Τα όρια του ρατσισμού

«Οι άνθρωποι φαίνονται περίεργοι όταν είναι ξένοι...

Οι άνθρωποι φαίνονται άσχημοι όταν είναι μόνοι...»

Τζιμ Μόρισον

Τραγουδιστής - Στιχουργός

Δεκαετία ΄60

Στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, πριν χρόνια, ένας γνωστός Καθηγητής Καρδιολογίας σε συζήτηση για τις εργασιακές σχέσεις μέσα στο νοσοκομείο του, μου είπε με απογοήτευση ότι υπήρχε ένα ιδιότυπο καθεστώς, στο οποίο κάθε λογική παρατήρηση σε Αφροαμερικανό σχετικά με την απόδοσή του στην εργασία εθεωρείτο ρατσισμός και αιτία αντιδράσεων από το συνδικάτο, ενώ κάτι ανάλογο δε συνέβαινε εάν επρόκειτο για λευκό υπάλληλο.

Δηλαδή  περιέγραφε ένα γεγονός ανάδρομου ρατσισμού. Βέβαια στις ΗΠΑ, τα φαινόμενα αυτά υπερευαισθησίας των εγχρώμων έχουν την εξήγησή τους. Μετά από μακρά περίοδο σκληρής ρατσιστικής αντιμετώπισης, οι Αφροαμερικανοί ανέπτυξαν υπέρμετρα αντανακλαστικά και κατοχύρωσαν δικαιώματα πολλές φορές υπερβολικά σε βάρος των λευκών.

Αλλά  τι πράγματι συμβαίνει στη χώρα μας;

Σε  μια χώρα που διαθέτει μετανάστες και μειονότητες σχεδόν σε όλο τον πλανήτη,  μπορεί να έχει θέση ο ρατσισμός; Δηλαδή η φυλετική προκατάληψη που δικαιολογεί πράξεις μιας ομάδας ανθρώπων εναντίον μίας άλλης ομάδας, με πρόσχημα την διαφορετικότητα των φυλών και με την εξωφρενική άποψη ότι κάποια άλλη ομάδα ανθρώπων είναι κατώτερη ή ακόμη και άξια περιφρόνησης, λόγω της φυλετικής ή εθνικής της καταγωγής;...

Αλλά  ποια είναι τα αίτια του ρατσισμού; Είναι συνήθως η κακώς νοούμενη υπεροψία αλλά και ο φόβος. Δηλαδή ο  ρατσιστής  αισθάνεται ότι η δική του φυλή είναι ανώτερη, πιο προικισμένη, με μεγαλύτερη ευφυΐα και πιο πολιτισμένη, ενώ παράλληλα αισθάνεται ότι η άλλη φυλή με κάποιο τρόπο τον απειλεί εδαφικά, πολιτιστικά, βιοτικά και εργασιακά. Το αποτέλεσμα είναι ο ρατσιστής να αντιμετωπίζει μια ομάδα αλλοεθνών με εχθρότητα, προκατάληψη και επιθετικότητα. Τα βαθύτερα όμως αίτια του ρατσισμού είναι πολιτικά. Η ρατσιστική βία στους νεότερους χρόνους , ουσιαστικά εκδηλώθηκε όπου υπήρχαν πολιτικές σκοπιμότητες. Στις Ηνωμένες πολιτείες π.χ. με σκοπό να ενσωματώσουν τους Νέγρους σε  δουλικό καθεστώς, στη δυτική Ευρώπη για να εξιδανικεύσουν την βάρβαρη αποικιοκρατία, στη ναζιστική Γερμανία και τη φασιστική Ιταλία για να καλύψουν με θεωρητικό μανδύα τις εγκληματικές πρακτικές των καθεστώτων των χωρών αυτών εκείνης της εποχής...

Στη χώρα μας ο ρατσισμός, στο βαθμό που υπάρχει, δεν οφείλεται ούτε σε υπεροψία ούτε σε πολιτικές σκοπιμότητες. Το αίτιο είναι ο φόβος ότι απειλείται από τους μετανάστες το κοινωνικό, το πολιτιστικό, το βιοτικό και το εργασιακό κεκτημένο των Ελλήνων. Ο φόβος όμως αυτός είναι κατά τη γνώμη μου ασύμμετρος. Δηλαδή μεγαλοποιούνται υπέρμετρα γεγονότα και εγκληματικές ενέργειες αλλοδαπών, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία των μεταναστών αγωνίζονται για νόμιμη επιβίωση..

Σε  κάθε περίπτωση πάντως είναι αναγκαίο να γίνεται το αυτονόητο.

Το  πρώτο αυτονόητο είναι ότι  ο Ελληνικός νόμος θα πρέπει να εφαρμόζεται έγκαιρα και χωρίς διακρίσεις και για τους μετανάστες. Και να καλύπτει απόλυτα και τα δικαιώματά τους αλλά και τις υποχρεώσεις τους προς την παραδοσιακά φιλόξενη Ελληνική κοινωνία.

Το δεύτερο εξίσου αυτονόητο είναι το να μπορούν οι Έλληνες άφοβα να περιγράφουν και να καταγγέλλουν πραγματικά γεγονότα παραβατικής ή εγκληματικής συμπεριφοράς αλλοδαπών. Έτσι θα διευκολύνονται και οι αρχές να επιβάλλουν το νόμο χωρίς παρένθετες αυτόκλητες ομάδες - προστάτες...

Πρόσφατα  δημιουργήθηκε μεγάλος θόρυβος  από τις δηλώσεις, σε μια εκδήλωση, της κορυφαίας ποιήτριάς μας Κικής Δημουλά σχετικά με την ανεξέλεγκτη παρουσία μεταναστών στην Κυψέλη και την αναφορά της σε πραγματικά γεγονότα εγκληματικής συμπεριφοράς σε συγγενικό της πρόσωπο...

Η μεγάλη ποιήτρια περιέγραψε πραγματικά γεγονότα. Και ξεσηκώθηκε θύελλα αντιδράσεων εναντίον της από πολλούς που χαρακτήρισαν το αυτονόητο ως εκδήλωση ρατσισμού! Αλλά δυστυχώς αυτοί δεν καταλαβαίνουν ότι με αυτές τις ενέργειες και προσπαθώντας να συγκαλύψουν μια πραγματικότητα, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να διογκώνουν το όποιο ρατσιστικό ρεύμα προσπαθεί να φυσήξει πάνω από τη δημοκρατική και ιστορικά φιλόξενη πατρίδα μας...

*Ο Χριστόδουλος Ι.  Στεφανάδης είναι Καθηγητής Καρδιολογίας  του Πανεπιστημίου Αθηνών