Τα συμπεράσματα της ευρωκάλπης

Πρώτον, η Ευρώπη συντηρικοποιείται. Στρέφεται δεξιά. Επιπροσθέτως, η ταλάντωση του πολιτικού εκκρεμούς κινείται προς τα ακροδεξιά. Μετά τα αποτελέσματα έχουμε πτώση των κυβερνήσεων σε δύο χώρες (Γαλλία και Βέλγιο), ενώ στη Γερμανία τρίζει η κυβέρνηση συνασπισμού του SPD. Oι σοσιαλδημοκράτες όχι μόνον έχασαν την πρωτιά από τους Χρισταινοδημοκράτες, αλλά είδαν να τους προσπερνά και το ακροδεξιό AFD.

Δεύτερον, δίπλα στην Μαρίν Λε Πεν και την Τζόρτζια Μελόνι πρέπει να τοποθετήσουμε και την συμπρόεδρο της Εναλλακτικής για την Γερμανία (AFD) Αλίς Βάιντελ. Παλαιότερα, για να περιγράψουμε την τριμερή συνεργασία για άσκηση εξουσίας είτε στο εσωτερικό μιας χώρας είτε στο διεθνές σύστημα ομιλούσαμε για τριανδρία Στη νέα Ευρώπη φαίνεται ότι θα έχουμε μια γυναικεία τριαρχία. Το όνομα της πολιτικής εξουσίας στην Ευρώπη είναι γυναίκα. Και μάλιστα με αυταρχική έως και φασίζουσα μορφή. Και θα έχει βαρύνοντα ρόλο στις ευρωπαϊκές υποθέσεις αφού η (βασίμως πιθανολογούμενη) σύμπηξη μετώπου της ακροδεξιάς και των συντηρητικών στο ευρωκοινοβούλιο τους τοποθετεί, σε επίπεδο εδρών, στη δεύτερη θέση.

Τρίτον, στα καθ’ ημάς η πρωτοφανής αποχή (60%) είναι αυτή που χρωμάτισε την εκλογική αναμέτρηση και εν πολλοίς θα καθορίσει και τη επόμενη ημέρα στα κόμματα, το πολιτικό σύστημα και την κυβέρνηση. Αναμφίβολα εγείρονται ζητήματα δημοκρατικής νομιμοποίησης και κοινοβουλευτικής αντιπροσώπευσης, τις επιπτώσεις των οποίων θα τις δούμε εναργέστερα εν καιρώ.

Τέταρτον, η απαρέσκεια των πολιτών για την υφιστάμενη πολιτική τάξη, τις ασκούμενες κυβερνητικές πολιτικές, αλλά και την επάρκεια της αντιπολίτευσης δείχνει ότι η κοινωνία αναζητεί κάτι διαφορετικό αφενός για εκφράσει, μέσω αυτού, τις αγωνίες, τους φόβους και τις επιθυμίες της, αλλά και για να το εμπιστευθεί στην επίλυση των προβλημάτων της.

Πέμπτον, η ΝΔ ηττήθηκε αφού δεν έπιασε τον στόχο του 33% που είχε θέσει ο πρωθυπουργός. Επίσης, το ποσοστό της έπεσε κάτω από το 30%, κάτι που όλοι, περιλαμβανομένων και των κυβερνητικών στελεχών, θεωρούσαν πως εφόσον συμβεί θα συνιστούσε σοβαρή ήττα, η οποία θα είχε προβλήματα στη διαχείρισή της. Το γεγονός ότι βρέθηκε και 13 μονάδες κάτω από το ποσοστό των βουλευτικών εκλογών (28% από 41%) καθιστά την ήττα της ΝΔ ακόμη πιο οδυνηρή. Ο ανασχηματισμός του υπουργικού συμβουλίου δεν θα είναι η λύση εάν δεν συνδυαστεί και με αλλαγή κυβερνητικών προτεραιοτήτων και πολιτικών.

Έκτον, η αξιωματική αντιπολίτευση διατήρησε τη δεύτερη θέση στον εκλογικό χάρτη με νέα όμως μείωση του ποσοστού της. Από το 17,8% έπεσε στο 14,9%. Ο Κασσελάκης και οι συνεργάτες του περίμεναν ότι θα ξεπερνούσαν το ποσοστό του Τσίπρα προκειμένου να υποστηρίξουν ότι ξεκινά η εποχή Κασσελάκη. Οι σύμμαχοι του Κασσελάκη (Νίκος Παππάς, Παύλος Πολλάκης κ.α.) δεν είναι ευχαριστημένοι, ενώ οι αντιφρονούντες (Τεμπονέρας, Σπίρτζης, Ζαχαριάδης, Θεοχαρόπουλος, Γεροβασίλη, Ραγκούσης, Βασιλειάδης, Γ. Τσίπρας, Χ. Τσιόκας κ.α.) είναι δυασαρεστημένοι, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί να ευδοκιμήσουν, μεσούντος του θέρους, οι πρωτοβουλίες, τις οποίες προτίθενται να αναλάβουν.

