Το μεγάλο κόλπο: Από την πολιτική στην ατομική ευθύνη

Των Παναγιώτη Καρκατσούλη * - Μαρίνου Σκανδάμη**

Δεν συζητάμε πλέον, για τις μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν. Δεν συζητάμε για τις ανακολουθίες λόγων και έργων. Συζητάμε για κάτι πολύ πιο επικίνδυνο, την μη υπαγόμενη σε δημοκρατικές αρχές άσκηση της εξουσίας, που καθηλώνει τη χώρα.

Η συνεχιζόμενη άρνηση ανάληψης οποιασδήποτε ευθύνης από την κυβέρνηση της ΝΔ παραπέμπει σε μια -προς το παρόν- βολική απαξίωση της πολιτικής. Εξετάζοντας κανείς πιο προσεκτικά τις πράξεις και τις παραλείψεις της, θα δει κανείς ότι τελικά, έχουμε να κάνουμε μ’ ένα κόμμα που συστηματικά ασκεί πολιτική μέσω της άρνησης της πολιτικής.

Η παράδοξη αυτή επιλογή εκφράζεται μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες και στοχεύσεις, όπως είναι:

1. Η απο-νομιμοποίηση της πολιτικής. Οι πολίτες καλούνται να πιστέψουν στις προσωπικές ικανότητες του πρωθυπουργού όταν υπάρχουν επιτυχίες. Στις αποτυχίες πάλι, πρέπει να πιστέψουν στη συνέργεια παραγόντων που η πολιτική δεν μπορεί να αντιμετωπίσει. Έτσι, όταν αντιμετωπίζονται οι βιολογικοί, τεχνολογικοί ή φυσικοί κίνδυνοι, η κυβέρνηση είναι επιτυχημένη. Όταν δεν αντιμετωπίζονται, τότε κατασκευάζεται το αφήγημα πως οι κίνδυνοι δεν επιδέχονταν κυβερνητικής αντιμετώπισης. Το πρόβλημα ήταν δηλαδή too big to know και καμία κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να πράξει αλλιώς.

2. Η ιατρικοποίηση της καθημερινότητας. Η κυβέρνηση επικαλείται, συστηματικά, τους ειδικούς για να δικαιολογήσει τις αποφάσεις της. Η περίπτωση του κορωνοϊού είναι η πιο προφανής. Η πολιτική ιατρικοποιείται. Το ίδιο και η ζωή των πολιτών. Η πολιτική δεν έχει ευθύνη. Ούτε οι ειδικοί έχουν ευθύνη. Μόνο τα άτομα. Κακοί πολίτες - κακές εξελίξεις. Και από την άλλη, οι πρόθυμοι να συνεργήσουν σ’ αυτό το εγχείρημα επιστήμονες, συνασκούν βιοεξουσία σε ένα win win παίγνιο. Καλή κυβέρνηση - καλοί ειδικοί. Ονόματα δεν λέμε. Το κάνει εξάλλου ο κ. Μητσοτάκης για μας.

3. Η εξαφάνιση της αντιπολίτευσης. Η κυβέρνηση προσπαθεί να μας πείσει ότι υπάρχει κρίση αντιπροσώπευσης που δεν αφορά, όμως, τους δικούς της «αρίστους», αλλά όλο το λοιπό «ανεύθυνο» πολιτικό προσωπικό. Οι πολίτες πρέπει να πειστούν ότι εάν δεν μπορούν τα στελέχη που πλαισιώνουν τον Κ. Μητσοτάκη, τότε δεν μπορεί κανένας άλλος. Στην προσπάθεια αυτή συνεργούν οικονομικές élite και κάποια χρήσιμα ΜΜΕ τα οποία λειτουργούν ως κομματικά φερέφωνα, παράγοντας ένα καθεστώς μονοπληροφόρησης. Το παραδοσιακό δίπολο «η κυβέρνηση κυβερνά και η αντιπολίτευση ελέγχει» απαξιώνεται καθολικά. Η αντιπολίτευση ελέγχεται πια σε κάθε ανάσα της. Η κυβέρνηση όχι. Το δημοκρατικό έλλειμμα είναι τρομακτικό.

4. Ο Ηγέτης, όχι ο Πρωθυπουργός. Προς την καλλιεργούμενη εντύπωση της κρίσης αντιπροσώπευσης συνάδει και η προσπάθεια ανάδειξης του προσώπου του Ηγέτη. Αυτός ως μέγας Σαμάνος θα μας οδηγήσει στην διαρκή ευδαιμονία, θυσιάζοντας ότι πρέπει να θυσιαστεί. Εργαζομένους, ανέργους, οφειλέτες, επιχειρηματίες, απείθαρχους πολίτες. Παρακάμπτοντας τα αναξιόπιστα κόμματα και τις λαβυρινθώδεις διαδικασίες του κράτους δικαίου. Ακόμα και οι στρατιές των μετακλητών, οι κατά παρέκκλιση διατάξεις και η «αναθεσικρατία» που εξαπλώνεται ως άλλη πανδημία στις δημόσιες συμβάσεις, δεν απασχολούν ούτε καν ως μονόστηλα τις περισσότερες μιντιακές εκδόσεις. Όλα συγχωρούνται υπέρ των σκοπών του Ηγέτη.

5. Anti-politics. To πλαίσιο που διέπει τη νεοδημοκρατική πολιτική υποστηρίζεται τελικά από μια νέα Αντί-πολιτική. Όπου εθίζει τους πολίτες να αποστρέφονται την «παλαιά» πολιτική των κοινοβουλευτικών κανόνων. Και να τους συνηθίζουν στην ισοπεδωτική άποψη ότι αφού όλοι είναι ίδιοι, ας κυβερνήσει αυτός που μπορεί να το κάνει χωρίς όρια.

Όμως, η προσπάθεια της κυβέρνησης της ΝΔ να προωθήσει την άρνηση της πολιτικής ως πολιτικό και ιδεολογικό της όπλο εξαντλείται. Δεν μπορούν πια να ξεγελούν όλους για πάντα.
Τα προβλήματα είναι λοιπόν, στενοκέφαλα και επίμονα. Και δεν εξαφανίζονται όποιο κι αν είναι το μέγεθος του “Ηγέτη”. Απαιτούν λύσεις. Και οι λύσεις πρέπει και θα είναι πολιτικές. Και με δημοκρατικούς κανόνες. Δεν φταίνε πια όλοι οι άλλοι. Υπάρχει κυβέρνηση και θα κριθεί για τις επιλογές της.



* Τομεάρχης Πολιτικής Προστασίας στο Κίνημα Αλλαγής

** Τομεάρχης Προστασίας του Πολίτη στο Κίνημα Αλλαγής