Παντελής Καψής

Οι προθέσεις του σαφείς και κατανοητές, ιδίως σε ανθρώπινο επίπεδο. Στην ηλικία των 40 ετών έγινε πρωθυπουργός της Ελλάδας. Βρέθηκε να συνομιλεί και να διαπραγματεύεται με διεθνείς ηγέτες όπως ο Ομπάμα και η Μέρκελ, για λογαριασμό της χώρας. Υπήρξε ταυτόχρονα για πολλούς, όχι μόνο στην Ελλάδα, μια χρυσή ελπίδα για την αριστερά, ένα πείραμα με διεθνή απήχηση για το πώς θα μπορούσε μια χώρα να διαχειριστεί την κρίση και να αντισταθεί στους τραπεζίτες και στο «διευθυντήριο» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και σήμερα, λίγο πριν κλείσει τα 50 του χρόνια, κινδυνεύει να βρεθεί εκτός πολιτικής, και να αποδειχθεί ένας διάττων αστέρας, ο οποίος μάλιστα όταν βρέθηκε στην εξουσία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις μεγαλόστομες διακηρύξεις και να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα. Κράτησε την Ελλάδα στην ΕΕ, κι αυτό είναι σημαντικό. Το έκανε όμως υιοθετώντας την πολιτική των αντιπάλων του, υλοποιώντας το δικό του μνημόνιο. Ήταν ένας ακόμα διαχειριστής της εξουσίας.

Είναι κατανοητό και αναμενόμενο λοιπόν να επιχειρήσει μιας κάποιας μορφής επάνοδο στο προσκήνιο. Όπως επίσης να το κάνει με τον τρόπο που το κάνει, με μια εκδήλωση στην οποία πήραν μέρος σημαντικές προσωπικότητες από το εξωτερικό. Στο ίδιο πλαίσιο θα ακολουθήσουν ομιλίες του κ. Τσίπρα στο Στρασβούργο και στην Τουρκία ενώ σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, ήδη ετοιμάζεται μεγάλη εκδήλωση του ινστιτούτου για το Φθινόπωρο. Είναι ένας τρόπος να αποδείξει, ίσως και στον εαυτό του, ότι δεν μπήκε τυχαία στο κλειστό κλαμπ των ηγετών με διεθνή εμβέλεια.

Αν θελήσει ωστόσο να παίξει έναν πιο ενεργό ρόλο στην εσωτερική πολιτική, όπως όλοι προεξοφλούμε, θα ανακαλύψει ότι δεν θα είναι τόσο εύκολο. Κατ αρχάς δεν έχει κόμμα. Όχι ότι ενδιαφέρεται για τον Σύριζα ή ότι θα ήθελε να διεκδικήσει ξανά την αρχηγία. Είναι το τελευταίο που τον απασχολεί. Η στόχευση του είναι ευρύτερη, ένας καινούργιος φορέας ο οποίος θα εκπροσωπούσε το σύνολο των «προοδευτικών» δυνάμεων. Αυτός άλλωστε είναι και ο όρος που χρησιμοποίησε ο ίδιος στην ομιλία που έκανε στην Διάσκεψη. Αντιθέτως δεν αναφέρθηκε ούτε μία φορά στον Σύριζα. Η δημιουργία ενός τέτοιου σχήματος ωστόσο, περνά μέσα από την ήττα των κομμάτων της αντιπολίτευσης και την απαξίωση όσων τα εκπροσωπούν. Αυτό δεν είναι δεδομένο ούτε εξαρτάται από τον Τσίπρα. Άλλωστε ανάλογες φιλοδοξίες τρέφουν και πολλοί άλλοι, δεν είναι βέβαιο ότι θα παραμερίσουν για να περάσει.

Το δεύτερο πρόβλημα είναι το ίδιο το rebranding. Ο Τσίπρας συστήθηκε στο ελληνικό κοινό ως ένας ριζοσπάστης πολέμιος του εγχώριου και του ευρωπαϊκού κατεστημένου. Σήμερα προσπαθεί να αλλάξει προφίλ, να εμφανιστεί ως ο αξιόπιστος και ικανός πολιτικός με διεθνές κύρος. Αυτός που μπορεί να αναμετρηθεί και να κερδίσει τον Μητσοτάκη. Είναι ερώτημα όμως αν όσοι τον στήριξαν για την πρώτη του περσόνα, θα τον στηρίξουν και πάλι για την μετάλλαξη του. Όσοι απογοητεύτηκαν και πήγαν σπίτι τους επειδή συμβιβάστηκε, γιατί θα τον στηρίξουν σήμερα στη σοβαρή εκδοχή του; Και όσοι τον καταψήφιζαν επειδή διαφωνούσαν με τις ακρότητες του Σύριζα γιατί να τον εμπιστευθούν τώρα;

Όπως είναι ερώτημα όμως και το αν υπάρχει πια χώρος για έναν τέτοιου τύπου πολιτικό στην αριστερά και την κεντροαριστερά. Η εποχή που το ισχυρό ΠΑΣΟΚ μπορούσε να συσπειρώσει τις διαφορετικές κουλτούρες και τα ρεύματα στον προοδευτικό χώρο, έχει περάσει και είναι πολύ δύσκολο να αναβιώσει. Το 2012 κατέρρευσε το κομματικό σύστημα και ο δικομματισμός. Δεν θα είναι εύκολο ούτε για τον Τσίπρα να τον αναστήσει.

Πάντα βέβαια υπάρχει η λύση της αντιδεξιάς συσπείρωσης η οποία κρύβει τα προβλήματα κάτω από το χαλί. Μόνο που τα τελευταία χρόνια δεν λειτουργεί κι ο μόνος ο οποίος πραγματικά θα μπορούσε να της δώσει υπόσταση είναι ο Μητσοτάκης. Ως σήμερα το έχει αποφύγει.