑ. Και αν η συμμετοχή θα συνεχίσει να είναι μεγαλύτερη από την αποχή ή για πρώτη φορά θα δούμε το φαινόμενο που ευδοκιμεί και αλλαχού: η αποχή να είναι μεγαλύτερη από τη συμμετοχή. Σημειώνουμε ότι από το 2009 και μετά προσέρχονται στις κάλπες ολοένα πιο λίγοι, και μάλιστα στις τελευταίες εκλογές η αποχή ξεπέρασε το 42%.

Και τρίτον, ποια θα είναι τα διακυβεύματα των εκλογών; Θα είναι η οικονομία, η ακρίβεια, ο πληθωρισμός, οι αντοχές των νοικοκυριών και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων; Και τι ρόλο θα παίξουν στο αποτέλεσμα το Ταμείο Ανάκαμψης και η επενδυτική βαθμίδα; Θα είναι τα λεγόμενα «εθνικά θέματα» και τι θα γίνει σε περίπτωση που υπάρξει κάποια επιθετική ενέργεια από την Τουρκία, η οποία επίσης προσέρχεται στις κάλπες; Θα είναι ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση, η κλιματική καταστροφή; Οι υποκλοπές, ο Πάτσης, ο Χειμάρας, κάτι ή κάποιος άλλος;

Ο χρόνος, η συμμετοχή και τα διακυβεύματα των εκλογών ενδεχομένως, για να επανέλθουμε και στην αρχή των προβληματισμών του Τσίπρα, ίσως παίξουν μεγαλύτερο ρόλο από τα πρόσωπα και τα κομματικά προγράμματα. Και πιθανότατα το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ για «δικαιοσύνη παντού και σε όλους» να μην αποδειχθεί αποτελεσματικό σε έναν λαό που δεν διακρίνεται για την αλληλεγγύη του, αλλά προτιμά... να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα. Οπως επίσης λίγους πείθει το επιχείρημα περί νεοφιλελευθερισμού. Ο Τσίπρας το είπε και το 2019 και δεν έπιασε. Πόσο μάλλον τώρα που ο Μητσοτάκης ξεπέρασε σε οικονομικό λαϊκισμό και παροχολογία ακόμη και τον Τσίπρα, μοιράζοντας αφειδώς επιδόματα και επιχορηγήσεις.

Δεν δίνει μόνο στις ελίτ και τους φίλους του, όπως λέει η αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά μοιράζει και στον κάθε... πικραμένο 200ευρα και 500ευρα. Κάνουν λάθος στον ΣΥΡΙΖΑ αν νομίζουν ότι τα 65 δισ. που μοίρασε η κυβέρνηση σε τριάμισι χρόνια δεν θα παίξουν ρόλο στο εκλογικό αποτέλεσμα. Θα παίξουν και μάλιστα πολύ μεγαλύτερο από την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη και του στρατηγού Κωνσταντίνου Φλώρου από την ΕΥΠ...