Παντελής Καψής

Το ΠΑΣΟΚ θα αποκτήσει (νέο) αρχηγό τον Οκτώβριο. Μεταξύ μας ούτε ψύλλος στον κόρφο του. Το δίλημμα που θα αντιμετωπίσει γνωστό. Όταν θα ανεβάζει τους αντιπολιτευτικούς τόνους θα τον κατηγορούν ότι είναι κακέκτυπο του Σύριζα κι όταν θα υιοθετεί συναινετικές θέσεις θα τον κατηγορούν ότι είναι ουρά τη κυβέρνησης. Όσο θα επιδίδεται μάλιστα σε ασκήσεις ισορροπίας, τόσο θα τον κατηγορούν και από τις δύο πλευρές. Υπάρχει διέξοδος;

Ενδεχομένως ναι, αρκεί να γίνει η σωστή διάγνωση του προβλήματος. Κι αυτό δεν είναι ότι το ΠΑΣΟΚ πηγαίνει πολύ δεξιά ή πολύ αριστερά αλλά ότι έχει χάσει την αξιοπιστία του σε μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων. Μπορεί να το ψηφίσουν διαμαρτυρόμενοι για την πολιτική της κυβέρνησης, λίγοι ωστόσο πιστεύουν ότι αποτελεί ρεαλιστική κυβερνητική λύση. Αυτό, η ανάκτηση της αξιοπιστίας, θα πρέπει να είναι το πρωταρχικό μέλημα του επόμενου αρχηγού.

Προφανώς δεν είναι εύκολο. Μια καλή αρχή πάντως θα ήταν ο ίδιος ο αρχηγός να συμπεριφέρεται και να μιλά σαν κανονικός, σκεπτόμενος, πολίτης. Σε μια εποχή που οι δεσμοί με τα κόμματα έχουν ατονήσει, ο ρόλος του αρχηγού είναι καθοριστικός. Και το να δείχνει ότι κατανοεί τα προβλήματα και ότι είναι ειλικρινής σε αυτά που λέει, είναι προϋπόθεση για να περάσει το μήνυμα του. Στο παρελθόν το πρόβλημα ήταν η ξύλινη γλώσσα των κομματικών στελεχών. Σήμερα ωστόσο αυτό που απωθεί τον μέσο πολίτη είναι το φαινόμενο πολιτικών αρχηγών που θυμίζουν σχολιαστές σε πρωινάδικα.

Ένας ισοπεδωτικός λόγος ο οποίος δεν συμβαδίζει με την πραγματικότητα που ζήσαμε ως χώρα τα τελευταία χρόνια. Με προβλήματα δηλαδή τα οποία δεν έχουν εύκολες λύσεις. Μπορεί κανείς να αμφιβάλει όσο θέλει για την ειλικρίνεια του, σε αυτό ωστόσο ο Μητσοτάκης δείχνει τον δρόμο: μιλά χωρίς να έχει μαγικές λύσεις στο τσεπάκι του, αναγνωρίζοντας ταυτόχρονα λάθη και αδυναμίες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι προηγείται τόσο πολύ στην καταλληλότητα για πρωθυπουργός.

Προφανώς αυτό δεν αρκεί. Ένας πολιτικός αρχηγός πρέπει να μπορεί να πείσει ότι έχει τα ηγετικά χαρακτηριστικά που απαιτεί η θέση, μια συγκροτημένη αντίληψη για τα προβλήματα της χώρας αλλά και τα στελέχη εκείνα που θα μπορέσουν να την υλοποιήσουν. Το πρώτο δεν διδάσκεται, ή το έχει ή δεν το έχει. Δυστυχώς προκύπτει εκ των υστέρων, ποτέ δεν μπορείς να είσαι βέβαιος για κάποιον αν δεν δοκιμαστεί. Όσο για το τελευταίο, μια καλή αρχή είναι να εμπιστευθεί στελέχη με κριτήριο τα προσόντα τους, τι μπορούν να του προσφέρουν και όχι αν είναι “δικά” του παιδιά. Έτσι κι αλλιώς η επιβίωση του δεν θα εξαρτηθεί από το πόσους πιστούς θα τοποθετήσει στον μηχανισμό αλλά από την εκλογική απήχηση του κόμματος.

Και το πρόγραμμα, τι θα γίνει με το πρόγραμμα; Στα 50 χρόνια της μεταπολίτευσης έχουμε δει περισσότερα προγράμματα που πήγαν κατευθείαν στο καλάθι των αχρήστων από όσα μπορούμε να θυμηθούμε. Άλλα επειδή μόνο γι αυτό άξιζαν και άλλα επειδή οι περιστάσεις επέβαλαν άλλες προτεραιότητες. Προφανώς οι θέσεις που θα υιοθετήσει ένα κόμμα έχουν σημασία. Στη σημερινή συγκυρία ωστόσο έχει μεγαλύτερη σημασία να μπουν οι σωστές προτεραιότητες. Είναι κι αυτό μέρος της άσκησης για την ανάκτηση τη αξιοπιστίας. Το να υπόσχεσαι όλα σε όλους δοκιμάστηκε και απέτυχε. Είναι καιρός για μια επιπλέον δόση ρεαλισμού.