Έβδομον, οπωσδήποτε μεγάλος χαμένος είναι και το ΠΑΣΟΚ. Δεν κατάφερε να κερδίσει τον στόχο της δεύτερης θέσης και το γλίσχρο 12,79% φέρνει σε δύσκολη θέση την ηγεσία του, ενώ πλήγμα για το κύρος του Ανδρουλάκη αποτελεί και η μη εκλογή του εξ απορρήτων του και γραμματέα του κόμματος Ανδρέα Σπυρόπουλου. Σε κάθε περίπτωση η απουσία κυβερνητικής προοπτικής προϊόντος του χρόνου θα αυξήσει τις κεντρόφυγες τάσεις και θα δυναμώσει τις φωνές όσων ζητούν αλλαγές στη Χαριλάου Τρικούπη, στις οποίες περιλαμβάνεται και η ηγεσία προκειμένου να υπάρξουν πρωτοβουλίες αναδιοργάνωσης της Κεντροαριστεράς.

Όγδοον, το γεγονός ότι τα δύο μεγάλα κόμματα της Κεντροαριστεράς έλαβαν χαμηλά ποσοστά (ο ΣΥΡΙΖΑ 14,92% και το ΠΑΣΟΚ 12,79%) και η μεταξύ τους διαφορά δεν είναι μεγάλη (2,13%) το πιθανότερο είναι πως θα οδηγήσουν σε λιμνάζοντα ύδατα την υπόθεση της Κεντροαριστεράς. Οι σχέσεις ανάμεσα στον Κασσελάκη και τον Ανδρουλάκη είναι κάκιστες, ενώ οι χαμηλές επιδόσεις που σημείωσαν η Νέα Αριστερά (2,44%) και ο «Κόσμος» (1,1%) δυσχεραίνουν έτι περαιτέρω την αναδιοργάνωση της Προοδευτικής Παράταξης αφού στερούν από τον Αλέξη Χαρίτση και τον Πέτρο Κόκκαλη τη δυνατότητα να πιέσουν, σε συμφωνία με στελέχη της Κουμουνδούρου και της Χαριλάου Τρικούπη, για συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων προκειμένου να αποτραπεί μια τρίτη συνεχόμενη κυβερνητική θητεία του Μητσοτάκη και της συντηρητικής παράταξης.

Ένατον, το εκλογικό αποτέλεσμα που τοποθετεί ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ στο πολιτικό μεταίχμιο, κάπου μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, αποδυναμώνει και το σενάριο αναζήτησης, στο προβλεπτό τουλάχιστον μέλλον, κάποιου τρίτου προσώπου, το οποίο να ηγηθεί της Κεντροαριστερής αναδιοργάνωσης. Διεργασίες και εντάσεις τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο θα υπάρξουν. Όμως ούτε επιστροφή Τσίπρα, που ορισμένοι ονειρεύονται, θα έχουμε ούτε πρόκειται να ευδοκιμήσει εμπλοκή του δημάρχου Χάρη Δούκα στα αρχηγικά παίγνια, όπως κάποιοι επιδιώκουν.

Δέκατο, η Νέα Αριστερά θα πρέπει να αναστοχαστεί το ρόλο της στα πολιτικά πράγματα και να αναθεωρήσει τη στρατηγική της αριστερής ανασύνταξης. Η πρώτη της εκλογική δοκιμασία δεν δικαιολογεί την αποχώρηση από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η διαφορά με τον Βαρουφάκη και τον Κόκκαλη είναι ότι έχει Κοινοβουλευτική Ομάδα και τρία χρόνια περιθώριο για να αποδείξει την ανάγκη υπάρξεώς της. Θα πρέπει όμως ο Χαρίτσης και οι σύντροφοί του να λάβουν υπόψιν τους ότι στην Ευρώπη, σε όλες τις χώρες, η αριστερά φθίνει συνεχώς. Απαιτείται η αναζήτηση ενός διαφορετικού αφηγήματος, χωρίς ιδεολογικές εμμονές, με άλλες προγραμματικές προτεραιότητες και κυρίως με περιεχόμενο πολιτικής, το οποίο να μπορεί να απαντά με ρεαλισμό, χρηστικότητα και επάρκεια στα διακυβεύματα του μέλλοντος που απασχολούν την κοινωνία και πρωτίστως τις νέες ηλικίες. Το να δηλώνεις, στις μέρες μας αριστερός δεν σου παρέχει κάποιο πλεονέκτημα, ενδεχομένως και να σε ζημιώνει. Το περιεχόμενο των προτεινόμενων εναλλακτικών πολιτικών και του προγράμματος διακυβέρνησης είναι αυτά που σου δίνουν διαφορετική ταυτότητα και την οποίαν αξιολογούν (και εκλογικά) οι πολίτες.

