Σαν τους υπνοβάτες…

Έχει δημιουργηθεί έτσι ένα σπιράλ παραλογισμού, ένα πινγκ πονγκ αυτοκαταστροφής, από το οποίο δεν φαίνεται διέξοδος.

Η επίθεση της Χαμάς έγινε σίγουρα γι αυτόν τον δεύτερο λόγο. Μπροστά στο ενδεχόμενο μιας διαρκώς διευρυνόμενης εξομάλυνσης των σχέσεων του Ισραήλ με τις Αραβικές χώρες, ή Χαμάς ήθελε ένα γερό σοκ που θα σταματούσε την προσέγγιση και θα έβαζε ξανά το Παλαιστινιακό στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Το πέτυχε με μεγάλο κόστος. Τα στρατιωτικά οφέλη της επιχείρησης ήταν φυσικά ανύπαρκτα. Σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογούν το τεράστιο ανθρώπινο κόστος που πληρώνουν οι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας. Πέτυχαν ωστόσο να συσπειρώσουν υπέρ τους το σύνολο σχεδόν του ισλαμικού κόσμου ενώ σταμάτησαν και την προσέγγιση των κυβερνήσεων τους με το Ισραήλ. Για τον διαστροφικό κόσμο των φανατικών, αυτή η κλιμάκωση της τρομοκρατίας ήταν μια λογική επιλογή.

Για το Ισραήλ η στρατιωτική απάντηση ήταν μονόδρομος. Είχε μάλιστα την καθολική υποστήριξη των Δυτικών κυβερνήσεων οι οποίες αναγνώριζαν το δικαίωμα του να αμυνθεί. Ήδη από τότε ωστόσο το μόνιμο μοτίβο των δηλώσεων υποστήριξης ήταν πως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να συνοδευτούν από ένα σχέδιο ειρήνης, στη λογική των δύο κρατών.

Το σχέδιο αυτό δεν υπήρξε ποτέ και οι λόγοι έχουν σε μεγάλο βαθμό να κάνουν με τις εσωτερικές συνθήκες στο Ισραήλ. Η κυβέρνηση Νετανιάχου εξαρτάται από την ψήφο των ακραίων κομμάτων τα οποία αντιτίθενται σε οποιαδήποτε λύση η οποία θα έδινε κρατική υπόσταση στους Παλαιστινίους. Όσο για τον ίδιο τον Νετανιάχου, θέλει με κάθε θυσία να παραμείνει πρωθυπουργός καθώς αυτή είναι και η άμυνα του στις δίκες που αντιμετωπίζει. Συμπλέει λοιπόν με τους ακραίους. Το αποτέλεσμα ήταν ένας πόλεμος χωρίς όρια και μια ανθρωπιστική καταστροφή. Δύο εκατομμύρια άνθρωποι οι οποίοι λιμοκτονούν. Σε λίγο, ιδίως αν ο Νετανιάχου πραγματοποιήσει την απειλή να επιτεθεί και στο νότιο τμήμα, δεν θα έχουν πουθενά να μείνουν, και τους οποίους κανείς δεν θέλει στο έδαφος του.

Ήταν ωστόσο μια επιλογή η οποία είχε μεγάλο κόστος και για το Ισραήλ. Από θύμα έγινε θύτης. Από την καθολική στήριξη βρέθηκε στη σχεδόν καθολική καταδίκη. Ακόμα και ο πρόεδρος των ΗΠΑ αναγκάστηκε να ασκήσει δημόσια κριτική στην κυβέρνηση Νετανιάχου ενώ για πρώτη φορά οι ΗΠΑ δεν άσκησαν βέτο σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ υπέρ της εκεχειρίας. Ένα κράτος το οποίο στηρίζει την ύπαρξη του στη διεθνή υποστήριξη, με τις κινήσεις του την έβαζε σε κίνδυνο.

Η απάντηση ήταν και σε αυτή περίπτωση η κλιμάκωση της έντασης. Στρατιωτικά η επίθεση του Ισραήλ στην Ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό, είχε μηδαμινά ως ανύπαρκτα οφέλη. Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι στερούνταν λογικής. Όταν έχεις ένα μέτωπο ανοικτό δεν ανοίγεις και δεύτερο. Κι ήταν βέβαιο ότι μια τέτοια ενέργεια θα υποχρέωνε το Ιράν να απαντήσει. Αν δεν το έκανε, τότε το καθεστώς θα διακινδύνευε τη νομιμοποίηση του στο εσωτερικό της χώρας του. Το αποτέλεσμα ήταν μια ιρανική επίθεση η οποία ήταν αναπόφευκτο να ανανεώσει τη διεθνή υποστήριξη στο Ισραήλ. Ο στόχος επετεύχθη. ΗΠΑ και Αγγλία συμμετείχαν ακόμα και στρατιωτικά στην άμυνα του Ισραήλ.

Τι θα ακολουθήσει κανείς δεν το γνωρίζει. Η απάντηση του Ισραήλ θεωρείται αναπόφευκτη, παρότι απέκρουσε όλες τις επιθέσεις από πυραύλους και ντρόουν και θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι νίκησε και σε αυτή την αναμέτρηση. Το Ιράν άλλωστε είπε ανοικτά ότι δεν θα δώσει συνέχεια. Παρά τις ελάχιστες ζημιές που προκάλεσε, η επίθεση ήταν αρκετή για τις προπαγανδιστικές ανάγκες του θεοκρατικού καθεστώτος. Ο Νετανιάχου όμως δεν αντέχει να εμφανιστεί ότι εγκαταλείπει το δόγμα της χώρας του πως απαντά σε κάθε επίθεση που δέχεται. Μια νέα κλιμάκωση λοιπόν είναι στο τραπέζι.

Τις επιπτώσεις τις υφίστανται όλες οι χώρες του κόσμου με τον φόβο ότι η κατάσταση μπορεί να ξεφύγει με απρόβλεπτες συνέπειες. Όσο για τους ίδιους τους πρωταγωνιστές, κινούνται ο καθένας με τη δική του λογική, δημιουργώντας κάθε φορά τις προϋποθέσεις για το επόμενο βήμα. Μένουμε όλοι οι υπόλοιποι ανήμποροι θεατές να παρακολουθούμε την κλιμάκωση της βίας. Σαν τους υπνοβάτες, για να θυμηθούμε το συναρπαστικό βιβλίο του Κρίστοφερ Κλαρκ για το πώς η ανθρωπότητα κατέληξε στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Άλλωστε προς εκείνη την εποχή βαδίζουμε ολοταχώς.