Ρήξη ή υποταγή

Είχε πει τότε ο κ. Σαμαράς ότι “όταν θέλεις να προσγειώσεις με ασφάλεια το αεροσκάφος πρέπει να πάρεις τα green lights”, εννοώντας ότι ήθελε να εξασφαλίσει τους όρους για την σταδιακή έξοδο από το μνημόνιο.

Η εξέλιξη των δικών του διαπραγματεύσεων με τους εταίρους και δανειστές, η αδυναμία επίτευξης συμφωνίας απέδειξαν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι πολύ απλά δεν πήρε το πράσσινο φως. To Βερολίνο, ήταν η στιγμή να κάνει την δική του ρήξη, αλλά δεν το τόλμησε. Η συμφωνία που προδιέγραφε το mail Χαρδούβελη δεν ήταν συμφωνία εξόδου, επέβαλε μία τελευταία δόση σκληρών μέτρων και άνοιγε τον δρόμο για το επόμενο μνημόνιο, με τους συνοδευτικούς όρους της πιστωτικής γραμμής στήριξης. Τα υπόλοιπα που λέει τώρα το ηγετικό επιτελείο της Συγγρού είναι προφάσεις εν αμαρτίαις. Εάν ο κ. Σαμαράς είχε μία καλή συμφωνία θα την είχε φέρει στην Βουλή, αν και πάλι δεν μπορούσε να εκλέξει Πρόεδρο και έχανε τις εκλογές θα είχε ολοκληρώσει την θητεία του αφήνοντας μία καλή παρακαταθήκη στην επόμενη κυβέρνηση -αντί για ασφυκτικά περιθώρια και οικονομικό στραγγαλισμό της χώρας. Έτσι κάνουν οι υπεύθυνοι κυβερνήτες που θέλουν να λέγονται πατριώτες, ακόμη κι αν είναι δίκαιη η πικρία τους σέβονται την λαική ετυμηγορία, δεν ναρκοθετούν την πορεία της επόμενης κυβέρνησης, γιατί έχει συνέπειες για την χώρα. Εάν πάλι είχε διαπιστώσει από την δική του εμπειρία ότι οι μέχρι τότε συνομιλητές του είχαν άκαμπτες θέσεις και δεν επρόκειτο να υποχωρήσουν όφειλε να υποδεχθεί στο Μαξίμου τον διάδοχό του, να τον κατατοπίσει και να τον προειδοποιήσει για το τί θα συναντήσει και στην συνέχεια να ενισχύσει την χώρα του αντί να συντάσσεται με τους αντιπάλους της.

Η συνέχεια απέδειξε ότι και η διαπραγματευτική στρατηγική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ήταν αναποτελεσματική, τα όριά της φάνηκαν με την απόφαση του Eurogroup. Από την στιγμή που η κυβέρνηση είτε δεν ήταν έτοιμη είτε δεν ήταν αποφασισμένη, πιθανόν και τα δύο, να διακινδυνεύσει την παραμονή της χώρας στο ευρώ υποχρέωθηκε σε μία επώδυνη συμφωνία. Ήταν φυσικό από την στιγμή που ο λύκος της Γερμανίας οσμίστηκε την αδυναμία να μην δείξει οποιαδήποτε διάθεση συμβιβασμού και να πιέσει για παράδοση άνευ όρων. Τουλάχιστον αυτό θα έπρεπε να το περιμένει η νέα κυβέρνηση από το Βερολίνο, ακόμη και χωρίς προειδοποίηση. Ο δε κ. Βαρουφάκης που εμφανίζεται ως ειδικός στην θεωρία των παιγνίων και στις διαπραγματεύσεις θα έπρεπε να ξέρει την βασική αρχή του στρατηγικού σχειδιασμού μίας διαπραγμάτευσης: ο εντοπισμός και η ανάπτυξη εναλλακτικής λύσης σε περίπτωση αποτυχίας.

Αν έχεις δυνατότητα να αρνηθείς την συμφωνία που σου προτείνουν, τότε το κόστος της αποδοχής δεν θα είναι υψηλό. Η κυβέρνηση δεν είχε προετοιμαστεί για την άρνηση και το κόστος που τώρα καταβάλει είναι υψηλό. Τουλάχιστον θα έπρεπε να είναι έτοιμη για να αντιμετωπίσει τις άμεσες συνέπειες ενός πιστωτικού γεγονότος, προάγγελο της αποσταθεροποίησης του ευρώ. Θα εξασφάλιζε τον απαραίτητο χρόνο ώστε να ασκηθούν οι διεθνείς πιέσεις στην Γερμανία να κάνει κι εκείνη υποχωρήσεις και παραχωρήσεις. Στο τετράμηνο που έχει μπροστά της η κυβέρνηση θα πρέπει αξιοποιώντας και την κρατική εξουσία να προετοιμαστεί καταλλήλως. Μόνο που ο κ. Σόιμπλε από την επομένη του Eurogroup δείχνει ότι δεν θα την αφήσει σε χλωρό κλαρί -με την βοήθεια του κ. Σαμαρά στο εσωτερικό.

Όπως πολλοί είχαν προβλέψει εγκαίρως το δόγμα “πάση θυσία στο ευρώ” οδηγεί σε παράδοση στον αντίπαλο. Η απειλή αποσταθεροποίησης της ευρωζώνης είναι το μόνο όπλο της ελληνικής πλευράς που έχει άμεσο κόστος για τους ευρωπαίους εταίρους. Μόνο που το όπλο είναι αποτελεσματικό εφόσον η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να το χρησιμοποιήσει. Και όπως έχει λεχθεί οι στρατοί δύο πράγματα μπορούν να κάνουν με τις λόγχες τους είτε να τις χρησιμοποιήσουν είτε να κάτσουν επάνω τους.

ΥΓ. Πολλοί αρθρογράφοι και πολιτικοί με αφορμή την πρώτη φάση της διαπραγμάτευσης της νέας κυβέρνησης ανέτρεξαν στον Θουκιδίδη και στον διάλογο Αθηναίων και Μηλίων, όπου το συμπέρασμα είναι ότι ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύνατος υποχωρεί μέχρι εκεί που τον υποχρεώνει η αδυναμία του. Θα μπορούσαν να ανατρέξουν και στον Επιτάφιο του Περικλέους όπου αναφερόμενος στο μεγαλείο της πόλης του εξηγεί ότι η αθηναίοι το πέτυχαν γιατί υπήρξαν “παρά δύναμιν τολμηταί, παρά γνώμην κινδυνευταί και εν τοις δεινοίς ευέλπιδες”.