Ενδέκατο, η εν Ελλάδι άνοδος της ακροδεξιάς είναι μόλις 2.536 ψήφοι συγκριτικά με τις ψήφους που έλαβαν στις εκλογές του Ιουνίου 2023. Πολύ κακό για το τίποτε, δηλαδή. Συγκεκριμένα, τα κόμματα Ελληνική Λύση, Νίκη, Φωνή Λογικής και Πατριώτες στις ευρωεκλογές έλαβαν αθροιστικά 18,13% και οι ψήφοι που συγκέντρωσαν ήταν 719.278. Στις βουλευτικές εκλογές, πριν έναν χρόνο, τα ίδια κόμματα μαζί με το κόμμα Σπαρτιάτες έλαβαν 13,75% ή 716.742 ψήφους. Με άλλα λόγια απορρόφησαν τις ψήφους των Σπαρτιατών και κέρδισαν μόλις 2536. Το ποσοστό τους εμφανίζεται κατά 4,38% αυξημένο λόγω της μεγάλης αποχής.

Δωδέκατο, όλα τα κόμματα ακόμη και το ΚΚΕ τα «τσάκισε» η αποχή. Η ΝΔ, σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2023 έχασε περίπου 990.000 ψήφους. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε 335.000 ψήφους. Το ΠΑΣΟΚ έχασε 110.000 ψήφους παρότι από το 11,84% ανέβηκε στο 12, 79%. Το ΚΚΕ από το 7,69% των βουλευτικών εκλογών «πέταξε» στο 9,25%, όμως έχασε 33.000 ψήφους. Και η Πλεύση Ελευθερίας πήγε από το 3,17% στο 3,40% όμως και αυτή έχασε 30.000 ψήφους.

Δέκατο τρίτο, με βάση τα προαναφερόμενα η αποχή προέρχεται από τη ΝΔ και τα κόμματα της ευρύτερης κεντρο-αριστεράς. Και κανένα δεν δικαιολογείται, ακόμη και αυτά που αύξησαν λίγο (ΠΑΣΟΚ και Πλεύση Ελευθερίας) ή περισσότερο (ΚΚΕ) το ποσοστό τους να υποστηρίξει ότι κέρδισε. Μόνα κερδισμένα είναι τα δεξιότερα της ΝΔ κόμματα, τα οποία δεν έχασαν ψήφους, αλλά κατάφεραν να (δια)μοιράσουν τα «ιμάτια» των Σπαρτιατών. Περισσότερον ωφελημένος ο Βελόπουλος που πήρε τη μερίδα του λέοντος. Οι ψήφοι του αυξήθηκαν κατά 138.000 με αποτέλεσμα από το 4,44% να φτάσει στο 9,3%. Η Λατινοπούλου κέρδισε σχεδόν 100.000 ψήφους αφού από τις 22.347, που πήρε στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, ξεπέρασε τις 120.000 στις ευρωεκλογές και από το 0,43% έφτασε στο 3,04%. Ο Εμφιετζόγλου διπλασίασε τις ψήφους του. Από τις 25.856 και ποσοστό 0.50% πήγε στις 56.100 με το ποσοστό του να σκαρφαλώνει στο 1,41%.

Δέκατο τέταρτο, οι εκλογές εκτός συγκλονιστικού απροόπτου θα γίνουν σε τρία χρόνια. Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών δεν προοιωνίζονται εύκρατο κλίμα για την κυβέρνηση και ενδεχομένως, μετά το θέρος, να έχουμε παρατεταμένο πολιτικό καύσωνα αφού το πιθανότερο είναι πως τα κόμματα της αντιπολίτευσης όσο δεν θα τα βρίσκουν μεταξύ τους τόσο θα ανεβάζουν τους τόνους της αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση. Και πιθανότατα θα υπάρξουν και φωτιές που θα μπουν από τους …ξένους, δηλαδή τους ευρωπαίους αξιωματούχους εάν, όπερ και το πιθανότερο, δεν καταφέρουν οι ευρωομάδες και οι εκπρόσωποι των κρατών μελών να βρουν, μετά τα αποτελέσματα της ευρωκάλπης, τις νέες ισορροπίες που χρειάζονται για να λειτουργήσει χωρίς σοβαρά προβλήματα και υπέρ των ευρωπαϊκών λαών, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών…