Oι startups χρειάζονται ένα νέο, υβριδικό μοντέλο εταιρείας

Οταν αναφερόμαστε στις startups, άμεσα γεννάται το ερώτημα ποιες είναι αυτές και ποια τα χαρακτηριστικά που τις διακρίνουν από τις «παραδοσιακές» επιχειρήσεις.

Startup είναι μια εταιρεία που στοχεύει στην υλοποίηση μιας πρωτοπόρας και ελκυστικής ιδέας καταλήγοντας στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών με θετικό αντίκτυπο για ολόκληρη την κοινωνία. Πυρήνας της, λοιπόν, είναι η καινοτομία. Οι startups χαρακτηρίζονται από εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης σε σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολούν, καθώς και από στοιχεία έντονης εξωστρέφειας. Συνήθως ξεκινούν με ελάχιστους οικονομικούς πόρους, αλλά με την κατάλληλη κρατική υποστήριξη και χρηματοδότηση επιτυγχάνουν ραγδαία ανάπτυξη και εντυπωσιακή κερδοφορία.

Οι startup επιχειρήσεις δεν αποτελούν ένα νέο φαινόμενο στο εξωτερικό, αφού έκαναν το ξεκίνημά τους στις ΗΠΑ πριν από πολλές δεκαετίες με αφορμή την ανάγκη ανάπτυξης νέων και φρέσκων ιδεών. Η επανάσταση της πληροφορίας αποτέλεσε το έναυσμα για την παγκόσμια διάδοση των startups. Οι πιο επιτυχημένες startup επιχειρήσεις είναι εγκατεστημένες και λειτουργούν στην Αγγλία και τις ΗΠΑ. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις απλουστευμένες διαδικασίες τόσο για την ίδρυση όσο και για τη λειτουργία τους, στη θεσμική διευκόλυνση της χρηματοδότησης και την άρση των εμποδίων εισόδου τους στην αγορά. Ευρέως χρησιμοποιούμενο είναι το πρότυπο του Simple Agreement for Future Equity (SAFE), του οποίου ο βασικός μηχανισμός συνίσταται στην υπογραφή ενός συμφωνητικού μεταξύ εταιρείας, ιδρυτών και επενδυτών. Αυτό προσφέρει μια ευελιξία στα μέρη ως προς τη διαμόρφωση του μοντέλου της startup που επιθυμούν να ξεκινήσουν.

Στην Ελλάδα, παρά τα θεσμικά εμπόδια και την οικονομική κρίση, οι startups ακμάζουν την τελευταία δεκαετία ιδίως στον χώρο της τεχνολογίας (software development και mobile apps) και της αγροδιατροφής. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων επιτυχημένων νεοφυών επιχειρήσεων αποτελούν οι eFood, Workable, Taxi-Beat, Marine Traffic και Park Around. Τα ανωτέρω παραδείγματα αποδεικνύουν ότι η χώρα μας διαθέτει όλα τα εχέγγυα, διαπρεπείς επιστήμονες και καινοτόμους επιχειρηματίες προκειμένου να αποκτήσει μια ηγετική θέση στην προσέλκυση startup εταιρειών.

Ωστόσο, το υφιστάμενο ελληνικό εταιρικό δίκαιο φαίνεται να μην ευνοεί την ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η έλλειψη ευέλικτων και απλών διαδικασιών ρύθμισης της ίδρυσης και λειτουργίας των startups καθώς και ενός μηχανισμού εισόδου νέων επενδυτών είναι ανασχετικός παράγοντας. Αυτό οδηγεί όχι μόνο στην αποθάρρυνση ίδρυσης startup επιχειρήσεων με έδρα την Ελλάδα, αλλά και στη μετακίνηση πολλών από αυτές στο εξωτερικό οξύνοντας το πρόβλημα του brain drain της χώρας μας.

Προκειμένου, λοιπόν, να κρατήσουμε και να αξιοποιήσουμε τη νεανική δημιουργικότητα και τις καινοτόμες ιδέες, θα πρέπει να θεσπιστεί ένα πιο απλοποιημένο νομικό πλαίσιο για τις startup εταιρείες. Μια πρόταση θα ήταν η δημιουργία ενός υβριδικού μοντέλου εταιρείας ειδικά και αποκλειστικά προσανατολισμένου στις ανάγκες των startup επιχειρήσεων, ενσωματώνοντας στοιχεία από τα δοκιμασμένα παγκόσμια πρότυπα με την κατάλληλη εναρμόνισή τους στην εγχώρια νομοθεσία. Ενα ξεκάθαρο και ασφαλές νομικό πλαίσιο για την ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας είναι πολύ πιθανό να βάλει την Ελλάδα δυναμικά στον χάρτη των startups.

Ναι, λοιπόν, μπορεί και πρέπει η Ελλάδα να αποτελέσει πόλο έλξης.


*Ο Βασίλης Οικονομίδης είναι δικηγόρος, LLM, διαχειριστής εταίρος της Β.Δ. Οικονομίδης & Συνεργάτες Δικηγορική Εταιρεία (www.vdilawfirm.com)