Παντελής Καψής

Ασφαλώς θα ήταν πιο ισχυρή η θέση του στο κόμμα. Είναι ερώτημα αν αυτό θα μεταφραζόταν και σε αντίστοιχη δυναμική της κυβέρνησης. Το φτωχό εκλογικό αποτέλεσμα ωστόσο είναι πια σαφές ότι έχει επιπτώσεις τόσο για την κυβέρνηση όσο και για τον Μητσοτάκη προσωπικά.

Κατ αρχάς έχει διαμορφωθεί ένα σκληρό αντιπολιτευτικό μέτωπο στο εσωτερικό της ΝΔ, το οποίο θα συνεχίσει να αμφισβητεί τις επιλογές του πρωθυπουργού, όποτε του δίνεται η ευκαιρία. Πρωταγωνιστούν οι δύο πρώην, ο Κώστας Καραμανλής και ο Αντώνης Σαμαράς, συνεπικουρούμενοι από τον υπουργό Άμυνας Νίκο Δένδια. Τι ακριβώς επιδιώκουν οι δύο πρώτοι δεν είναι σαφές, αντίθετα με τον Δένδια ο οποίος πλασάρεται για διάδοχος του Μητσοτάκη.

Η κριτική τους αφορά κυρίως την εξωτερική πολιτική. Δεν έχουν να προτείνουν κάτι, οι παρεμβάσεις τους εξαντλούνται σε πατριωτικές κορώνες του τύπου “η Κύπρος κείται πλησίον”. Δεν υπάρχει αμφιβολία όμως ότι ο Μητσοτάκης και το υπουργείο των εξωτερικών τελούν πλέον υπό ομηρία: δεν έχουν το παραμικρό περιθώριο για ουσιαστικές πρωτοβουλίες στα ελληνοτουρκικά. Στην καλύτερη περίπτωση να καταφέρουν να διατηρήσουν το σημερινό κλίμα στις σχέσεις των δύο χωρών και να αποφύγουν την επανάληψη της κρίσης του 2022. Κι αυτό υπό τον όρο ότι οι ρητορικές αντιπαραθέσεις θα μείνουν μόνο τέτοιες, δηλαδή λόγια. Όσο για τις σχέσεις με Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία, ούτε εκεί φαίνεται να υπάρχει προοπτική εκτόνωσης. Στην πραγματικότητα το υπουργείο των εξωτερικών, σε μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας, δείχνει εγκλωβισμένο. Από τη μια πλευρά είναι η εσωκομματική αντιπολίτευση και από την άλλη η ακροδεξιά η οποία ανέβασε τα ποσοστά της στις ευρωεκλογές.Και οι δύο παράγοντες συμβάλουν στην υιοθέτηση μιας πολιτικής εντυπώσεων, για την ικανοποίηση τη εσωτερικής κοινής γνώμης, παρά σε μια πολιτική η οποία θα επιδιώκει να αμβλύνει τα προβλήματα.

Ανάλογα διλήμματα όμως αντιμετωπίζει η κυβέρνηση και στην εσωτερική πολιτική. Πριν από τις ευρωεκλογές προχώρησε στη λήψη δύο τολμηρών μέτρων τα οποία θίγουν δικά της ακροατήρια: τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών με βάση αντικειμενικά κριτήρια και τη θεσμοθέτηση του γάμου ομοφύλων. Και τα δύο θεωρείται ότι έδωσαν όπλα στους αντιπάλους της. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο λοιπόν ότι θα έχει τη διάθεση για ανάλογα τολμηρές πρωτοβουλίες στο υπόλοιπο της θητείας της. Έτσι όμως θα κινδυνεύει να απογοητεύσει τόσο όσους περιμένουν από αυτήν μεταρρυθμιστικές τομές όσο και εκείνους που προσδοκούν μια πιο παραδοσιακή πολιτική παροχών. Πόσο μάλλον αν ληφθεί υπόψη ότι τα περιθώρια υπερβάσεων στον προϋπολογισμό, τα οποία τόσο τη βοήθησαν στην πρώτη τετραετία, δεν υπάρχουν πια. Πρέπει να εμφανίζουμε σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα.

Όπως λοιπόν μπορούσε ως τώρα να κερδίζει ψηφοφόρους και από τα δεξιά της και από τα αριστερά της, έτσι μπορεί να βρεθεί στην αντίστροφη κατάσταση, να χάνει και προς τις δύο πλευρές. Ιδίως αν δεν καταφέρει να βρει το καινούργιο αφήγημα που έχει ανάγκη. Η “επιστροφή στην κανονικότητα” εξάντλησε την απήχηση της και η επίκληση της πολιτικής σταθερότητας, δεν λειτούργησε, τουλάχιστον στις ευρωεκλογές. Το αποτέλεσμα είναι την ώρα που οι πολίτες ζητούν χειροπιαστά αποτελέσματα, η κυβέρνηση να δίνει την εντύπωση ότι τσαλαβουτά στα προβλήματα προσπαθώντας να κλείσει τρύπες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ΕΣΥ όπου από τη μια πλευρά προσπαθεί να καλοπιάσει τους γιατρούς με τα απογευματινά ιατρεία και από την άλλη τους απειλεί με επίταξη. Κι αυτά την ώρα βέβαια που πληθαίνουν τα παράπονα των πολιτών για την κατάσταση που επικρατεί. Αν σε αυτά προστεθούν οι συνήθεις αστοχίες, τότε ο δρόμος προς μια τρίτη αυτοδυναμία δεν δείχνει καθόλου εύκολος. Όσο και αν τα κόμματα της αντιπολίτευσης συνεχίσουν να κάνουν ότι μπορούν για να τη διευκολύνουν.