Θωμάς Γεράκης

Οι συνθήκες αυτές ευνοούν τη συσπείρωση των κομματικών ακροατηρίων -ιδιαίτερα των δύο βασικών παικτών- αλλά δεν φαίνεται να προκαλούν σημαντικές μεταβολές, ικανές να μεταβάλουν τη μεγάλη εικόνα η οποία παραμένει σταθερή στα βασικά της χαρακτηριστικά.

Η Ν.Δ. αντέχει στη συνεχή πίεση που δέχεται από τα πυρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης και προηγείται σταθερά χωρίς ιδιαίτερη φθορά στην πρόθεση ψήφου, διατηρώντας το πλεονέκτημα της παράστασης νίκης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κατορθώνει την αύξηση της συσπείρωσής του και εξ αυτού κυρίως του λόγου ροκανίζει τη διαφορά του με τη Ν.Δ., χωρίς όμως να απειλεί το προβάδισμά της. Η απαιτούμενη διείσδυσή του σε ευρύτερα ακροατήρια παραμένει προβληματική.

Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής καταγράφεται υψηλότερα από το εκλογικό του ποσοστό, αλλά με εξασθένηση του ρεύματος υποστήριξης που εμφάνισε την περίοδο εκλογής του νέου αρχηγού του. Ο ρυθμιστικός ρόλος του ως τρίτο κόμμα δεν αμφισβητείται.

Oσον αφορά στα μικρότερα κόμματα, το ενδιαφέρον εστιάζεται στο κόμμα Κασιδιάρη, που η απήχησή του επιμένει το τελευταίο διάστημα σε ποσοστά άνω του 3% και είναι πρόωρη η κάθε υπόθεση ως προς το πού θα κατευθυνθούν και πώς θα εκφραστούν εκλογικά οι υποστηρικτές του. Με τα σημερινά δεδομένα, ο σχηματισμός κυβέρνησης στις προσεχείς εκλογές με απλή αναλογική απαιτεί συνεργασίες κομμάτων που στο άθροισμά τους να ξεπερνούν το 46%.

Οι πιθανότερες περιπτώσεις να συμβεί αυτό είναι δύο. Είτε κυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ, είτε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ - ΜέΡΑ25. Τίποτε δεν είναι εύκολο, τίποτε δεν μπορεί εκ των προτέρων να αποκλειστεί. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, για τον σχηματισμό κυβέρνησης, σημασία έχουν τα αθροίσματα και όχι οι διαφορές μεταξύ των κομμάτων.

Στην παρούσα έρευνα επιχειρείται για πρώτη φορά η ανίχνευση των τάσεων της εκλογικής συμπεριφοράς σε περίπτωση που δεν προκύψει κυβέρνηση με το σύστημα της απλής αναλογικής και χρειαστεί να πάμε ξανά σε εκλογές με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι πρόκειται για μια ενδεικτική καταγραφή που σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί πρόβλεψη ή ασφαλή εκτίμηση. Οι πιθανές επαναληπτικές εκλογές -αν γίνουν- θα διεξαχθούν σε ένα διαφορετικό τοπίο και προφανώς η τελική έκβασή τους θα επηρεαστεί από το αποτέλεσμα των εκλογών που θα προηγηθούν.

Στόχος αυτής της προσέγγισης είναι να διαπιστωθεί αν στην παρούσα φάση καταγράφονται μεταβολές, με ποια ένταση και προς ποια κατεύθυνση, στοιχεία ιδιαιτέρως χρήσιμα στην πολιτική ανάλυση και στον σχηματισμό αρχικών υποθέσεων εργασίας. Η τάση ισχυρής πιθανότητας που σκιαγραφείται σε περίπτωση που θα έχουμε επαναληπτικές εκλογές είναι η στατιστικά σημαντική αύξηση των ποσοστών του δικομματισμού εις βάρος των υπολοίπων μικρότερων κομμάτων. Η πιθανότητα σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης από τη Ν.Δ. είναι υπαρκτή αλλά όχι εξασφαλισμένη. Και σε αυτή την περίπτωση, η αυτοδυναμία ή μη του πρώτου κόμματος δεν εξαρτάται από τη διαφορά του με το δεύτερο. Εξαρτάται από το ποσοστό που θα συγκεντρώσει σε συνδυασμό με το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής.

Το βέβαιο είναι ότι στην περίπτωση που δεν υπάρξει αυτοδυναμία στις επαναληπτικές εκλογές, ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συμμετοχή του πρώτου κόμματος, λόγω της πριμοδότησής του με το επιπλέον μπόνους των εδρών. Προς το παρόν η σίγουρη εκλογική αναμέτρηση είναι μία, αυτή της απλής αναλογικής και λόγω της ιδιαίτερης σημασίας της είναι ευνόητο να επικεντρώνονται όλοι σε αυτήν.