Νόμιμο και Ηθικό

Αντίθετα, οι ηθικές αρχές και αξίες δεν υπάγονται σε νομικά πλαίσια, αλλά είναι προσωπική υπόθεση και τρόπος ζωής του καθενός. 

Ενα καίριο και διαχρονικό ερώτημα που τίθεται είναι αν το νόμιμο είναι και ηθικό. Η απάντηση είναι ότι το ηθικό μπορεί να περιλαμβάνει το νόμιμο, αλλά είναι κάτι πολύ περισσότερο και ευρύτερο, αφού έχει άμεση σχέση με την ιδιαίτερη ψυχική δομή του κάθε ανθρώπου.

Ενα παράδειγμα: ένας νομοταγής πολίτης δεν κλέβει επειδή φοβάται την τιμωρία που προβλέπεται από τον νόμο. Ενας ηθικός πολίτης, όμως, δεν κλέβει επειδή πιστεύει ότι η κλοπή δεν είναι καλό.

Οσον αφορά τώρα στην πολιτική ηθική, εδώ το θέμα είναι πολύ πιο σοβαρό επειδή η ενασχόληση με την πολιτική είναι μια υποχρέωση που δεν επιβάλλεται αλλά αναλαμβάνεται εθελοντικά!

Δύο διαφορετικές πραγματικές ιστορίες για να γίνει αυτό κατανοητό.
 
Η πρώτη αφορά έναν δημοσιογράφο. Τον γνώρισα πριν από πολλά χρόνια ξαπλωμένο στο κρεβάτι της αγωνίας σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Μετά γίναμε φίλοι. Ηταν από αυτούς τους αριστερούς που πίστευαν ότι στη θολή περίοδο της Μεταπολίτευσης άξιζε να αγωνιστεί κανείς για να γίνουν πιο ζεστές οι καρδιές των ανθρώπων.

Παρότι η δική του καρδιά είχε τραυματιστεί... Εργαζόταν σκληρά και παραγωγικά, αλλά δεν απέκτησε χρήματα. Πριν από έναν χρόνο μού είπε ότι έχει βρει ένα εστιατόριο που του δίνει γεύμα με 5 ευρώ. Αργότερα μου είπε με χαρά ότι ο γιος του βρήκε εργασία με 400 ευρώ μηνιάτικο. Σήμερα έχει κομβικό ρόλο στο στενό περιβάλλον του πρωθυπουργού.

Σεμνός, εργάζεται αποφεύγοντας συστηματικά τα φώτα της δημοσιότητας και τις κάμερες. Αυτός που έχει προβάλει από την τηλεόραση εκατοντάδες πρόσωπα της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Εργάζεται με πίστη, φλόγα, όνειρο και ηθική για ένα καλύτερο συλλογικό μέλλον. 
Η δεύτερη περίπτωση αφορά έναν υπουργό που είναι στην επικαιρότητα.

Επιτυχημένος επιστήμονας στο γνωστικό του πεδίο και πολύ προβεβλημένος από τα ΜΜΕ, ελέγχεται από μερίδα του Τύπου και από την αντιπολίτευση για τις επαγγελματικές δραστηριότητές του που έχουν σχέση με την πολιτική του δράση.

Οργισμένος απαντά ότι όλες οι δραστηριότητές του είναι νόμιμες. 

Πράγματι, ένας νομοταγής πολιτικός φροντίζει να προσαρμόσει τις δραστηριότητές του στα νομικά και συνταγματικά πλαίσια που τις ορίζουν. Ενας ηθικός πολιτικός, όμως, έχει αυτές τις δραστηριότητες που, πέρα από τους νόμους και το Σύνταγμα, πιστεύει ότι είναι σε αρμονία με το περί δικαίου αίσθημα του Λαού...

Γιατί ηθική, κατά τον μεγάλο φιλόσοφο Καντ, είναι αυτή που αν γινόταν ηθικός νόμος για όλη την ανθρωπότητα θα δημιουργούσε την ιδανική κοινωνία.

Και στο ερώτημα εάν η ηθική διδάσκεται, την απάντηση τη δίνει ο Αριστοτέλης που έγραψε: «Εχουμε τις αρετές επειδή τις έχουμε ήδη εφαρμόσει στην πράξη, όπως γίνεται με όλες τις τέχνες. Γιατί αυτά που πρέπει να τα μάθεις για να τα κάνεις, τα μαθαίνεις κάνοντάς τα, όπως γίνεσαι οικοδόμος χτίζοντας οικοδομές και κιθαριστής παίζοντας κιθάρα. Με τον ίδιο τρόπο γινόμαστε δίκαιοι κάνοντας δίκαιες πράξεις, σώφρονες κάνοντας σώφρονες πράξεις και γενναίοι κάνοντας γενναίες πράξεις».

Επομένως, την αρετή και την ηθική ο κάθε πολιτικός θα πρέπει να την έχει ήδη κατοχυρώσει σε ατομικό επίπεδο προτού ασχοληθεί με τα κοινά. Δηλαδή προτού μπει στην πολιτική.
Γιατί μετά είναι πλέον αργά...