Aποκαθηλώσεις

Ηταν 14 Φλεβάρη του έτους 1779. Σε μια αμμώδη ακτή της Χαβάης ο μεγάλος θαλασσοπόρος και εξερευνητής Τζέιμς Κουκ σφαγιάστηκε από ιθαγενείς. Ο Αγγλος ναύαρχος με την επιβλητική στολή του ενέπνεε τεράστιο κύρος και μεταφυσικό φόβο στους πρωτόγονους κατοίκους του εξωτικού νησιού. Οι ιθαγενείς τον παρακολουθούσαν με δέος να πηγαίνει προς τη βάρκα που θα τον μετέφερε στο αγκυροβολημένο στα ανοικτά πλοίο του, το θρυλικό «HMS Resolution». Σε κάποια στιγμή, κάποιος θαρραλέος και ταυτόχρονα περίεργος ιθαγενής τον χτύπησε στο κεφάλι. Ετρεξε λίγο αίμα στο μέτωπο του ναυάρχου. Είδαν τότε όλοι ότι ήταν θνητός σαν κι αυτούς, αφού έχει κόκκινο αίμα στις φλέβες του. Και τότε όλος ο μεταφυσικός τους φόβος εξανεμίστηκε, απελευθερώθηκε αχαλίνωτη οργή και τον κατακρεούργησαν ομαδικά...

Η Ιστορία έχει πάρα πολλά παραδείγματα παντοδύναμων αρχηγών που μετά την αποκαθήλωσή τους, δηλαδή τη βίαιη αλλά ακόμα και την ομαλή απώλεια της εξουσίας τους, διασύρθηκαν ή και θανατώθηκαν ηθικά αλλά και φυσικά... Αυτό το φαινόμενο ήταν σύνηθες πολύ παλαιότερα σε πρωτόγονους συνήθως λαούς. Δυστυχώς, όμως, παρατηρείται και στη σύγχρονη εποχή. Ενδεικτικά, όλοι παρακολουθήσαμε το τέλος ηγετών σε όμορες βαλκανικές χώρες, όπως και το τραγικό τέλος πανίσχυρων δικτατόρων στη διάρκεια της Αραβικής Ανοιξης...
Είναι νωπές ακόμα οι αποκρουστικές σκηνές που προβλήθηκαν από τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης. Ο απαγχονισμός ενός ηττημένου δικτάτορα. Το λιντσάρισμα ενός άλλου δικτάτορα μπροστά στις κάμερες. Η προσαγωγή στο δικαστήριο άλλου, βαριά ασθενούς, αρχηγού κράτους επάνω σε ιατρικό φορείο!
Στη χώρα μας, το τελευταίο ήμισυ του αιώνα που πέρασε μέχρι και σήμερα, ευτυχώς δεν συνέβησαν τέτοια ακραία φαινόμενα βίαιης αποκαθήλωσης.

Ακόμα και για τους πρωταίτιους της απριλιανής δικτατορίας του 1967 επιφυλάχθηκε θεσμική μεταχείριση και παρά τη συσσωρευμένη οργή του λαού, μετά τη Μεταπολίτευση δεν παρατηρήθηκαν κρούσματα βίαιης συμπεριφοράς προς τους παράγοντες του δικτατορικού καθεστώτος. Ενώ όμως δεν συνέβησαν στην πατρίδα μας ακραία φαινόμενα βίαιης αποκαθήλωσης, δεν μπορεί να μην επισημανθεί το επαναλαμβανόμενο γεγονός της ηθικής αποκαθήλωσης εκλεγμένων ηγετών και συστημάτων εξουσίας που συνέβησαν μετά την πολιτική τους αποδυνάμωση.
 Ενδεικτικά αναφέρονται η φυγή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο Παρίσι, παρότι ο ίδιος πέτυχε την ευρωπαϊκή προοπτική της Ελλάδας και μετά τη Μεταπολίτευση αναδείχθηκε σε εθνάρχη...

Η παραπομπή σε δίκη του Ανδρέα Παπανδρέου, ενός πρωθυπουργού που συνέβαλε καθοριστικά στη δομική αλλαγή της μετεμφυλιακής κοινωνίας μας, αναδεικνύοντας τη μεσαία κοινωνική τάξη των μη προνομιούχων.
Η απαξίωση του Κώστα Σημίτη, ενός τεχνοκράτη πρωθυπουργού, παρότι επί της πρωθυπουργίας του η χώρα μας έγινε ισότιμο μέλος της ευρωζώνης.

Η προσπάθεια σπίλωσης με σκανδαλολογίες του Κώστα Καραμανλή, ενός έντιμου χαρισματικού πρωθυπουργού που με πρωτόγνωρη ειλικρίνεια μίλησε στον λαό για την οικονομική θύελλα που ερχόταν και την ανάγκη έγκαιρης λήψης μέτρων προκειμένου να αποφευχθεί η χρεοκοπία.

Ο χλευασμός και οι απειλές για ποινικές διώξεις του Γιώργου Παπανδρέου, ενός ευγενούς κοσμοπολίτη πρωθυπουργού που προσπάθησε να δώσει νέο άνεμο στην πολιτική ζωή, αναδεικνύοντας άγνωστους τεχνοκράτες, τους οποίους αργότερα, μετά την αποκαθήλωσή του, ονόμασαν «κηπουρούς»...

Το ερώτημα είναι γιατί να συμβαίνουν αυτά τα επαναλαμβανόμενα. Αυτό, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει ατιμωρησία για αποδεδειγμένες ποινικές ευθύνες πολιτικών.

Γιατί όμως να αποκαθηλώνονται πολιτικά αλλά και ηθικά λαοπρόβλητοι πολιτικοί άνδρες με μικρή ή μεγάλη προσφορά στην πατρίδα, να ελαχιστοποιείται η προσφορά τους και να μεγιστοποιούνται οι αστοχίες ή τα λάθη τους;
Ο Αμερικανός πρόεδρος Κλίντον στον εναρκτήριο λόγο του, το 1997, είπε:
«...Το κράτος δεν είναι το πρόβλημα, ούτε η λύση. Η λύση είναι ο λαός»

 *Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι καθηγητής Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών